172
De
Incarnatione
V
erbi
Diuini
crcdiror porcrt coger.e qmnes illas perfonas,
in quas vcl refpel1:u quarum haber ius: Ced
Perrus olfenfos
a
Paulo,v.g.non porcrt cogere
omnes alios homines,criam in d,fel1:u Pauli,
vr libi farisfacianr : ergo offonfus non haber
ius in omnes homines, ve! in fatisfal1:ionem
cxhibendam ab omnibus hominibus:crgo fo–
lus olfenfor ert debiror ,
&
folus ille porert
cogí: ergo folumin fatisfaéHontm cxhiben–
clam ab
ipfo off nÍorc crcdiror
&
offenfos
haber ius:ergo cum illa femper fir materia im–
pcrmixra,& pof!ibilis,íolum lllam tenemr ac–
ceprare,
&
non renerur conrenrus
cffe
alia
quacumquc criam requiualcnti , aur maiori,
vlrima con(equenria crt euidcns ex diélis
n.p9.
quia crediror
fol.umrenerur accepcarc
farisfal1:ionem,in quam haber ius, & debicor
í'olum porcllcflc libtr ab onere forisfacicndi
prrebcndo fa11sfJéboncm , in quam crediror
&
offenfus haber ius , ob rationem dil1:am in
num.¡79.
fcd crccliror, & offo1fus folum ha–
ber ius in farisfal1:ionem cxh1bendam ab ipfo
olfenfore
&
debitore :ergo folum rencrur il–
lam acceprarc,
&
contenrus effe illa ,
&
non
alía,& debitar fola ea c-xh1bica erir líber ab
onere íadsfociwdi.
384
Confirmarur, omnis perfona, in quam cre-
di tor habet ius,fe haber vr dcbiror:fed ex co
:quod Petrus fir
dli
nfus
a
Paulo,v.g. ali¡ ho–
mines non funr debirores rcfpcl1:u !'eni :ergo
Petrus non haber ius in alias homin s di–
ltinétos ab olfrnforc,maior parer,quia ius,
&
debitum funr correlaiiua. J>roba111r minar,
omnis obligario & debicum nafcirur vcl ex
paélo,vcl ex aétione aliqua iniuriofa, in caíu
conclulionis,vr ert euidens :
(ed
ali) homines
prrecer olfcnforem,neque fecerunt pall:um ne–
ccffario cum offenfo,& c1edirorc, neque con–
tra
il
lum fcccrunt aliquam aélionem iniurio–
fam:ergo in ill is neque ex pal1:o,ncc ex aél:io–
ne iniurioía naÍci111r obligario
&
dcbirum ref–
peélu crcdi1oris,& offrnfi:crgo non (unr de–
birorcs refpeél:u illius:crgo neque crediror,&
offcnfus haber ius rcípeétu illorum,vt fibi
fa.
tisfociam:ergo folum haber ius rcfpel1:u ipfius
olf~n forls.
Ex
c~!fcníu
.
Di.catertio,ex contraétu.' & confcníl1
~re•
crcdiroris
daor1s porert deb1tor fat1Sfaccre per ahum
poten dcbi- pro iniuria & olfenía
a
(e
faéh
creditori' ita
rorfatis~acc-
communiter Doél:ores cirari pro fecunda fen–
rcpcralium. renria,P.Suarez, & alij. Probarur,nmcaliqua
fatisfall:io ert de rigore iurtiria:, quando crt
:rqualis olfen(re, & creditor renetur illam ac–
ceprare:fed qnando alius difünétus ab offcn–
denre,& debirore, ex paél:o inrcr offcnfom, &
olfcnforem , farisfacir, talis fatisfaélio pocert
dfe requalis iniuria:,& crediror tencrnr
acc~prare illam:crgo cíl: de rigorc iurtirire, & ex–
ringuir debirum in olfenfore,- maior crt cerra,
crt enim explicado facisfoél:ionis de rigore iu–
lliria'. Proba1ur minar,& imprimís quantum
ad pri1mm parrem id fupponimus , ícilicct
quod alius d1fünl1:us ab olfenfore poteft ha–
bcrea:qnalem fa1isfoél:ionem , imo maiorcm,
cum e1'im valor fotisfal1:ionis fumatur ex pru–
dtntum bominum
iudicio poreíl: contingere
quod Petrus pluris babear honorari
a
Fran–
cifco,quam
a
l'•ulo offcndi:ergo alius dirtin–
étu~
ab offenfore pote!l dare requalem faris–
faél1onem. Deinde quammn ad fecundam
parrem eíl: ,enidens conclulio , racione enim
conrraél:us tenernr offeníus acccprare fa1isfa–
l1:ionem ab alio exhibirnm, & illa comcntus
eíl"e:quod explicarur in aliis
fa1isfa~ionibus~
1
nam licet vemm fit non reneri Domrnum equt
acccprarc pecuniam , aur aliam rem xquiua–
lcntem abfolutc,& anre pall:um, nihilominus
poíl: paél:um tenerur acccprare,& illa rertiru–
rio & farisfaél:io ert a:qualis , & de coto ri–
gore iufütia:
, vt forenrur ctiam Aduerfa–
ri¡.
