8
Tra6t. De virtute Fidei
diuin~
,
tamen
efr,
qaocl licet malcoties non loquamur,
cum ill& voluntate fonn:tli , & ideo metaphy–
licc loquendo, ilb non elfct locutio formalis.,
di
tamcn moraliter locatio fonnalis, quia mo–
raliter pcríeuerat volantas illa in aliquo ef–
fcélu.
41.
Ohijcis quarto :
No~
Ía:pc íaxis ,
&
heíl:iis
loquimur, vt cum qu1s quentur apad rupes,&
voc1 ferntur , vt Sanélus
A
ntonius excitans
p1Íces ad concionem , Íed tune non eíl: volun–
tas,qua loquens velit pcrcipi ah audiente, ergo
in loquente non íemper rcquirimr illa vo–
lunras.
4
3.
Nego majorem, quia illa
11011
eíl: locutio,
Non l•q•i.,
fed prolatio vocum, quihus homo manifeíl:at
~:~ ';:~::;
pa!fiones i.mernas : ideo D.
An~onius
non
pr~.,,.,ba npml
pne habmt Íermones ad befhas , íed co n11-
b•f/ia1
,fur·
raculo prohauit ,
&
ÍUaÍtt hominibus veri–
no•,&
•¡na-
tatcm Íure doél:rin:i:; eadem racione, qui ver–
·~,
illi"'
ba focit apud fordum , non loquitur proprie:
1
'"1"'-
licut nrc proprie loqmrnr, qui Gr:t:cc , aat
Latine loquicur ignaris Grreci ,
&
Latini idio–
matis, cum non velit percipi ah illis.
4
+.
Ohijcis quinto : Piures data opera ita ohí-
cure loquuntur , vt intendant non percipi ah
audiemibus , fcd ill:i loquuntur formaliter,
ergo locutio formalis non requirit illam
vo–
luntatem.
4
5 •
Nego minorem, ille enim, qui data ope-
Non
¡, 9 ,,;_
rn
ita obfcure loquitur , vt intendat non per–
'"'
fo•ma-
cipi ab aud1ente, non loquitur formaliter; illa
'ittrqui
..,,.
enim eíl: inanis, vana,
&
aff~él:ata
verborum
"'
ª}."
obf -
prolatio : Et qui tales verborum Conos effun–
Í;;,ª,
;;,'j;,
dunt, Ízpe
intendu~t
alios fines
p7r:gri~os,
inrmdM ,.b
nempe ingerere adn11rat1onem hom1111bus 1m–
awii10ri~"'
peritis, vt ab ir lis laudentur,
&
fuípicianrur
non ¡mipi.
canquam viri pra:íl:antiffimi, qui abíl:ruías ,
&
fitbtiles re5, imperuias aliis alíequumur :
&
li
:tliquando volum imelligi , intendunr labo–
rem,& induíl:riam in aud1toribus,ne fucile , &
cito intelligancur ; folcnt enim contemni ab
imperitis fcntentiis fopiencum, li in ipíis a(fe–
qucndis
11011
laborcnt : Et hac arte libi con–
ciliant aull:oriratem, famam recondica: eru–
ditionis , vel ía:pe volunt
intclligi folum ab
eruditis, quorum approbationem,
&
plau(urn
folum qurenmt ,
&
exoptant.
4-6·
Secunda D1fficultas oritur ex illa partícula
~n
•d loeu·
pofita in dcfinitione locutionis , nempe
ve
:;;;~mn~:f.
concipi111r
.f
proferente
:
Circa
qu~m dubi~
[Mi""'
q••d
tant Doélores , vtrum loquens vel1t expreísc
11udi<n1
P"
quod audiens imelligat non folum rem ligni–
cipiat quid
ficatam per locutionem , fod etiam quod per–
ipfo lo9
11
m
cipiat quid ipfe loquens ceníeat de ipía re,
&
;;f•;,r
::
i~diciu~
ipíius, ve!
v~rum
íulfici.at,quod au-
;,,,{;,;,,m
d1ens 111tel11gat rem 1píam
ligmficatam. per
iffiu11
locmionem, qua in re diuili Íunr D D. piures
Scotiíl:re allcgantes Scotum
in
l .difl.9.
911'-fl.l.
§.ad 9114.j/ionem iflam,
non exigum ad locu–
curioncm , nili vt loquens imprimat audien–
ti cognitionem rei, quam ipfe cognoícit , &
de qua loqnirnr, v. g. Petrus cognoícit ad–
uentum Pauli ,
&
caufot in Jo31rne cogni–
tionem de illo aducntu ,
iuxta hanc fen–
tentiam, hac pra:cife racione loquimr Joanni,
quamvis Perrus nullarn aliam habeat volun–
tatem vt loannes cognofcat iudicium iplius
de illo ohjcll:o.
47·
_P•V
aíquaz
r.
p11rte,
difp.
