D.ifpuratio I V. Setlio
IV.
PI
bici,ve! ve melius loquámur, carencia illius
boni in illo, cui non dcbccur, non cfl: priua–
tio,fcd pocius l)Cgacio ; quod pacct , quia
1i
damno¡1dus ad criremes, damnarccur ab Ali–
quo lud1cc imponendo pnuationcm rcgni, ir–
rid~rcrnr
calis ludex, quia illa qrencia regni
in co hominc non cfl: pcena : fed vnio hypo–
lhcica non eft dcbiia omnibus hominibus,vt
cfl: cermm in lidc: ergo r.arencia illius non
cft pa:na,vnde
rn
B.
irginc cfl: carencia vnio–
nis,ncc ramen ibi cft prena peccari, cum nul–
lum habu
nr.
Dcinde nora,quod peena efl: duplcx,vna cft
pcr fo,alia
eft
ptr accidens; pa:na pcr fe de–
bec
dftr
xqu•lis culpx ,
11011
aurcm pcena
pú acc1dcns
fcquura , verbi graria , qui
parirnr cx1bum , & rnrioue íllius pacirnr
iaél:uram bonormn omnium , qua: abfenre
ipfo dilapidara ,
&
ablara
fonc ,
parirur rnnc
pcenam grauiorcm delill:o"', fed pcr acci–
dcns,na1J1 !ex folum impofuit exilium , quod
ri-a~
de
ÍC
adxquar condigniraccm deliél:i, non cu–
rando de aliis cmcrgencibus malis , qua: per
e,I,,.
accidens confeqnunrnr exilium ; habemus
&
,...... aliud apttlm cxemplum in
pccc~co
vcniali ,
quod 911idcm non eft ínfinicum, ncc dignum
pa!na mlinira,& camen li quis moriacur in
pcccaco monali ,
&
habeac limul, aliquod
pcccamm venialenondum remiffum,rnnc pee·
<;acum vcniale punicur percocam recernicacem;
fed.illa pa'na efl: per accidem,non pcr fe pee·
can vrnialts : ergo licet gracis demus quod
pcccacor quarenus mercmr pcrnam xcernam
infemi non poffic habere vnioncm hypof\a–
ticam , pocefl dici quod illa non
cft
pa:na
pcr fe,íed per accidens peccaci morcalis : ex
quo non fequ1cur quod pcccamm lic infini–
tum in ratione mali, quia ex pcena per acci–
dens non colligitur grauirns deliéti.
Adde quod Deus poreft promiircrc vnio·
ncm hypofl:aticam,gloriam,& alía huiufo1odi
fub condhione qnod homo non peccer venia–
lircr:
vnde 1ali hoi11ini peccanti venialirer
~
non confercc Deus illa bona promilfl , quo–
ciens
emm ·~liquis
promircit aliquid fob con–
dirionc;li prom11farius non aditflplcat condi–
rionem,promilfor non tenernr ciare rcm pro–
miffam : ergo illa elfet pccna pcccati venialis;
ergo pcccacum vcniale cric malum infinicum:
quod quidecn falfum elt,& refpondcndum cric
hifce argumencarionibus: quod non quotics
negacur aliquid promiffum fub conditione ,
quiapromiffarius non adimplec condirionem,
ca ncgario lit per modnm prena:,fed quia con–
craétus non obligac promifforem :
&
quia
húic rationi non atrcndunc Aducrforíj, ideo
fingunc peccamm condignum infiniucs infi–
niris pcenis : vnde in prredill:o cafu peccans
vcnialicet dicemuc indignus ralium bono–
rum,non autcm dicerecur condigne mcreri
carcnriam omnium illorum bonorum;ac pro–
inde licct peccator lic indignus omni bono,
non aurem merctur condignc omnc malum ,
11cque carentiam omnis boni, licer in co lir
mintts co1:gruum quod
ipli confcrantur
ea
bona:!icuc quando peccarori facienci quod en
in
fe
prorniccicur gratia,earn merernr de con–
gruo,non auccm de condigno, quia taleopus
11on eíl:requale gracia:: lic
a
contrario fcnfu
quando alicui ncgacur bonum,qnia promiffa-
rius
?ºº
adimplcr
c~ndicioncm
,non fcmpec
feqmtur quod cond1gn.c mereacur carcnciam
illiusboni,ícd folum de congruo , prxíertim
.quando non Cune bona alias debita promiC–
fario.