D ices,eo ipfo quod offenfus ita concrahir,
38G
& promittir íc acceptarurum fa1isfal1:ioncm
ab alío exhibitam,vel pretimn pro equo forro
foblato, rcmittir a\iqu1d de rigorc iuris, nam
rigor
iuílitix confirtit in co quod debitar
adrequet roti iuri creditoris, & quod creditor
non remittat gratis aliquid iuris quod ha–
bet:Ced quando ex pal1:o crediror conrentus
ert gratis farisfalhone, quam non rencbatur
acceprare, remittit gratis aliquid iuris,ícilicct
íus illud, quod haber ad exigendam fatisfa–
élionem ab ipfo debirore, qua fatisfaél:ione
palita dieir Lugo ex Vazq. quod non foit
pofira tora requalitas quoad circumrtantias,
licet polira fuerir quoad fobrtamiam,& ideo,
inquir,non ert Íarisfal1:io de roto rigore iu·
fütire,ficut nec effet folutio de roto rigore iu-
fü
ti:i:,
li
Poulus tcnercmr foluere Perro mille
aureos Cuzci,& foludfet eos Limre, quia Pe-
trus gracis remirrit illam obltgationem ,
&
ex pallo contenrus ert,vr Paulus foluat libi
Hlos mille Lim:r,quialiccr illa folutione ada:-
quer Paulus iuri, quod crt in Perro , quoad
fubrtantiom debiii,non tamen quoad circum–
rtai11ias,& ita non adxquat foa folutione toti
iuri ,
&
per confequem remittitur aliquid ele
rigore iufütire:ergo cum P rrus offenfus ha·
bcar ius,vr Paulus fui offcnfor faóat libi non
folum xqualcm íarisfall:ionem, qua: crt fub-
íl:anria fatisfaéHonis de rigorc
iurtiria:; íed
etiam habcat ius ad farisfal1:ionem ab ipfo
Paulo offenfore exhibeudam,qure cll circum-
rtanria íatisfaétionis,
&
hoc ius gratis remic-
tat Petrus & Paulus fatisfal1:ione ab alio ex-
hibita non adrequer illi iuri,ícquimr ncceífa-
rio quod non adxqucr roti iuri credirnris ,
&
confequenter quod in
illa fatisfaélione re–
mittirnr aliquid de rigorcdebito,
&
per con–
fequens quod non ert íarisfaélio de rigorc iu-
íl:itia:. Hoc eíl: vnum ex prrecipuis fundamen-
tis P. Vazq.
hic diJP.9.c.i.&
¡.ad probandum
quod farisfaétio,quam non ccnerur acceprare
creditor,non en de rigore iuíl:itire'
&
coníe–
quenrcr quod cum Deus non tenererur acce-
prare íarisfaétionem
e
hriCli ante pal1:mn'
etiamli poft paétum cenearur acceptare
rllamnon crir de roro t'igore iurtiti:r:,quia non a.dx-
quarer rori iuri, quod effet in Deo, fed 1pfe
Deus aliquid iuris gratis remililfer.
3 87
Sed co11tra,& imprimís hoc ert contra pra–
xim Doélorum,qui afferunr quod in excmplo
illo de equo furto fublaro ert fatisfaél:io de
rigore iurtírix,fi lit pol1:um In ter
debitorc1~,
& crcdirorem,vt crediror conrenrus
lit
preno
req ui ualenti. Deinde iqipugno hanc
folu~o
nem,& probo quod poffir effe
omnimod~ 1~fürio & oda:quatio
rorius iuris cxirtcnns
t11
creditoreabfquc cG> quod Crcditor rcmirrat
graris aliquid iuris,quod ortendo in,ipien!b