2
5.
CYldtm/J•
7t:Ut/tttiO
[11/fi:;enur
propoji111.
6
Traét:at.
De
vírtute
Fídei
diuin~;
tem , ratione cujlls non 111emiat11r , nec fallat
qui loquimr : vtraq11e aurem ratio ell: iufinitc
perfeél:a in Deo: ergo teíl:imonium eius
íuffi~
cientcr poteíl: determinare imelleél:um creatum
ad a!fentiendum alicui objeél:o. Patee vi tima
conícquemia , quando ratio aliqua impcrfeél:a
Jft
íl: efficcre ahquem effeél:urn,alia perfeél:i
0
r
'in eodem genere poterit pra!íl:are perfeél:iori
modo eandem etfeél:um. Sed teíl:imonimn ho–
minis , vel alicojus creator:c intellell:aal!s po–
teíl: determinare intellcll:um ad alfentiendnm
objeé!:o propofito, ergo mulro magis ceíl:imo–
nium Dei. Majar eíl: cena,
li
enim lux poceíl:
illuminare acrem , & lux ve duo illuminac,
-ergo lux vt quacuor perfeétius poterit illumi–
nace ; minor probara cíl: , confequentia pacet.
1-loc argumento vfus eíl: Chriftus ad prob:m–
dum rudes debere credere
t~íl:imonio
Íoo, &
Patris.
/11
lege,
inquic,
lonn.
8.
veflta.fcri¡r–
wm,ejl quia tÍHomm homim1m rrftimo11i11mver11m
eft. Ego fi1m
,
q11i 1eftimo11i11m perliibeo de me
ip{o
,
&
refhma•ti11m perhibet de me ipfo q11i mi–
ftt
me Parer.
V1detur Chrifius vfus hoc íyllo–
gifino vircualiter : ex lege
De111erov. 17.
qure
vefira
e(l:,
doorum hominum tellimoniom in
iure verurn efi , Íed de me duo omnibus homi–
nibus majares , fcilicec Pater , & Filius , qui
<luo Íumus , teíl:imoninm perh1bemus de me,
ergo hoc tefiimonium verum eíl:; ceíl:imonio
aurem vero ccedendum eíl:. Eodem argumen–
to expreffius vfos dt D.loan.
1.
ep.can.c.
5.
Si
ttjlima11i11m hamimm¡ accipi11u11, refli111011i11111 Dei
maj1u eft, q11aniam hoceft rejfi'fJ}Dl/Íttm Dei, q.uod
majHJ efl
,
q11011iam rejlificarm eft de filio [Ho.
Hoc argumento ptobac loan1 es debere nos
credere,quia efi verum e!fe filium Dei.
Sed obijcis primo cum Hxrecicis illud Ec–
deGaíl:ici, qui
cira credir, leui1 eft carde:
dice–
bat enim Abailardus , ve referr Bernard. cito
credere cíl: fe exponere
periculo errandi: ergo
qui adhibet fidem ante rarior.em, cito credir.
Confirmatur. Toannes
1.ep.c.4.
inquit,
Prabate
fpim111, an
ex
Deoftnr,
& Paulos
1.
ad Theffit–
lon.
5.
01J}nia probare, quoá
bom•m
ejl
,
unere:
ergo Rdes innititnr racioni. Probarar coníe–
quemia: probatio h:I!c non
fic ,
niíi perra–
tionem, [cd aíleníos inniritur illi principio,
per quod probatur , ergo a!fenfus fidei inniti–
cur rarioni. Probatur major,fi probatio hrec non
fieret per rationem,per reuelationem fieret, íed
per hanc fieri non poteíl:,ergo
fit
perrationem.
Probatur minor : illa etiam reuelatio e!fec pro–
banda,vtrum
effet
eic: Deo,& lic abiretur in in–
finirum,ergo deber fieri probacio per rationem.
Reípondeo locam Ecdeíiall:ici elfe male in–
telleél:um ab Abailardo: In primis Bemardus
refpondec,íapiencem loqui de fide humana,qure
cum nimur ceíl:imonio hominis, qni focilc
f'O–
ceíl: decipere, non eíl: cito adhibenda:& abfque
dubio hic eíl: Íenfus ljtrerahs; Í,1piens enim ibi
loquirnr de iis qui facile crcdu11tderrahentibus
alred. Eíl: etiam hoc refümonimn v'erutn de fi–
de diuina fano modo intelleltum; non enim
cito credendµm ell: caicumque d(centi fe ha–
bere reuelati9nem diuinam,fedoportet proden–
ter exa1ot1inare , an reuelario illa
Cic
Dei ,
&
an
fufficienter proponatur : l-;loc eriam modo in–
tcl11gitur probandos elfe fpiritus,lic Beata Vir
go cogitabat , qualis elfct ilta faluracio,& ideo
nec mmis cito, nec tarde credidi:, fed qnan,do
oportuic.Cci~i~et qu~do
co.gnouit reuelationem
illam c!fe duunam , cujus e¡¡;iíl:entiam probauit
.
