p{;"
er(llI.
Diícurf
us
II
f.
499
quis modo parces eius, ac non totam com-
.
plcél:atur
:rn.mo,
J
Capil'C
imn
2.
íic fcribit:
;~i~~~~a.
L
I¿a:c arque.calia ex
.homi~um
genere ludibria
fib1, nob1s m1racula, mgenioL1. fec1t natura. Et
fingnla quide qua:
facit~n
dies, ac prope horas,
qui enumerare valeat
~
J
Sic naturre ille folertif–
finius indagaror.Hanc ergo
potenriam,l~anc
ma–
ieíl:arcm,hrec fupra fidem miracula,
&
in dies ac
propc horas fpeél:acula propagara,quanrum erit
vno vfu 1aíle conmim,
&
ex vaíl:iffima illa rerú
mirabiliutn íilna cumnlum voluptarú atrrnxiffe?
5
o
1 •
.í!.!!Ja dele[/:afti me 'Domine in ft1élztra tt1a:
&
m
operibiu rnanum tuarnm exu abo. f2.!!._am ma–
gnificata Jt4nt opera
ttS.t
Domine
!
nimu profundd!
fi:Etttjimt cogitatione¿ tutt.
Sic vates fommus
Pfal.
Pfalm.
91.
9
r.
y.
5
.&
6.
de operibus narurx locums,e q uo–
v.1 .
&
6·
rum
fe
coníideratione, q ure eíl: illorum prreíl:an–
~uua:~c;0c1~¡.
tia, mirificam hauíilfc voll'tptarum protellarur.
clone
v~!u•
Vbi aliqnos iucundum erit i rerpreres excepiffe.
pcas.
Theodorerus
Ge
haber
! [
f
dpiciens enim tua
Tlieodor.
opera,rnáfq; inexplicab1lcs gubernariones, gau-
deo, & exulro, anin,íquc voluptate linguam in
h níenius.
h ymnonun ca•nrilrná impello.] Ianfenius:
f
Per–
fud1íl:i enim me lretiria per elegantiílimam hanc
Campcnlis.
pcrnm tuonun varietatem.
J
loannes Campen–
fis íic vcrrir:[Tu enim Domine la:tificas me ope–
ribus tuis, & propter faél:a roanuum ruarum
exulto.
J
Sic autem fcdbit
in
Par. phraji.
[
Dele- ,
él:aíl:i enim me Domine clegantiíllma hac operú'
tuorum varietatc: operibus e quibns colligi fa-
Gcorgius
cile potcíl: omnipotentia rna.
J
Georgius Scotns
'cocus.
it1 cecinir:
OperHm tuornm tacita c1Jgitatio
Animum iacentem exjitfcitat.
~1tm
f aft,'l reputo, gefti1mt prt1.cordid
Perfufa dttlci ga11dio.
O opera,faila,
8
magna verJ,
8
fi1b
ca11a
Conjilia m1be condita.
Catd. Bell.
Norat Cardinalis I3ellarmin. id quod ipíius ver–
Q9:lrn ncus
bis proferendum : Nora , pro voce
e~n1t:tb©
in
ob illarn
Hebrreo
elfe
JD,,
Aramnen,
quod íigmficar,
E,_._
deb~ac
pra:.
clama/Jo :
[
quare exultabo,exponendum ell, pne
dicari.
herir1a & admirarione exulrans cantaba landes
tllas magna voce cordis, & corporis.
J
Sic illc.
H abemus ergo gaudij magtmudiné ex profunda
narnrn: contemplatione, nec rnmen omn;no per–
uifa!, qu od monalis non patitur fiatus, fed luce
proph ecica,plus
guam
ordinarius ferat cognitio–
nisJnodus,exccll nrius penerrarre. Maiora fune
agnofcir quam vt
a
fe poruerºnt comprehendi,&
rnmen
vcl
imperfeél:a,& ex parte cognitione,ram
Idcm.
fe
exintic pr:edicatoblelhmm. Audiatur iterum
doél:irfimns & pijílimus Cardinalis ita fcribens:
Sic
Dauid,
[
~1i1
dixerac
{e
valde delcél:atú elfe In operibus
c~us cat~n
Domini;ne quis exifiimaret cum planc compre–
~~0~~1~;.
J
hc:ndiífe,ac penitus infpexiífe omnem excellenria
"
operum Domini;addit opera Domini maiora, &
fapientiam, pcr quam faél:a funt, profundiorcm
cffo, qu am vt ad eorum perfeél:am cognitionem
pernenire
in
hac vira poílimus.
~m
magnifi.
c'.ara,inquit,funt opera ma Domine! Ideíl:,admi·
ror magnitndinem,& excdlc:ntiá open1m ruori1,
non comprehcndo animo ve! cognitione tantam
magnitud né.Nimis profondre faél:a: funr cogita–
tiones tu:e, ideíl:, fapientiílima: illre cogitationes,
quibus adinuenif\:i res rá mirabiles,& ram perfr–
él:1as,quibus.nil addi,vel detrahi poteíl:, ram funt
occulrx,vt omné inrell
genti~fupcrenr.
Er vt in
rebus minimis & vulgaribus exemplú ponanrns:
quiscapiar quomodo in exiguo fcminc brear ra–
ta
proceriras :i.rboris,varieras ramorum,vir:diras
AmphíthMtntm M 1fericordi.e,
frondium,decor fiorum, vtilitas fruétuú,& ipfum
. .
