Difputario V.
SeéHo
I.
ldeo non (.uisfocit conferendo honorem,itovt
(i
bonum 11lud,quod confertur
a
pcrlona vili,
li1
honor, ncque per modum mcriti , nec in
rnareria iunit1a: pofTit fmsfoccre ad :rquali-
1a1crn:crgo purus homo non poicll: famface–
rc ad :Equahtatcm Deo per modmn meriri,an–
tcced~ns
eít fcntenria P. Vnq. ideo cnrm ait
quoJ
in~
nor & v1l1s períona
m
11!0 cafu íatis–
f.accret per modum meriti, confcruondo in re
vitam altcrius, quoJ en qu•li 11!1 dore viram,
nlm
/i
perfona vdis 1nnmm darct honoré pcr–
fonx exccll ntion,neq;per mo1111n 1ncr1r1, nc–
quc in matcrio iufütix Íatisfaccrct ad :rq11alir•-
1é,qma honor dorns
a
pcríona vil1 non c!fet
;rqulhs 1111uria:, ncq;per modú meriti,neque
tn
materia iun111x,qu1a homo in vtraque ra11one
dccrcfcit ex vthtJIC pcrÍOnx,honor enim en in
honorante,vt
ait
Annorclcs:crgo vt períona
inforior fnisf.iciat per moJum mcriti,ntcelfa–
rium en quod det bonum fuperius honore,
&
non famÍJctet perÍon:r cxceBcntiori dando
t1dcm honorem:ergo purus homo non poten
fatisÍJccre D o ad requaliratem,ncq; per mo–
dum mcriri:parcr cl)níequentia,vt pcrfona in–
ferior fousfaciar fuperiori,p r modum meriri,
debet darc bonum excellenrius honore, itavr
dando íolú honorem nó poffic fJ11sfaccre,quia
in materia iutl:iri:i: non íatisfaceret p r illú ho–
noré:fed purus humo íolú por n
d.ucDeo ho.
noré cxtrinfecum,non
enim
pot
en dare maius
bonú Deo,non enim poteíl:dare bonú v11a: có–
fernando v11á1plius Dei,& per honorem 11lum
exmnfccú non fatisfaccrct purus homo in ma-
1cria 1ul'i1ti:r: ad :rqual1tatem:crgo ncq;per mo–
dum mcriti fatisfaciet Deo ad a:quolitat.
,em.Ervt omnino calleos vim argumenri, fume
pecca–ta,
qu1bus horno expreffc intendir inhono–
rnre Deum:maior
(\
Íence111ia P.Vazq.m1nor
patee, imo in fcntcntia P. Vazq.
mhil
portn
dare puros homo
Dco,con~
quenu.1 en rell•.
Q_:1ibus probara manee prim1 pars nofiri prin–
cip1¡, fcalicct qnod fotisfaélio dccrcfc11
ex
vi–
htate perfona: íatisfJcirntis. Secunda autcm
parsciufdtin principiJ , fcdietr quod iniuria
crefcat ex d1gn1ta1e perfon:r: offcnÍ:E,eít eu ..m
adeo euidcns,vt ipfe P.Vazq.illam clore futca–
tur
lococitato,~u.
14. his verbas.
.Adfuundam
r.11iontm elicn eo
quidt1n
m4iortm
tj{t
o/fi11[11m
in
rigcre of{tnfa,'l''° m1tior
tj/
ptr{on41Ín q1111111 C1m–
mi1111nr,
h:rc P. Vo-zq. Sed nos loquimur in
propofito principio de iniuria iu rigore inin–
ri:r:crgo fecunda ctiam pars nofiri p11ncipij,
fcilicct quod iniuria crefcit
tx
digni1a1e
p<r–
ÍOn:E offcnfre dl:
euidens.Pr:rterea in ipío
cxt–
plo alla10
a
P.Vazq.inucn10 comprobationtm
pr:i:diéla: vcritatis:nam
fi
aliquis homo exccl–
lens pro alio cxponeret viran' fuam pcnculo
morris,cene nugis mereretur qu•m fi vi lis, &
•bieéla perfona id faccrct ; quod quotidiana
experientia cxploratum ell:,quotics cnim
ali–
quis horno magn:i: auéloritaris cxponit viram
foam periculo mortis,
&
e1i3m alms vilis &
plebeius pro defcndéda republica,pro fcruáda
vira Rcgis magis mcrcrerur nobilis,&cxccllés
ptiÍOna,
&
fecundum iuítitiam dt!lributiuam
onfequeret4r maius pro:mium: {id aél:iones
funt a:qualc•;ergo etiam in ratione meriti cre–
fcir aut
de~rcfcir
ex dignirarc perÍOn:E , &
íi
perfona nobilis offendifíet aliam :equalcm,ex–
ponendo
p
riculo monis
vimn
fuam,non fo-
lum mcrl.'Tcrnr veniam inh1rix, íed
fausíac~ret ad :r:quahcaccm,quod non poten pcrfona
vilis, hoél:cnus recenfitre funr dlicaces ratio-
nes¡ÍUnt
&
ali:i: 1ndlicaces, vt ollendam,
• 6 -
Sed quinto probanr nonrnm condufionem
A;'oruiñ
Ah
qui cum P.Vazq. quia homo per pecea- proh;tió.
