Difputatio 1
V.
Setl:io IV.
10 7
milf<t perfcél:e genus humanum, li argumen–
cum conrracimn e/fer verum,quod negane Ad–
occforiJ,.SC cll: abfurdum,vc coníbbic
ex
di–
ccndis
fr.'1.faqumtib.
Prn:rerea huic argumen–
to
cenenrur refpondere Aducrfari¡,nam iuxra
cerram fcncenriam , peccacum venialc nullo
modo habcc infinicam maliciam, & nihilomi–
nus non pocell: commicci pro confequenda
vnione hypoll:acica, neque pro confequendis
omnibus meritis,& operibus Chntti Domíni.
Obiis qual'to,malum quod ell: dcll:ruél:iuum
boni in6111ci,cll: mnlum infinirum : fed pecca–
cum mona le ell: dell:ruéliuum infiniti boni :
ergo cll: malnm infinicum : nJaior patee , n:un
quantiras malí penfocur ex quancicare boni,
quod d !huir: probarur rninor , peccatum
morcalc quancum ell: ex fe c\ell:ruit Dcum:fed
Dcus eíl: bonum infinitum: ergo peccatum
monale quanrum cíl: ex
fe,
d íl:ru1t bonum in–
finirnm. Probatur maior, quanrum ell: ex fe
aufecc
a
Deo rntionem vltimi finis : fed
fi
a
Deo aufcrrecur in re ratio vlnmi finis , de–
ll:ruerecur Deus:crgo peccarum morralc,quan–
tum cll: ex Ce,ddlruit Deum. Sed
li
dicas eam
loquucionem
dfe
improprfam,
&
ad hoc vt
aliquod malum habcac requalcm malitiam
cum bono,cui opponicur,cll: necellarium quod
in re dell:ruac bonum illud :
e
concra eíl: pri–
mo, quia non ell: necelfarium quod albo
in
re deíhuat rem 1pfom , V< habcar malitiam ,
quam haberer,fi denruerrem illam: ergo liccr
pcccatum monale non dcll:ruat in re Deum ,
habebit eandem maliriam,quam habcrer,íi de–
ll:rucret Deum in re. Probarur anrccedens ,
quando aliquis iacir fagittam in alium criamíi
nonocidar de faé1:o,quia a.lius
fe
fcuco pro.
regir, peccat peccato homicidij , quia illa
aaío quantum
etl ex
fe ell: deíl:ruél:iua altcrius:
ergo quando aliqua allio ell:
ex
fe deíl:ruél:i–
ua alrerius,etiamli in re non dcll:ruat illud ,
habebit eandem malidamac li denrucrct.Con–
rra fecundo,quando aliquis de liderar denrne–
re olium , etfi de faél:o non dell:roat , pcccat
pcccaco homicidij,& dcfiderium ipfius haber
candcm malitíam occifionis :
fed
peccacor
mulrocies defidrrac,(i poffe<dell:ruere Demn :
ergo eandemmaliriam habebitillud peccarnm,
ac haberer dell:ruél:io aél:ualis Dei ; maior
re–
cipiror ab omnibus Doél:oribus. Tune íic:
aél:io dell:ruél:iua oél:uolis,& in re habct tan–
cam maliriam,quantum ell: bonum, quod de–
ll:ruirnr per illam , ve occifio aél:ualis homi–
nis habct tancam malitiam, quancum cíl: bo–
num hominis:ergo ctiarn defiderium dcll:rucn–
di rem habet cancam rnalitiam, quaucum en
bonum rei, qure
de~deratur
dell:rui : ergo
(i
per po(!ibile, aut impo(!ibile
e!fet
aél:io, qua:
in re ddhueret Deum, elTet infinitc mala:crgo
eciarn dcliderium dcll:ruendi Deum cric infimtc
malum. Confirmacur,poteíl: aliquis deíidcrare
h_aberc infinicum odium Deo : fed infinimm
odhim Dei c!Tec infinitc rn:ilum: ergo dcfidc·
riumi,nlioiri odiJ Dei erir infinitcmolum.Con–
tra cetrio,
dt
aliquo aél:io peccaminofa, qua:
ddlnút de f.iéto infinitum bonum : ergo de
faél:o ell: aliquod pcccacum infinitum in ra–
cione rnali:probatur omccedens, vira Chnll:i
Domini cíl: infiniti valoris ,
&
confeqoenter
bonurn infinicum: fcd aél:io crucifigentium
Chrinum Dominum d füuit illam
vuam ;
cr-
go efl: oll:io, qu3' de faél:o d nruic
infini
lUn1
bonum : ergo od mmus pcrc11urn eruc1
6-
gemium C hull:um Dominum
cric
iufinnc
m~lum. Confinnacur primo, pccc>cum n1ou.1lc
de fall:o la:d11
íus
quod cll:
m
D o,vc hono–
retur, imo
&
lzdir ius omnium cr
eattuanun,
iniuria cnim Princ1p1s redundoe in iniuriam
rorius mulmudinis,vt rxpend1r S.Thomas
i..,
q.65.arr.4.
