1
oo De Incarnatione V
erbi Diuini
in commutationibus involnntariis. Probarur
coníequemia, ad committcndam iniuflitiam
in commurationibus invol11mariis íol11m re–
quiritur quod res íit fub dominio vnius,
&
quod aliquis vcatur illa re i1wiro Domino,&
·con ira volumarem illius: Íed c1eaturo potefl
vti aliqua re,qure cfl íub dominio Dei con·
rra v olumatcm illius: ergo inter creaturam,
&
Deum potcfl
die
iniuflitia in commuta–
tionibus involuntariis : maior meo iudicio
efl euidens, licec enim aliquis non acquirat
dominium alic11ius rei
>
neque tollac
a
vero
Domino dominium illius,ex
eo
quod vratur
ea re comra voluntatcm Domini, ddinq11ir
contra iuflitiam, & excrcet aétum circa ma–
rcriam commutationis involunrarire; nam qui
furarnr rcm alccrius , neque adquiric domi–
ni_um illius reí , neque tollit
a
vero Domino
dominium illius , & ideo peccar contra i11-
fiitiam in commucatione involuntaria, quia
vritur re alterius contra voluntarem íui Do–
rnini,& in filio, & íeruo efl iniufütia, nam
filius porefi vti re patris comra voluntatem
illius, & íeruus contra volumatem Domi i,
~
iam dicam ,
&
ideo peccant contra iufll–
tiam; minar eriam efl cerra,quia volunras ho–
rninis & quidq11id illius efi , efl íub dominio
D ei,& peccando homiues vtunrur rebus con–
tra volumacem illius: ergo & Deus & crea–
tura
font capaces conmmtationis involu11-
rarire : ergo porefl effe olfenfo propria Dei in
peccaco , quia <fl fuffic1ens iuflitia contra
quam poffirelfe,Gcur in voluntare filij efi vir–
rus,q~a:
illam continet , ne faciat aétum
in
commu racione involunraria reípeétu parris,
qua: virrus non porefl
elfe,
niíi iufiitia,ira
&
crearnrredl: vinus conrinens
illan~,
ne facia t
aélum in commurarione involuntaria reípe–
ll:u Dci,qua: virtus non potefl dfe,niíl iuflitia:
ergo efl iulliciens iuíl:iria ínter Deum,
&
ho–
mmem,quam poffit horno violare,
&
coníe–
quenrer commicrereveram iniuriarn,& offcn–
fam contra Demn.
,
~arto,&
anre probationem aducrro duo,
primum efl quod duobus rirnlis potefi aliquis
dfe
obligaros obedirc , primo virture obe–
diemi:r,íccundo virtute iufürire,hí enim riroli
difiinéti íunr , & íeparari poffunr in obliga–
tione exequendi quod pr:rcipirur, licet inter–
dum etiam poffinr co11itmgi,v.g.Ciuis politi–
cus renerur ex Cola obediencia obcdirc legi–
bus regijs,non tamen ex iuflitia, nili
comin–
gar materiam legis effemarcriam iufliria:,quod
accidenrnrium efl, & rario efl, quia Rex non
pra:cipit Ciuibus per proprium,ac rigorofum
dominium proptietaris , ícd virrurc ranrum
gubernatiua: iurisdiétionis , Íecus vero fuo
priuaro Domino pr:tcipienti tenm1r obedire
ex iuflitia quamuis propriam iurifdiétionenl
in eum non habeat,'luia Dominus habet ius
iuflitire ad vrcndurn opc1 ibus cius, & hunc
vfum exigir Dominus a feruo modo homini–
bus accommodaro,fcilicer pra:cipiendo feruo
vt agemí libero, & ideo
ícru~s
tenernr ad
parendum codem modo,& ratio efimanifefla
quia domihiumil\ud in homines deber
exer~
ceri,& reducí ad füum all:um:Íed non potefi
reduc1_ad foum all:um,nifi
fi
ruus confenriar,
&
vehr
ill~ ~xcrcerc
, nam licer poffit cogí ,
smamen
míi
ipíe libere velit ,nullomodo
fa.
