370
Difputatio 1V. Seétio 1X.
169
faéHonc lare:quando ramcn aliq11is la:dirnr in
bonis honoris,ralis l:dio propric d1cirur of–
fenfo,& iniuria, qua: creícir,vt proharnm cíl:,
ex
dignirare perfona: off:níx comparara: vili–
tari perfonx offrndenris, & damnum illarum
in ilhs bonis reparacur pcr propriam íansfo–
lHonem , qua: ctiam lare dicirur r(íl:irurio:
q11od parce ex humanis:li quis cnim offendac
alium
m
bonis pecunix,vcl qua: pecunia
a:fü–
manrur,quz.nis pcrfona quam11is vilis
&
abte–
él:a
partil: criam Regí forisfuccre, nequc vtli–
tas
&
abiell:io pcríooa: oadfc poreíl:, quo mi–
nus plenc
r~risfaciar.
Dcindc
1i
offcnía fiac
in
boni~
fam:i:, nulla e!l: perfona qua111umuis
abicél:a,q ua: pcafona: excellcnriori cciam Regi
noh poíTir farisÍJcerc, quia iniuria , & offen–
fo
circa bonmn fama: in eo conliíl:ir, vealiq110
faifa
re!limonio bona fama denigrerur: quod
li
vilis pcrfona quz falfo rcíl:imonio famam
alicuius excellcnris perfon:i: la:llr, dicar
fe
fal–
fum dix'ífe,quo dill:o rcíl:imonium fuum pri–
mum inlirmer,& rerrall:er,vr vcrc lieri porell:,
requa erir farisfaél:io pro iniuria,n
equc viliras&
abicél:io íarisfacienris perfonx obll:abir.Ac
vero li pcrfona vilis olfendac in bonis ho–
noris perfon,.m
~xcellenrem,
non porcm ad
:i:quahratem fa11sfaccrc, propr r rorionem di–
él:amfaélionefuptriori,
in quarro noll:ro argu–
mento, quam vlrerius expendam
di¡p11tatione
fu¡Henti
contra P.Vazq.quibus poliris.
Rcfpo1\dendo ob1ell:ioni ,
&
loquendo de
l:dione in bonis fama: diuina: pr:i:cifc conli–
derara,non dubiro,quin po!Iir Dcus ex iull:iria
Cibi
ipli forisfacere fine aíli1mprione narnrre
crearx,,•erbi graria,(i aliquis imp0Ci1ilfcc Deo
abquod falíum reUimonium , alÍcrendo Deum
cífe crudclem, vcl non habcre
prouid~ntiam
rcrum crcararum, polfcr Deus criam Gne vnio–
ne natura: humana: rcll:irucrc libi famam
Jrefam, dicendo iJJum hominem fuiííe mcn–
tiwm, vel eius voccm
, ac vicem eriam afTu–
mendo: quod ctiam in humanis comingcrc
potcfi,verbi graiia,li aliquis [.,,(i,s ab alío i1r
f.1ma ra111z elfcr aulloriraris, vrdicens offen–
forcm fuille mcmirum abfque dubio infirma–
rer rcllimonium offendenris,
&
1Jli crederc–
tm, polfcr libi forisÍJccre , imo
&
poífer te–
ncri ad farisfacicndum libi :
íed
Deus cíl: ran–
ra: aull:oriraris vr dicens inf.imanrem
fe
fui!fe
mcntitum, ab!que dubio inlirmarcr rcíl:imo–
nium infamanris fe:ergo po!fet libi fotisface–
rc, imo poffer reneri ex iulliria ad íarisfacicn–
dum libi, quod ira porell: conringerc. Infamcr
aliquis Dcum dicendo aliqnod falliam reíli–
monium comra ipfum, qua: fciens aliquis Dei
feruus cum ipfo Deo poffi r agerc , vr íuo
honori confular,
&
infirmer diél:um illius
infamamis, annuar Deus, & promirrar
fe
il–
lud faél:urum fub condirione operis oneroli;
tune renererur Deus ex iufüria libi famam re–
llímere: quod criam in humanis pore!l: con–
ringcrc, nam li aliquis Pra:larus crfer rama:
auél:oriraris, vr poffir infirmare reíl:imonium
alrerius co111ra
ipfum diélmn , & poilir liio
diél:o rell:iruere libi ÍJmam, renebnur ex iu–
Jl:iria illam refüruere, licut renererur , li
fe
ipfum infamaífcr, acccdenre pall:o cum fitb–
diris fuis.