fcd ius diuinum ita conl)fXllnl-
um
iure omnium creacurarum cft infinnum : ergo
pcccarum de faé1:o la:dit ius infinirurn: orgo
cll: infinirum limplicirer in racione mali.Con–
firmatut fccundo,peccarum qu:uenu' cíl: ex fe
potcíl: induccre in Deum mll:itiam inlini1á:f<d
li
Deo elfet trifütia infiniro,deflruerctur Dcus:
ergo pecatú morrnlcquancum cll: ex
fe
dcnruir
Deum. Confirmatur tercio, Deo difplicct in–
finirc peccarum morralr: ftd difplicrncia in–
linira non pc.1tell: elfc , nili circa malum iuli–
nitum , alias
dft<
inordinara difpliccnua ,
quia vt !ir prudens debet ctfc a:qualis molicix
re1, circa quam habcrnr: ergo peccocum eíl:
malum infiuirnm. Confirmattir quorco, prc–
cacum morcale dell:tuit rcfritudinem moralem
narur:e intellell:ualís : ergo quantum ell:
ex
fe
illam dcíl:ruit in omni natura inttllelh1alí, &
confoqucnrcr in ipfo Deo: proba1ur confc–
qucntia,omnis imcllcél:ualis natura vt lir,cíl:
vna perfelbffime in gradu inc llcéluolis na–
nnre,
&
in racione reéHrndinis moralis:ergo
peccarum quod deíl:ruit in vna rotioncm re–
élitudinis moralis dell:ruit illam in ""m•bus
namris intcllcll:ualibus.
Refpondco argumento concrdendo maio-
N
rem , & negando minorem,
&
ad illius pro–
barione1n nego maiorem, ell: enim loquucio
illa mctaphorica ,
&
impropria , ve ibi benc
I
,
rcfponfum cll:. Et ad primam impugnadoncm
diíl:1nguo antecedrns
' non en neceffiirimn
quod drllruatur reipfa,fi ialis aél:io per. acci–
dens non dcíl:ruac , & per fe !ir c\cllrulliua
concedo amecedens;ÍI nullo modo per
fe fit
dcíl:rntliuo rei, nego anccccdens ,
&
ad
illius
probotioncm concedo antecedens, proprcr ra–
cionem diél:arn,nam illa aél:io pcrfccíl: dcllru–
éliua hominis ,
&
per accidens non dcll:ruir ,
quia tone allio fumic maliriam ab dfcél:u,
qucm ttfct faél:ura pcr
fe,
&
non fucir pcr ac–
cidens, non facit aucem per accidens,quando
aél:io habc< omoia rcquiliu ex parce agcnris,
&
fubicél:i per fe ad calcm ctfcél:um , licct pcr
accidens
ex
aliquo accidenri
impediarur ne
habcat cíftél:um, ve patee in cxcmplo pofito,
qnando aliquis iacit íagiuarn in alium,etiomli
de follo 11le, in q11cm f.igi11a rninitur , non
traii.:iarnr,& occidarnr,quia fcmofo protcxit;
nll11lom1nus ralis aéHo pcr fe hobct ornnia
nrc (faria ad illum iraiicicndum, tam
ex
parce
agcntis,quam
ex
pa< te f11bieél:i : quando vero
albo non habct per
fe
omnia rcquilira tam
ex parte agencis,quam ex parte (ubiclli, non
contrahit omncm malitiam , quam haberct
albo,quz
pcr
fe crfet porcns efficece illum cf–
follum,ct quo fornicar malicia: v.g. fi aduer-
fus vrbem iaciarur fagicta , non polfet vcre
dici eam aél:ionern conrrahcrc malitiam curr–
fionis Vrbis,eo argumento quod
(j
Vrbs eucr-
ti
potfer fagi11a in illarn mirfa de faél:o cuenc–
rernr;quod per fe en cuidens,alias quafcumquO'
al\1011~$
valde aggrauarcmus variis maliiia:
O
1
fpccicbus,