Angelus exemplo Elifobrth , & poffibiiitatem
m¡•íl:enj per omnipotentiam diuinam,cum dixit
non e!fe impoliibilc apud Deum omne verbum,
idell: ramum myíl:erium non
dfe
impoílihile:&
prxterea oíl:cndic modum, quo parran
t1111
crat
illud miraculum.Cupplente Deo concurfum vi–
rit tune mtem prudent r credidi: v1rgo;fcd ob–
jeél:um formale fuitreuelatio diuina;cum aurero
re11elatio íufijcienter proponitur, credenda ef1,
ideoque laudamr Deipara:
Bt11ra
'l""
credidif/i,
&
ideo diícipuli, qui no
1
im credidcrnnt, ve
ílulti & tardi corde reprebédumur:
&
Zacha–
rias ptmitus eíl:,faélus mu
s, quia non credidit
u nelationi fufficienter propn{it:i:. Reípondetur
.
igit?r in forma difling?endo
a~tecedens_,
eíl:
~·:;;;:;:m
adh1bere fidem ante ratlonem, lta ve rarto
!it
formal•fi·
objeél:um formale fidei,nego antecedens:ira ve
Jei,fad con–
Cic
condicio, cócedo antecedcns,modo explicato
J;,,,.
in aducnendo,
&
ad illiús probationem conce-
do majorem,& difiinguo minorem,íed qui ad-
hibec fidem,amc rationem , ita ve ratio tic ob-
jell:um forma
le,nego minorem,ita vt
lic
condi-
tio, concedo
minorem.Ad confirmarionem ad-
mitto loca fcripturre,& nego confeqncntiam,&
ad illius probarioncm diflinguo majorem ; pro-
batio ha:c non fir,niíi per racionem, ranquá per
motiuam formale credendi,nego majorem,can-
quam per conditionem, concedo majorem.
Obijcis fecundo: Si proprer rationcm creden-
16.
dum non
lir
vnice , potcmnr etiam credi qu:r:
ÍUnt contra racionero ,
&
ita poterunt excufari
infideles,etiamli abfurdiffima credam, dicentes
Ce
crederc Deo,contempta racione : fed hoc efr
:ibíordum, ergo objeél:um formale fidci eíl: ra–
tio natural is.
Nego majorem, quía ratio
rcquirirur vt
17;
conditio ad inquirendum, vtrum myfierium
propoíitum
fit
cred1bile.
Obijcis rertio:Si credcre ell: a!fentiri,ergo
fi-
:i.
g,
des inniritur rationi!probatnr coníequemia,nc-
mo poreíl: alTentiri,niíi cognofcat cónexionem
pra:d1cati cllm fubjeél:o(alias po!fec credere pro
fuo arbirratn aíl:ra elfe paria)íed connexio pra:-
dicati cum íubjeél:o non percipttur fine racio-
ne , ergo lides 11rnititur rationí.
Concedo ancecedés,& ncgo coníequétiam,&
l!J:
ad illius probationem,diíl:inguo majorem , nili
cognoícac connexionem in íeipía cuidentcr,.vcl
in racione euidéti,vcl probabili,ncgo majorem:
in te!timonio proponentis , concedo majorem:
neque enim e!l impoffibile a!fétiri verirati,qu;c
perrationemnon o!l:enditnr,quia íatis eíl:,qu
oíl:endatur per reíl:imonium dicenris : ideo Au–
guíl:./ib.
de 'Vtilitate credendi,c.
i
o.
&
{equemib.
acute docer contra Manich:ros Holide ncgátes
fidem adhibenclam ceíl:imonio dicenris,quod
fi-
ne hojufmodi fiJc vita humana política peragi
non poffit cum refra gubernatione; pr:rcipua.
enim pars humanarú a&ionum haber pro fun–
damento fidem humanam: niíi cnim Hreretici
credát macribus reíl:ancibus cos conceptos
a'
vi-
ris Cuis,non fe iudicabum legirimos, ncque po-
tenmt adire ha:reditatem paternam:quod
(j
hn-
manre hiíl:ori<e fidcm abrogent, nil credent de
Scipionibus,Caio Mario,& aliis, immo
&
nil
agere poterunt per Íeroos,aur !iberos : nec erit
amicicia,nec humanns córraél:us,nili vnus alreri
;;..credat,nulla veritas tell:ibus probaretur,epiíl:o–
lre ínter abíemes e!fem fuperflure , omnis deni–
que ciuilis vita corrueret , q
quid abíurdius?
.SECTIO