Dices quod illa nec efi forisfall:io,nec re–
fürurio, fcd recuperado propria:
fam.c
per
Ci1fficicn1em compenforionem ;' compenfario
aur~m
non eíl:
reO:i~urio ~cquefatisfall:io:ergo
fansfall:10 neceííano pcrat c[e ad •herurn non
folum moraliter,fed eriam phylice.
Rcfpondctur quod pura compcníario ac–
cidtr,quando aliquis recuperar f.1mam am'1f–
fam fine obligJtionc iuíl:iti:<:
1
quando •utem
eíl: cum obligarione iuíl:iria:,non
dl
pura com.
penfacio.fed'reíl:iturio,qu•lis cll: in nollro ca–
fo,arque adeo porcíl: Deos libi íatisfaccre lo–
qucndo de rcíl:irurionc fam.r.
Ar vero
(j
loq11amur de fat isfaél:ione hono–
ris,qua: c(l: rigorofa farisfaélio, in quantum
diíl:inguirur
a
reílirntione,non pot(fi Dcus libi
ipli forisÍJcerc,.in propcia natura, fcd necelfJ–
rio deber vniri alicui natucz creatzl, non
<X
defi ll:u alreritaris requilirread fa¡isfoéhonem,
quod pr:ccipuc inrendir obiell:io,
&
nos ne–
gamus,ícd ex dcfcll:11
matccire,qnia.Íari~faél:io
rcc¡uirir c¡uod fatisfaciens cfficiar altus fub–
mi!Iionis,& humiliarionis , íubmitrendo,
&
hmnili•ndoíe Cr
edirori :Deus aurcm nullo–
modo in propria
nart.rJporeíl:
facerc
all:~s
fobmiíTionis,& r.umiliationis,arquc ideo quia
repugnar ill1 materia , circa quaau verfarur
fa.
tisfoll:io,dc qua loquimur, repugnar Deo
fo–
tisfall:io in propria nawca,
&
ideo requiritur
vnio narura: crear:i:,non vr
lit
•ltcriras,ícd vt
lir narura capax marerire Íatisfoél:ionis vt ralis:
& de hac íatisfaélione loquunrµr fanél:i
~a
rres ,
&
Scholaíl:ici Theologi cum affc runr
quod Deus non po1uit reparare genas huma–
num pcr veram foritf.altioaem , nili media
vnione hypoíl:arica.
Fundamento oppolit:<: fentenrire refponde–
ntr
quod Chrill:us & libi, & Parri
faris~
cir,
ve coníl:at
ex
diél:is: locus aurem loannis du–
plicirer explic:mir,primo,quod quando Parri
:<:terno 1ribui111r remaffio peccarorum, & ac–
ceprario Carisfall:ionis Chriíl:i,c¡uatenus
C
hri–
ll:us eíl: aduocatus noíl:cr apud Parrem, id rri–
buirur ex quadam appropria1ionc,licu1 ei rri–
buirnr porcnri3,
&
dominium , non quia lit
ir2proprinm Parris,vr non conucniar aliis per–
fonis , vr explicam Theologi in materia de
Trinirare. Secundo aíferunr Alij quod fa:pe
Chriíl:us nomine Parris inrelligir rotam Tri–
niratem,cuius filius erar Chriíl:usvr horno,&:
hunc Patrem orab•r,huic gracias agebar, de
quo infra erit fermo
dif}.de fi1i11tio11e Chrijli.
Tandcm aduerrc quod q11ando
in principio
faélionis
dixim11s, quod non poreíl:
dfc
iuíl:i–
fiiria,aur iniu!liria fui •d íe ipfom , quia clt
ad alrerum,i1mlligcndum cll: fui ad fe, linc
alrerirare moC>li, vr ex diélis coníl:ar : quem
iuxta fcnfum explicondus dl: Ariíloreles.
SVBSECTIO
I!.
An de ratione
ptr(e[/.t
fatisfnélionu
,
fe11
quit
de
rriore
1u/f
t1141 dwt11r,
/it
vt
a.b
1pfooffen(ore
jiat,&
q11omodo
mumiatur
trJ
fam(4[f101Je
chriHt ?
M
Aceriam han
e
rctigi
fall.
7,
huius dif–
purarionis in folurione primi argumen-
11
,
quia necelforia erat ad inrelligenriam il–
lius dubij;modo aurem ex profe(fo candcm
traltabo,quia necelfaria ell: ad ple11am inrcl-
y
li¡:enriam
J73
371'