tum mcremr priuari
0~01
fanéh
c?gnauon~,
i11xra doél:rinam Celdbm Ponuficis,Proípen,
Fulgcnti¡,& Bcrnardi,non poten aurcm homo
rcíurgcrc
a
peccato,mli pr:r:ccdat
fanél:~
cogi-
tatio,qu:e cogitario gratis datur ho1111n1,
ac~
que ideo gram remittitur
ei
dcbirnm
carc~d1
illa cogi tatione,& per coníequcns
no~
Íam-
facit ad :r:qualicatem pro pcccJto, quia ah-
quod d,bitum ci gratis remitritur: at vero pro
macula pcccat1, qu.i: rclht poll illud dcbnom
rc1111ffum Íatt>ÍJClt ad zqualirarcm,vr 1píc •Í-
Ícrit
cap.
6.
ex
quo coníequenter inferr quod
/i
homo viribus pr,,pd1s po!fcc habcre ían-
lhm
illam cogicarioncm, perfcélc
~adsÍJcer_
t
pro pcccato 1
&
ideo affirmat Chrtllum f.ius-
ftciffc pea felle,& 1otal11cr,quia forisfccit etiam
pro hoc dcbico, a1que ideo fi Chrinus non
farisfc c1rfet pro 11!0 debito , non fatisfrcim
1
perfcélc,& ad :equalitatem.
7
Sed h:Ec ratio merito diíplicet omhibus
lmp~grutu!•
fcrc Theologis
¡
& ame impugnauoncm noto
& íuppono principium quoddam
P.
Vazq.
quod fc1licc1 primus aélus comritionis , aut
amoris Dei fuper omnia prouenit ab hab11u
gr~11:r,
& ideo habitus gracia:, & chariratis
fopponiiur prioritarc naturz in fub1clto, an-
tcquam fi• t tnhs aélus,
&
íiipponitur remif-
fum peccarnm per infolionem illius habirns,
quia habitus grati:r: p r fe expcllir peccarnm:
Scnrrntia 1girnr P. Vazq. habct duas parres;
prima aríerit quod homo non íatisfacit pcr–
feélc ad :r:qualitatem , quia gr.ltis remi111rnr
ahquod d b11um , quod propter peccarum
conua~i1.
Secunda pars en quod licc1pcc–
c•111m eipella1ur per gratiam , quanrnm ad
culpam,mh' ominus poncriomatc na111ra: ho.
mo fomfacir •d :r:qualtraiem pro illo per atlum
contriuonis,quibus polios.
Sic impugno primam parrem fententiz P.
Vazq.primo , quia P.Vazq. nond11m p1obat
quod 1pfe,
&
omncs Doltorcs nolli.r Ícnttn-
ria: intrndunr in hac concl111ionc ; mtendunt
cnim probare quod homo non poffit ía1is-
ÍJcere pro peccato,
&
culpa , non autem pro
pa:na: fed P.Vazq.affirmar qund horno non
pott!l Íltisf.iccrcpro dcb110 carcndi a11xilio,
&
cog1cmonc Í•néla : ergo probat P.Vazq.
quod homo non poffi1 Í.tisfac re pro perna,
non autcm pro culpa.Probatur confequentia,
homo, fecundmn
ri
ntentiam P.Vazq.non po-
tln fo11sfoccre
pro
d
biro carendi congrua
cogimione :
ferl
illud debiulm non en ct1lpa
íed pcena : ergo homo non porcíl: fatisfacerc
pro pa:na,& non pro culpa. Maior en femcn-
tia P.Vazq. Minor
dl:
cerra, nam poíl:quam
homo haber congruam cogi1a1ioncm, rema-
ner in illo coto rario culpx
&
peccati , pore{l:
cnim homo vocarns
a
Deo auxilio fofficienti-
non conuerti, &confequenter non iullificari:
fld pcccalllm íolum remirtitur pcr iuíl:ificario-
nem : ergo dcb11um carendi auxilio,
&
con-
grua cogi1a1ione non en culpa,
fcd
prena.
Confirma1ur,P.Vazq.faretur quod
(i
viri–
busnarnr:e homo porfer hab re congruam il-
c,
l.
lam
I~