Obiicis feptimo,culpa qua: puniruc infini·
gG
ca
pa:na, efl iufinica in racione culpa:,
&
malitix : fcd quodlibcc pcccaruro, morcalc
punitur infinita prena: ergo cíl: infilmum i11
racione 1rn1lí ,
&
culpa:.
Refpondeo diltingucndo maiorem , qua:
.
87
punirnr infinita perna fccundum fuam enri-
racem concedo maiorem , infinita fccondum
durationem tantum , ncgo maiorcm,
&
eo•
dcm modo diflinguo minorcm,
&
nego con–
fequentiam: adllerce quod ex eo quod ali-
quod cns poffit habcre inlinitam durario-
nem pcr commeníurarionem
cxtrinfecam
cum duratione infinita Dei , non frquirur
quod fic infinicum limpliciccr, fed íolum
fe-
'91
~~
quirur quod lir incorrupnbile, nam Ange-
~
'
lus,
&
animus racionalis durabunc pcr cocam
.t"<\.
\
0l\. •
retemicaccm,
&
habebunr durationcm infini·
'
:\
cam,
&
íccundum probab1lem Cenrcnriam ,
'"" • -.
poffenc produci ab a:cerno
¡
&
tamcn non
\ __.\
'
funcencia limp\icitcrinfinica: licettamne-
~~~-
que infinitas
pee.e~'.¡
in durncio.n.e
in~erc
i1.1fi-
~
\
nitaccm maliua: rn 1110 ,
&
lim1lmr rnfinHas
..,.
pcrn:e
Ccnf~1s
,
&
damni in
durati~nt ,
fed
*
folmn feqmrur quod peccacum lic 1rrcpara·
bilc viribus nacurre
&
de condigno n'erecur
irreparacionem pcr vires grncire: vnde
~
mcl
parrarnm de
fe
a:cernicari , & per recernirarem
el1 menfurab1le,
&
ideo non mirum quod li
pcccacum durar per reternicatem, etiampa:-
na illi rcfpondcns durec per re<erniratem :
ex quo non fequicur quod peccatum habeac
malitiam inlinicam.
~od
tornm confiima-
cur
ex
merito nofl:ro , quod merecur vílioncm
bearificaminlinitam in raríone duracionís, l't
n
colligirnr ex Con.cilioTridentino
{tJf6.c.1G,
!:~
fr.
~<
dicente iufl:os Cuis operibus in gratia fal\is
promcrcri vicam recernam , hrec enim vclur
in feminc
&
radice concinecur in vinurc gra-
cia: liabirnalis : quare opus condignificacum
gracia habicuali 11on íolum
di
condignum
7ubílan<ia gloria:, fed cciam ipf.i a:cernicare,
ve lace cxplicui
i111raéla111
de
merir•
conrra
Scornm,
&
alios Modernos ,
&
ramcn no•
flrum bonum opus non cfl: inlinicum in
ra-
cione mcriti : ergo liccc aliquod prremium ,
vcl pcena durec
infiníce,nec mericum, ncc
peccacum erunc infinita limplicirer.
Inflas ,
p.x:m
retema
cll
canrnm malum ,
88
quanrnm efl: pcena inlinit'e incénfa pro vno
inflanri:fed hrec
di
limplicicer infinita: ergo
&
pcena rererna eft limplicicer infinita, Pro-
bacur maior. Dolor ve oéto per duo inftan-
cia ram rnagnus cfl:
in racione pcena: , quam
dolor vr fcxdecim pervnum inftans,crgo rce-
na xcerna a:quiualcr infinita: intenía: infl:an·
canea:. Probacur ancecedens,quia vnus dolor
duobus inftancibus cancum corquer , quan-
rnm corqucrcncduo dolores rcaliccr diftin·
ll:i, quid cnim incerefl:infa:liciracis qualica-
tcs doloris effc difünél:as rcalicer, aut can–
dcm,dum in eadem inrenlionc alrcrucra per–
fcucrctur: erg" dolor pro cenrnm inftanribus
a:quiualcc cencum doloribus realirer dinin-
étis, qui refponderem inltantibus iiídcm:cr-
go