.
eriam femen ad fpeciem
propagandam - ~is
e&-
In
m
1
~
1
~;
9
prehendat qua arre Dominus in mi nimis animal-
:i~s c:~rª¡.
·
culis inÍeruerit vitam,& fenfum,
&
motum? Et to
¡
5 ,
prrererea in formicis prudériam, af!:uriam in ar;¡–
neis,in-cnlicibus & pulicibus tanta vim f.1diendi
infrrumento tam fragili?] Hre ille.
Dixit Dem:
Ftat
Ü!x.
Et falla
efo lux.
Genef.
t.
,V.~.
Ad qua:
Gen.
1.v:¡¡
fic
D:Gregor.Nyffen.inlib.dehifforiafex dicn1m.
D. Grcg.
[In Deo,fecundum noíl!ram quidem opinionem,
Nytfeo.
opus ipfnm,orat:o cúratione coniunéb. eíl::quo-
niá qllidquid fic,rarione fit,atque ratione carens,
&
concuríione fortuita contingens atque teme-
rarium nihil quicqnam in ijs, qme
a
Deo faél:a
funt,inrclligirur. Sed credere op
tec vnicuique
Ec
fupd
rei eriam rationern quamdam fapientem pariter
humanurti
& artificiofam iníitam eífe., eamque maiorem,.,
capcum.
quam nos cernere poílimus.] Sic ille, profunde
. fatis in re qualibera Deo condita incomprehen–
fam quamdá rationem agnofcens, dum Deus
in
ea
mi r~ re(plendet~cnius
tamen Íplendoré nequit
mcntis humanre indníl:ria exaél:e conrueri. Et de
igne ibi elfe fermonem Diuus hic Doltor affu–
mat,de quo
Ge
fubdit: [Fíat lux:hoc,vr opinar,
pcr ea verba docens,quod diuina ratlio,qua': om–
nem pra:rerir humanam cogitationem,lucis opus
fir.
Nam nos quidem id quod
fir
dumtapt in–
tuemur,& fenfu miraculum
accipimu~:
. i au–
tem ignis verfans inde rep.eme enafcar r. Irem:t..
q Ua! vis
Gr,.
i:e id,quod cóprehenderi , peredat,
& abfomat, aera vero·ffamrna illufl:ret,neque vi..o
dere , neque ea de re aliquam notioném mente
concipere poífumus, communémque fenfum
&
opini'oné effugientis operis Íltam effe dicimns irt
(olo
Deo,qui
p~r
ineffabilern potenti:e fure rati0-
nern elfecir,n igni lumen innafceretur:quemad–
modrnn Moyfes in fuo libro reíl:atur,quod etiam
d'ixerit Deus: Fiat lux : & faél:a
lit
lux.
Et
vide1
rit Deus lucem quod eífet bona.y.4,Solius enim
Dei reuera dt,videre,qu1 fieri poíllr id, quod tá
bonum
efl::
noíl:ra! vero natura! inopia videt id,
quod fit: rationem Vfo!to, qna fit, neque videre,
ncq ue laudare poteíl:. Lans en m eíl: earum rerú,
qux cognofcunrnr,non earurn,qure ignorantnr.J
Ha!c il\e. Ex cuius inrerpretatione id habemus,
Q uod
m~.:
vt Deus lucem collaudans innatam igne ,
fe
ip-
gis
pe~fp1-
Gus vnicurn cognirorem ofl:enderit: quo quidem
~:~~·~~::d•
·far innuic quanra íit cognicionis noíl:rre in natu-
cuius fe
'
ne
indagatione caligo, quando id , quod magis
~eus
pra!•
eíl: in ea perfpicunm, ignis inquarn,ob lucís cla-
f
31
ccgoi"
rir:item,tam eíl: nobis obfcurum,vt
fe
Deus vni- \
m.
cum illius celebrer agnitorem.
.
rgo feliciíll-
':·
mam fortem Beatorurn, quibns vniuerfa patet
Conditoris magni faél:ura
!
Qyibus eximie ma-
Beatorum
g nificaca opera, & omnem humanam fuperantia
ex cogni–
cognitionem, funt nuda & aperta, vt ocnlis ea
crone
nacú•
clariílimis contemplentur
!
~ibus
artificiofa
f~¡;r~::.
illa ratio, maior quam vt cerni queat ,eíl: vnde-
quaque perfpeél:a
!
Non iam vnum i\Lud
c~li
fpeél:aculum voluptati excirandre proponitur,de
quo Vates Pfalm.
I
8.
-Y,.
I.
Creli enarrt!nt gloritrm
Pf.111
v.r;:
D ei.
Circa quod ita citatus Nylfre Ponrifex eo-
~· ~rrg.
dem loco.
[V
nde eriam ccelos gloriam Dei enar-
c~1tr~e
rare dicit; ct\m vidclicct, id quod
in
ipíis appa-
él:acu!urri
ret artificiofom fpeél:aculum , per concinnam,
pcriucaa–
ratam, coníl:antem, & apram conutríionem, lo-
dam.
co fermonis peritis exifiac.1 Sic ille. Non inqua
vnum, fed ¡1furima, in quib'us Dei fapientia lu-
dir, vt laudat eriam Beatorum, quibus illa funé
ab Editare munificentiílimo prxparara .
5
o
i..
Nimi-1
profimdt1. faétie funt cogiuuione!
fu~.
't
e
3
Pi;ofunekf