4
Traétat. D e vinute
Fídei
diuin~ ,
pore qo Chriflns Dominus vixit, homines af–
fentiebamor huic conclu!ioni :
Chriílm ef1 hs–
mo :
~x
comparntione Aponolorum erat fidei,
ve[ Thcologix:refpeél:u lltltcm infidelium erar
ph1lofoph1x naturalis , quia illi a!femicbantur
ex principijs mere naturalibns, ex quibus etiam
pocerant F1deles affcntiri:dum amem non arfcn–
tiebantur ex aliquo determinato mociuo, ad
nullum ex illis habitibus pertinebat,licet poffec
reduci ad illa mociua. Idem cernitur exemplo
íciencix íubalternamis,
&
fubalternat:?: , quia
licct vtraque Cit in eod m imelleél:u,
fi
tamen
hic aífcncimr cóclufioni fciemia: fubalcernata:,
non cognofcendo aél:nalit('r connexionem cum
princip1js (ciencia: fubalternamis cognicrs Íalcé
vt termrnis,reípeél:u illius cognitionis ira Íe ha–
bcnt ac fi non eílem in eodcm imellefru; con–
fequenccrquc
11011
en fcientifica,Cicut ncc alia,
cuius principia non funt in codcrn imelleétu :
immoideo Doél:oresrequiruntfcientiarn fubal–
ternamé,
&
fubalternatam eífe in eodé intelle–
étn,vtintelleétus cognoícatconclufioné peror–
dtnem ad principia euidemia aétualiter cognita.
~
l.
Q_uod confirmatur,nam etiam atfenfus potell:
reduci ad auél:oritatem humaná per conÍequen–
tias mediatas hoc modo : Chriíl:us eíl: nomo,
<]LtÍa Deusdixic,Deus dicit,quia id proponit Ec–
clclia, quia vel Parochus vel Concionacor, vel
vir doél:us id affirmant. Ratio en, quia omnis
conclu!io circa aliquod obj.étum poteíl: reduci
pcr diÍcmfits formales ad pnncipia, qure cócur–
rerent ad illam;idco enim conclu!io fcienci:c fu.
baltematx poreíl: reduci ad principia fubalter–
nantis,quia principia huius concun une ad con–
cluCionem circaobjefrum ícicmi:e íubalternat:c,
vel clererminamnt intelleétum faltem mediare
per modum objeél:i ad illam,vt concedit fecunda
fementia:altas etiam poterirdici principia Ícien.
tia: fubaltcrnamis effe rnncum condit'ionem ap–
plicantem rationem formalem fcicnti:c fubalter–
natz:ideoenim
(j
pcr poilibile non darenrnr illa
principia , concluCio fubalrcmata: fcientia: non
ellecféientifica,neq ue eiufdem rationis,quia fal–
tem mediare poten rcduci ad illa principia : fed
al omnem rationem , qua: dicitor conditio per
modum objeéti dererminamis intelleél:um po–
tcíl: Caltem remate
&
mediare reduci concluCio,
&
alleníus:
eq~o
ornnis conditio erit ratio for–
malts
&
fpccificabit aílcníum,confequenterque
auétoritas humana , vel etiam ratio humana
non erit pura conditio, fed ratio formal is íaltem
1
i.
impulCiua, licet non Cit tcrminatiua.
Intell•flt1t
.Jl:d illud autem , quod al
l~gat
contraria fen-
"'""dit
tentta conren?ens n?n po!fe
rn_rell_e~m
atten-
pluribur ab.
derc.adplura illa
obJe~a,&
pn_nc1pra.
Reí~on;,a;,
fi1bor.
deo rd
eífe
falfitm; qma Íunt ob¡efr:i fubordtna–
áinMir.
ta,cognofcnntarque ve termini connexionis re(–
Differmti"
pe~n
c?n.clufionis_vel
arr:e~iíus.Itaq~e
rat!o for–
inttr ,,.,,.
0 •
mal~s d1!ltngu1t~r
a condmone, quia rano for.
,,.,,,
forrn•·
malts ita dcterminat ad arfenfum, vt aétualiter
ftm,
&
con•
cognofcamr: Cond1tio vero non cognofcimr
tlition•m.
:iélualiter, fed tantum determinat mediate, mo-
do infra explicando.
SECTIO
II.
tione intelligirnr,
&
perfuadetur , •eofqae ita
;l(;;;~;,":,_
fen!iffe iudicat
S.
Augufünus
lib. de tJtilitare
"""'
nifi
hu·
cred111di,c11p.
1.
vbi refcn Manichreos docui!fe
m•.m•
"'.'io–
foperflicioíum elfe, fide111 ante racionem impe-
n
11
ntdl.ig,..
rare, qua!i nihil credendam Cit, 111Ci quod ratio '"'·
fuadcc. Eundem errorem tribuit Abailardo D.
Bernardus
ep.
