81 / 518
ProMenznta Theologic11. Sefl. I.ProMemn
1.AnDeum effe
flt
per
fe
notum.
51
pofira jt1dicium habeatur:
Primipi11m
(verba il–
lius funr )
quoddam
fcientt~
efe
ajferim11:1
,
q110 ter–
minus tpfos cognofcimUJ.
Sic ille, pro eodem acci–
piens pri!1cipium ícientire, & propofüionem per
fe notam. Ne aurern quis hxreat dum propofi-
P ro
,bic-
tionem per fe notam aud it, cum tamen propo–
El:v.: fu-
foio non
Ge
qux cognofcitur, fed illius fignifi-
11uw, &
catmn, fciat propolitionem hic pro objeétiva
proformali.
fu mi,Gve pro objeéto talis propofitionis, racio-
ne
cujus
ipfa propoficio uti figtn,im objeéti per
fe nota dicimr; ficut prredicatum dicitur
&
de
eo,quod de alío dicitur, & de conc<;prn Ggnifi–
canre illud
in
propoficione, ficut -etiam iubje–
ltum.
Ex alitt n'ó
'.
Dicirur ergo propoficio per
fe
nota ex
na[<1ttir,~·
1
Aríftotele,qure non ex alia propofitione nafci-
tx
pt
1rtra-
• ,
•
• ,
h
{j
tume tcrmi~
rur prox11ne & Jmmed1ate,íed ex appre en 10ne
norutn,
fola tt'rminorum, ica
ut
penerratis ' ftu rite co-
gniris rermi-nis, id
Ge
fufficiens ad determinan–
dum intelleétum,
ut
verum
&
evidtns judiciurn
effonrn1t v.g. Penerrata ratione totius,
&
par-
Fxtmplü
tis,
fiarim
intelleétus fine judicio hoc evidens
\
decL~ratur,
formare judicium potefi, Torum efi majus
fua
I
parte,
de tato quantitativo ,
&
magnirudinis
dercrrninat-:e loqurndo ;
uc
neício qure com–
mrnra pr:x:reream quorurndam dicentiucn poffe
fuo roro parrem
dfe
majorem. Similirer cogni–
to quid
tic
dfe,& quid non eífe,i!lico evidenrer
jndicat non poffc quidquam fimul effi,
&
non
dfe.Hoc igirur per
fe
nomm dicirur, quia
non
per aliud mcdium,five
a
priori, fivea poficriori
cognofrirur, circa quod difcurfus laboree, fed
p
·r
IO!Jm
cognitionem cxrrernorum, qure eo
q uod propolirionem ipfam componum, vel
qu.ifi
componunt, r s per fe cognofci dicirnr,
qua n,.!o extrema irnmediace figniticata cognof.
cunrnr.
Pro~o/itio
6 .
Efi
aurem circa boc controverlfa,
an
fci–
pcr
fa
nnta
licet propofitio per
fo
nota,& immediara reci–
ª''
eal•·n
procentur' talirer
ut
omnis per
[e
nota
fit
im–
'!i~a~~~;;
e
m
diara,&
e
con verfo : ve! fa ltem omnis per fe
c.nwrfo.
nora immediata
fir,
lic t non omnis immediata
se~t•nti4-
tic
per
le
nora. Reciprocari affirmanc piures
ru '1l
diwr·
apud P.G illít11n, cap.2.n.3. quos \píe ftquirur.
f~7;tlt
Hi
volunr propoGtionem per
le
notam dle
il-
•
ws.
•
Jam,qux eíl: cognoCcibilis ex fuis tamum cermi-
ni ~ ,
&
caree medio
a
priori, qua demonfiretur.
.A
lii apud eumdem n.
2.
conrrarium tenem:
&
fum illi ncc pauci,ncc ignobiles. Ex quibus ali–
c¡ui exifümant dari propofirionem per fe noram,
t:ciamG difcurfus interveniat,
G
ille fobitus,
&
impcrcepribilis
Gr,&
circa rcm , qure neminem
lateat , ve\ proprer experientiam fonfuurn fun–
d
mem norhiam intuirivam,& abfiraétivam ex
intuitiva reliétam,in quibus non eíl: femp(lr im–
rnediacio.
S
d
neque omnem immediatam
e{fe
per fe notam fimt qui defondant, ab eodem ad–
duél:i,id probantes ex
principii sJCiemiarum,qu~
per expc:riénciam comparantur
1
& ita difcurfum
prxfupponunr.
Propnfitii
.
7.
Circa hoc fic fentio. <1!:_1i prop0fitionem
per (e nota
per fe notam dicunt e;¡m, qua: per difcurfum
clifit1rfl!TI'.
habearur, merico refdluntur
a
communi fenren-
non admtt-
·
D
ét
·
·
·11
r
d ·
tit,Ptjifubi-
tia. .
o .
orum,
q
uta
v~uas
fcl
a
per
~1.u,
dmno,-
e11m,
tefc1t; 1am ergo non en per e nora.