11 1.
n11m.
1
i..
P. V•l<¡u<z affirmat locutionem non e(fc quamcumque
produétionem cognitionis de re quam expri-'
mit loquens ; fed necelfarium e!fe vt audiens
cognoícat quid femiat de tali re. Eandcm
fententiam defendunt aliqui moderni Scotiíl:a:,
.
&
pra:ÍCrti~1
Ca!rillo
dijf.
i. .
_tftt4.j/.
r. "" "'·
8.
;,~?,~~:;.
P.
Snarcz
lrb.7.
de A ngeltJ
De. ,
cap.
l
8.
Tho-
Cardin•li•
milla: allegantcs
S.
Thom.
1.
part.
9114!.
1
07. de
Lugo.
•trtic.1.
Cardmalis de Logo
rom.
de fide,difp.
1.
{téf.
1
o. addens neceífanum e
fíe
ex parte lo-
quentis vt imcndat cauÍare in andiente non
íolum cognit1onem rei , fed etiam iudicij lo-
quemis circa illam rern
P. Humdus
difpt11.
1
3.
de
fide
,
fall.
1..
di:.
48.
ll:inguit duplicem volunratem, vnam forma-
P.
Hurtado~
lem, alteram virmalem ; formal is eíl: vnlnn-
tas exprcfsc terminara ad objell:um aliquod
in fe ipío' v. g. volunras fcrihendi en vo-
lunras
mou~ndi
ma:rn1»
cum calamo ,
&
atramento : volantas autem vinualis dicitur
illa, qua non amatur effeél:us aliqu1s in fe ipfo;
amatucminen caufa , ex qua feqnicur necelfa-
rio effrél:us: H1!c vltt'rius íubdividitur ; porell:
enim arr.ari cauía cum cognitione effi:élus,
&
connexionis cauía: cum effell:u ,
&
ahfque
tali cognitione: abíque illa eíl:, quando ama-
mr cauía, ex qoa necelfario íequ1rur effell:us,
qui tamen non prxuiderur inde euenmrus,
vt qui iaculum em1ttit, nil cogitans de nece
inde eueniente , qua: volunras poteíl: vocari
( inquit Hurtado ) vircualis purc phylica:
fed communiter D oll:ores alferunt hanc non
elfe vohrntatem virrualem , nec formalem,
quia effcél:us fequicur prreter intentionem ope-
ranti5 ; volantas autern virtualis eíl: , quan-
do aliquis volt caufam aliquam , ex
qu~
ne-
celfario fequicur
elfell:us prreuidendo
inde
euenmrum : lic '.lui vult .ªPP.l1care ignem
~o-~::;:('
gno~cendo e~
1lla
ap~li.can~ne
neceíl3n_o,
'llirw•/iJ,
fequ1 combuíl:ionem , d1c1rur 1Jlam vcllc v1r-
rnalirer, id eíl: formalirer volt viltutcrn, ex
qua necelfario videt fcqui combuliiont111.
Dico primo : Difplicet omnino fcntentia
ill.a P.ropoÍtta
mim.
~6
•.
qureque commun!tcr
Ad
1?,,;,;,;
mhu1mr Scoto , qma mxta hanc Ítntcnuam
mm
for–
cognitio objcél:i non
íe
habct per fe ad locu-
m.!iter
tionem, fed per accidens, quod
efr
omninofump1"".'
falíum, nam li ad.locutioncm
f~r'.11alitcr fm~- ;:~¡.·;;;,,;_
ptam non concornr per fe cognmo loquent1s,
1 ; 0
¡,
2
,.1,;1.
fed folum prodnll:io vocis, vel ligni require-
rerur, fequererur quod qnando Deos concur-
rir
ad.
propolitionem falíam ,
&
mcndo(am,
mentiretur , quia iUa elfet locurio Dei , quod
cíl: bbfphemum, ergo non eíl: dicendum. Pro-
batur antecedens , iuxta hanc femcntiam nil
aliu~
eíl: locutio, quam produé\-io ligni, qua
mediante loquem cauÍat cognitionem rei in
audiente , quam ipíe loquens cognofcit ; íed
totum hoc reperirur quando Deus concurric
ad locurionem falfarn , quia ipfe Deus me-
diante illa caufot in audiente cognitione::n rei,
quam ipfe Deus cognofcit : quis enim duhitet
J?eum cogno(cere rem lignificarnm per locu-
t1onem ,
&
lic cognofcit rem ; omnis autem
qui
loq~itur
formaliter, & cum aduertentia,
auc loqu1cur vere , vel falío; íed illa non
e(l:
locurio vera, vt fupponimus , ergo faifa,
&.
mend.oía ,
&
lic Deos loqueretur falfo ,
&:
menuretur,
,,,
Con~rmatur
primo : Ergo qui repeteret
50
~
propolitionem falíam alterius , cognoícendo
'
lignificatio