1
' º·ad
ln11ocenti11m.
Abailardus
enim primum fundamentnm crcdendi in racio-
ne coníl:imebat. Vnde cum ratio formalis fidei
Cic
id , iR quo primo ,
&
per fe fundatur modo
diél:o
{tél:ione fuperiori,
merito dicere potTumus
hos Ha:reticos conflicui!fe obj éhim formale
ñdei non in Deo,
Íi
din racione humana : & in
hoc fenfo incelliguncTheologi hosHrereticos.
Aduercc mulcis modis polfe exiíl:imari ratio-
nem,& intelligentiam rci creditre elfc
nece~a-
I
:4·..
riam.adcr:dendum :
prim~,
quia oportet pnus
::,u~;~J;~';
perc1pere 1d quod proporntur ad
crcdcndum,~
n1ulfari"
incelligere falrem conceptu apprehenCiuo quid '"'
mdrn–
fit id,ljuod proponitur, feo a!fericurquod maxi-
Jum inulli–
me nocandum eíl: pro hac & aliis materiis ex·
gmt'."'
•ti
pediendis, nam quories m1hi propomtur ali-
crodiu.
quod objeél:um,prius fimplici quaclá apprehen-
fione cor¡cipio propoCitioné
&
objeél:um illius,
non affirmando, aut negando; alias quoties au-
dio propo!itionem h:ereticam, fi ex eoquod
il-
fa111 perciperem, affirmarcm, e!fem h:crericus :
audita autem propoCitione,
&
cognita illa, ob-
j él:oque ill1us, inquirit incellefrus raciones ad
p rfuadendam Cibi rcm, de qua
dl:
propoCicio,
& :id arfc;nciendum aut diíf.:ntiendum:& in hoc
fenfu cbrum
e!\:,
intelligemiam, & ratiimem
humanam , qua: nece!faria eíl: ad hanc appre–
henlionem, eífe etiam necelfariam ad fidem:
quomodo dixir Aaguílinus in illa verba pfalmi
1 1
8.D..
rnihi
inte/le[fo,,,:Nift
aliq111d
imellig11-
t11r ,
nemo poufl credere
in Dmm.
.
Sed h:cc ratio, fea intelligentia non poreíl:
l
5.
pettincre ad objeétum formale fidei, qma ap-
~fpr~htnjio
prehenCio obieél:i 11on cíl: ratio formalis alíen.
;
1
¡''
81 .
non
~ie~~i
per iudicium,& ideo fi
~er
poffibile c!fet
m,.Í;;;f,;~
rnd1cmm, no11 pr:ccedeme talt ":lperehenfione,
tiendi prr
e!feteiufdem rationis, ac en pr:cluppofita illa.
i11:Jhi11m.
Sc:cundo poteíl: requiri ratio humana,& con-
l
6.
currere oíl:endens eífe prudcnter crcdibile id
11.ario
'"'"
quod
p~oponimr,&
v.t
~ogn~fcarnr
_fufficienter ;,::•
0
¡f.';á
propom,aclqaod reqmritur et1am ratio,vt one11-
•!T•
pmám–
dat non elfe impoffibilia,necrefr:c rationi con-
mcreJibili,
traria ea qua: proponuntnr credenda, liue hoc
<fl
conái1io.
fiat po!itiue , probando illas res t.'!fe poffibiles,
fiue rantum negatiue, oíl:endendo non probari
impoffibiles , quod fieri folet foluendo potius
ranones oppolitas,quam cótrarium conuincen-
do & hoc munus rationis etiam eíl: necc{farium
faltem in viris doél:is , quia qu:?: credenda funt,
non poffunt elfe impoffibilia & contra rationem
licet fintfupra illam,& tamen hoc non pertinet
ad objeétum formale fidei, fcd ad conditionem
neceílariam,vt quis prudenter credat, quia pru-
dentis en conliderare prius quod credendum eíl:
iuxta EccleCiaílicum r
9
.S2.!!_i
cito credit
,lmiJ
efl
corde.
Hoc aatem non pertinere ad objefrum
forn~le
fidei patet, quia ex Prudentia; regimi-
ne v1rcutes non habent aliquid imrinfecum,
íed meram denominationem extrinfecam
&
ideo Ci
lit
aétus habens reliqua omnia , & non
.Añ h1tm111M r11Jio, vd DetlJ
Jit
objec711m
regul~tus.per p~udentiam
erit eiuídem fpeciei
farmJJLe jidei
?
'l<:
ratu:ims ,
qui~
regula prudencia: requiritur
l
3·
MAnich1.i
pR:i~us
c.rror fuit Manicha:orum affer¿tium
I~e;~~t~eº~:~:~:
1
~~~:~~~tfi~~~~f~r~:%e~~i
mhrl elle cred ndum, nili quod humanara..
vt prndenter credat , indigef examine, quo ,
oftendatw: