208
Delncarnatione Verbi Diuini
di- :Equalis peccaro:fed implacabil ita$ diuina
c!l:
formalirer infinira:crgo
&
pcccarum c!l:
infinirum, Maior en cena, camquc fupponit
Lugo, hic cnim loquimm de implacab1licate
Dei commenfurara peccaro: minoren fc1HeA–
tia,quam impugnamus.Probacur confequentia
omne id quod en zqualc alicui infiniro,dcbct
e!íc
infinimm,quia infinitú fcmpcr e!l: ina:qua–
le infinito:red peccatum en a:qualc implacabi–
litati diuina: formalirer infinita:: ergo pccca–
tum en infinitum:fcd hocen falfum : ergo im–
placabilitas diurna non en formaliter
infi–
nita.
Confirmatur primo. Si pcccatum crfec in–
finirum in racione maliti:E, implacabiliras
diuina
illi
correfpondens adrequara e!fet ,
&
fofinira:ergo 1mplacabili1as diuina correfpon–
denspeccaro finito nondl inlinira formalircr.
Confirmatur fecundo, lmplacabiliras diuina
ÍOhnn deber e!fe a:qualis
incompenfabilitad
pcccari : fed incompenfabilitas peccari non di:
inlinira:ergo implacabiliras diuina non en for–
malirer inlinira.Ma1or parct, für ecenim termi–
ni corrclariui 1ncópenfabihtas iniurire,
&
im–
placabil1tas pcrfona: olfrnfo:, in tamum enim
aliqua petfona
cíl:
implacabilis per aliquam
fatisfaéhonem , in quantum offr.nfa illius cíl:
incompcnfab1lis pcr 1\lam, ideo enim Deus
en implacabilis per fatisfafüonem puri ho–
minis, quia off:nía illius en incompenfabd1s
per fatisfall:ioné puri hominis,
&
ideo Dcus
efi placabilis pcr Íatisfaél:ionem Chrini, quia
off.nía illius cfi compenfabilis per illius íacis–
faél:ioncm : ergo implacabilicas diuina cíl: a:–
qualis incompenfabil1tati pcccati : fed incom–
peníabiliras peccati non cíl: infinita: ergo ne–
que 1mplacabilitas diuina e!l: fonna\iter infi -
ni<a. Probarur minor, compenfabilitas, aut
incompcnfob11i1as
alicuius
iniuri:E
nihil
aliud e!l: quam grauicas illius iniurire : fcd
grauitas peccati feu iniuri:E diuin3' non e!l:
infinita: ergo neque incompenfabiliias aut
compenfabiliras peccaci eíl: infinita. Ex quo
vltcrius fequimr quod implacabiliras dimna
non en formalircr infinita : ergo irnplacabili–
ras diuina porefi adrequari pcr aliquod fini–
tum : patet confequenria, quia idto fccundum
hunc Auél:orem peccacum po!fer adrequari
per facisfall:ionem puri hominis,quia pecca–
tü e!fct finirum,vnum aurem finirum bene po–
rell ada:quari pcr aüud finimm: ergo impla–
cabilicas diuioa potcíl: ad:Equari per placauo–
nem qua: non lit formalirer infinita. Cono–
boratur hoc, compeníabilitas peccari ell fini–
ta : fed omne finitum potell ad:rquari per
aliud finicum,iuxra fcntentiam huius Auél:o–
ris : ergo compcnfabilicas peccati
porcll
ada:quari pcr compenfarioncm finiram : fea
fatisfaélio eíl: compcnfatio ,
&
placado : er–
go fatisfoélio puri bomin'5 licer finira,porell
~ompenfarc
cornpenfabiliratem pcccati ,
&
tmplacabilirarem diuinam ; vcl
(j
aliquid fi–
~i~um
non poreíl: ada:quari per aliud finirum,
idcmct nos dicemus quod peccarnm licct ha–
bcat
gr~uirat_cm
finitam, non po{fü ada::quari
pcr
fat1sfall:1~ncrn
puri horninis. Ex quo li–
quct quod h1c A11él:or non euitat inconue–
nicnsquod intendir cuirare.
~arro
impugnatur. Nam inconuenientia,
quz allcgat Lugo, non ÍUnt inconucuientia:
ergo non cll foll:inenda illius
rati?·
P.robarur
an¡cc<dens,
(j
illa e!fenr inconuc111enr1a, nunc
ctiam c!fent inconuanienria : fed nunc non
funt inconucnienria : ergo nequc tune.: m.a–
ior parec,quia
li
qua: funr illa inconuenienua,
dcberent erre ab inrrinfeco, illud autcm quod
ell ab inrrinfeco, femper manee idcm ; dum
non mutatur natura
&
c!fentia rci : fcd nunc
non eíl: mutara natura
&
e!fcntia rei : ergo
fi
runc eífc¡ inconueniens ex placabihratc di•
uina , nunc etiam debet effe incon
ueniens .ex
placabilirare diuina : fcd nunc non c.fi: ,
ali~s
etiam Deus nuncj non e!fcr placab1hs, quia
cciam mmc homines facile contcmnunr in–
iurias diuinas,
&
videnres facile Dcnm rcmit–
tcre peccarum , facile etiam peccant?':luod
a~rem ralis remiilio proueniar ex merms C'.hn–
fü,
non minuit illud inconucnicns : ergo 11lud
inconucnicns non eíl: fufficicns ad reddcndam
culpam incompcnfabilem.
Refpondet Lugo quod de
fa~o
Deus .nc:in
placatur fine condigna
fatisf~G\:1.01Tc ~~nfü,
cuius íatisfaél:iocum
lic
valons rnfinm, po–
tuir fuperare omnia illa inconueniem.ia, quz
ex facilitare veni:i: orirenrur, plus emro valct
fatisfaél:io fihJ Dei, quam facilitas peccati fc–
quurura ad retardandam veniam peccarorum.
Contra primo, quia rario probar quod .ver–
bum non dcbcrcr fieri horno , neque fausf.i–
ccre pro genere humano , quia ex eo quod
verbnm
lit
horno, fequuntur illa inconue–
nienria, quod fcilice¡ homines facile peccenr:
ergo abÍurdurn eíl: a!fererc
q~od verb~m ~c
berer fieri horno propter ea 111conue111ent1a :
ergo nulla ell folutio. C ontra fecundo,
~u1a
redit argumentum fupra falh1ro , nam ideo
illa inconuenientia non pr:rponderanr;ncque
impediunr remiffionem peccari , quia fatis•
fall:io Chri!l:i e!l: condigna : ergo pofirn con–
dign:i fatisfaétione non funr illa inconuenicn–
ria ad reddcndum Deum implacabilem. Tune
íic:crgo ad videndum , anilla inconucnienria
przpor.dercnt , infpiciendum eíl , an farisfa•
ll:io, quz offertur
lit
zqualis pro iniuria, pen·
fatis omnibus circuroílantiis , ex quibus au•
gctur grauicas ini11ria:: fed illa inimia , poíi–
ris omnibus drcurníl:antiis grauificamibus ,
ell finira : ergo
&
finira farisfaél:io erir fuffi–
ciens ,
&
fi non
!ir
fufficiens , reddenda erit
ratio infufficiemiz
, quam nondum rcddit
Lugo. Et vi mclius intelligarnr folutio huius
Auéloiis ,
&
percipiarur vis argumemi , ad–
ucrro quod qnando aliquis committir
iniu-
1iarn contra alium,
&
offen fufficiemem
fa–
tisfall:ionem , offenfus tener ur acceprarc
fa -
cisfJll:ionem ,
&
contcnrus e!fe illa,
&
ira
rcminirnr iniuria , ícd non tenctur offenfus
admirrerc illurn in fuam amiciriam,
&
efi ra·
tionabilirer auerfus ab offendenrc ,qu:i: auer•
lio
rolli1ur pcr alia obfequia a:qualia etiam
illi aucrlioni; arque ideo , inquit Lugo ,
fa–
tisfaél:io hominis non
e{\:
in materia iufl:itia:,
cuius a:qualiras confiíl:it przcife
in eo quod
ponatur
a
fatisfacienrc quamurn necc(fom
en
vr offenfus condigne placctur aboffi nía, po–
teíl aurem conringere reddi tanrum, quantum
ablatum eíl:,
&
tamcn non poni quanrum fac
cll: vr offcnfus non mancar adhuc rationabili–
rer indignarns.
Comra ,
&
in prirnis falfum cft , quod fup–
ponit,
37
39