tiet opus pra:ceptmn : ergo renetur íeruus ex
iuíl:iria obedire.Prrererea,impoffibile efi,quod
pcr
fe
poffit
dfe
bellum íufium ex vtraquc
parre, Domínus ergo infle perita foruo operas
foas,quia carnm dominium habet:ergo Íeruus
non porefl reéte repugnare : quod aumn
ex
iufli tia rq1earur íeruus obedire , patet,quia
(j
operas fuas,inuiro Domino,locer aliis,renetur
teflimere,&
li
aliquis impedirec íeruum , ne
operas illas facerer, teneretur rcflituerc Do–
mino;n1m cciam quia Íeruus non obedir,
ex
motiuo obedientire, quia obedientia vt talis
refpicit Íuperiorem per iüriídiétionem;feruus
aurem reípicit
íuperiorem · per dominium;
quoties autem efi diflínéla ratio formalis ho–
neflatis, diflinéla virrus affignanda efl : íed
feruus parens Domino reípicir di(Hnétam ra–
tionem honeflaris in Cuis operibus
a
virture
obediemia: : ergo efl aaignanda in femo di–
flinéta virrus
a
virtutc obedientia:, qua: diri–
gac volunrarem eios in parendo Domino:íed
non pocefl effe alia,niG iu!liria,quia Cola illa
obligat ad refiirutionem: ergo Íeruus ex vir–
tuce iuflítia:
renerur obed1re Domino fuo :
ergo
{i
non obediat, facit illi iniuriam,& in–
iuf\itiam, quia omnis qui violar contra aliuro
iufiitiam,inferr illi iniuflitiam, Aducrto
fe–
cundo quod Deus non folum efl Gubernaror,
& Legiflator hominum, ícd etiam verus Do–
minus illorum , & ideo pro fuo arbitrio po–
tell: Deus difponcre de homine,& de omnibus
illius all:ionibus,& rebus multo magis, quaro
poffit figulus de luto fingere quod voluerir,
vt clamar Paulus
ad Rom.9.
&
ñoc dominiuro
conuenit
Deo ,
quarenus efl Creator rernro
omnium,& ideo dicicur Rcx Regum
&
Do–
minus dominantium, Apoca!. 19.
&
líai.45.
Ego DominPA,& nonejl ali>U. Ego Dominm,
&
n•n ejl alter:e,go Dominmfaciem omnia h4c.
Ma–
lachire
10.Fili1Jshomr11tpmrem,&fm111s Domi–
mm1
:ji
ergo
!"""
ego fi•m, vbi
en
/,qnor meUf,
&
fl
Domimis ego fi1m,vbi efl timor me11s? dicir
Dominus extrri11111m.
Vnde íequitur quod ho–
rno rcnerur obedircDeo, non tanrum vt íub–
dirus,fed eriam vt vcms Íemus, cnius omnes
aétioncs, & opera fub vero Domino & po–
ttflate fui Domini exifiunt, arque ideo Deos
in veteri lege cum cffet darurus legem pra:–
miíir frequenter hrec ver
ba, ve! limilia.
Ego
fi1111
Domim11 'IJm111111s.
Exod.io..A11di lfrael,
'lJolninus Dms
n~Her
'lJms vm1s
ejl.
Demer.6.
&
Leoir.18. & íequenri bus non Coluro pr:r–
milit illa vtrba.
Ego fhm Domin.m
'Dt11s
ve–
fier,
Ícd etiam pofl Gngula pra:cepra repetiir,
hinc ctiam Paul.
ad Ephef
7.·
iober feruis.
Vt
obedinnt Dom inis /nisJirnt Chriflo
,
&
irerum.
C11m bonn 11olumatefemiemt1,jic11t
D~1i1Íno,
&
•d Coloí.3.
Qttodc11mq11efacitt4,
e:i:
11.nimo ope–
ramini ,jicut Domino.
In quibus verbis fuppo–
nit Paulus quod homo efl magis obligarus ad
obed iendum Deo , quarn foruus ad obe–
diendum Domino, ideo enim ei proponit fer–
uimrem Dei vt exemplar imirandum per fer–
uirurem humanam : vnde de Deo eriam di–
cirur Marth.4.
DominHm DtHm ttmm ador11bú,
Ó'
iOi fali
f er11ies
,
~are
ídem
Chnfiu~
ve
oflendat opera nofira
clfc
debira Deo iure
feruirntis,Luc.1 7. aíl'erir.
Cmn flctritU
omnilf,
fjlld
pr4cept"fum
vobü,dicite.f
m1i
ir1111ilesfam11s.
Vnde C1'rillus apud
D.
Thomam in Carena
air.