,~o
vero
difcur{tJS fubitus
fü,
& nuJli non obvius
,~ nihil
obftat
:
nam quemadmodum res qua:
Cubito
pro ducirnr,vereeft ab alio,
&
peraliud, norl"
oblla nte
fu
bita caufal irare
:
ica quod per dif–
curfum habetur, vere per aliud cognofcitur,
quia fubirus difcurfos, verus difcurfus eít. NiG
Potefi
,,
d ·
rr
¡·
· · )
•
tf'jUr)1a/et11
teamus eue per e notam reqmva enter, qma
dt(I
ialH
perinde cognofcitur quantum ad clariratem
&
•
facilitatem, ac
fi
ex fola termínorum penttra-
rione cognoíceretur: quod eíl: quidem
fatis
ve-
ro fimile.
~i e'5-~ 11imant
dari propoGtiontm
per
fe
noram, non tamen imrnediatam,licet fine
diícuríu, non difplicenr, quia
&
rem dicunc
ft-
milem vero,nec facil ¿ impugnari poterunt ,
G
.
rern ipfam anendamus. N ih1lominus placee pe·
¡.Omnu
fl#
·
•
r
•
•
/1
d
e
nott1
tfe
mrus
pnorum 1entent1a, qu1a en
a
memem
immedratd
Ariílotelis,& S.Thomre.
lile
enim,
ut
vidimus,
iu1eta
.tri.·
propterea per
le
notam dicir,qure per cognirio-
ftotelrm.
nem terminorum habetur ;
h<rc
autem eíl:
im-
media ta,ut farenrur adverfarii : ideo enim ex
apprehenGone duorum terminorum determina·
tur inrelleétus ad evidens judícium :
fi
enim
.medius alius terminus inrerccderet, jam videtur
fore difrurfüm tribus coníl:anrem terrninis, ubi
per unum ad conjunll:ionem duorum deveni-
cur. Principium etiam fcienrire carere termino
a
priori expreíse do,et idem Philofophus
lib.1.
Pofier.cap.12.
8. Sanll:us Thomas idem docerqureft.
10.
de
::,
D.
Potenria artic.12. ubi probar non eíle per fe no·
omimi.
tum d::iri aliquam creaturam ; cum tamen mul-
rarum rerum exiftétia nobis per tenfum
fir
per·
fpell:a: íenric: ergo propoGtionem per
fe
notam
eife immediararn: quod non haber propofitio,
qua afürirur crearuram exifiere,quia hi terrnini
crea1
u.ra,
&
exííl:emia, appreheníi fecundum
fe
non d 1erminant imelleélum ut utrumque con-
jungar decerminando exifiere creaturam.
Et
hoc
modo inteH igendum quod haber hicin Corpo·
r~,
ubi propofitionem per fe notam
e{fe
air
ex
eo quod
pr~dicarum
includitur in racione fub-
jelti , id <..íl:, pr:rdicacum
efi
irnmediatum
fubje-
éto. Quod enim non debeat ira intelligi
ut
pr:e-
NMStft
"d
dicatum
fir
quid eífenciale
fobJ'
tlto , advertunt
¡.'//ª'!'
nmf-
•
•
•
•
arium
"'
Inter pretes,
&
prrefemm Cajttanus
:
quia
prt·
pr.idic"'""'
ma paffio pnrdicarur de effentia
in
propoficione
fi.t
dttJftn-:
per
fo
sora' &
in
propofitione negativa etiam
tiafub;rlh.
per fe nota ,
ut
horno non eft equus , non eífc
equi re(petlu hominis non
dt
dfenciale, quia
negatio non efi de e!Ieoria poGtivi ; efi tamen
immediate confecurum ex illo; quia ad eífe
ho-
minis immediate fequitur non eífe id, quod
cum homine habet repugnantiam manifefiam.
9.
Cum autem propofitio per
te
nota dica-
Ptrfi,,..
tur, manifeitum
efi
id
ira eífe per ordinem ad '""'
d1ri–
i
ntellell:um, nec defignatur aétualis cognirio,
~,~
or–
fed cognofcibilitas, vel aptitudo
ut
ex
penetra-
;,,;:¡¡efi~.
tione terminorum agnofcatur.Undeimplicatio-
nem importar
ali
quid
eífe
per fe notum quo ad
fe , id efi , non per ordinem ad ciOgnitionem.
Oporret ergo inquirere quomodo fiare poffit
eífe per fe norum fecundum fe Deum
eífe,
ex
cujus dedaratione confiabit
an
omnis propoti-
tio immediaca
Ge
per fe nota, ficut omnem per
fe notam cífe immediatam remanet dedaramm.
Daiflw
In
quo mihi cum multis convenir, dari aliquid,
.,¡¡'1""
not4
quod
fir
notum per fe,quo ad
fe,
fu fecundum
'J#
04
dfa.
fe,& non quo ad nos: quod
dt
juxta Arifiotelis
.Ariflote*•
mentem i.Pofieriorum. rexcu 5.& 1.Phy1icorum
E
2.
te~t&.J