0000747689

414

Phyfica

Difp.

De Caufa exemplari.

Dei potclt ab i!la prodirc:crgo,vc\ talis cognitio rcuc-

conualefcmdi rnotus incipit ,

íi

ab arte forma di. in

efrcognitio creaturz in Dco:crgo !i obicél:um illius

anima.

paulo pofl: hoc ir,fum co.nfinnat his verbis.

cognitionis ell

ida:~,crcatura

crir ida:a.

!taque apectum ell opus cílc

v~l~t1

exemplar formam

Vrgeo,quia in Deo tanrum

funt

co&11ita , aut ca,

mentis"comminifci , vbi a!fem 1dem cíle exemplar,

'qll:&

lunt cminenter in ipfo,aut, qua: hmt formaliter:

for~am

vtique mentis, dfe autcm formam memis

ergo

effentia vt

obieél:iu~

cognita cll ida:a , ve! eíl:

de folo concepto formali potefl: dici, & nullo modo

ulis fccundum ca,qure formalitcr in ipía continentur,

de obiefüuo , quia conceptos obicéliuus efl: res extra

hoc nen alias abfolutc , & pra:cisc cognita abfquc

exillcns, qua: folum dicimr dfe in intelleéh1 obicél:i–

creaturis cffet ida:a,quod conllatc[e impo!Iibile,quia

ue,

per exttiníccam dcnominationcm cogniri, fed

Yt !icomnino efl: d1ffim1lis creatu:is,& eas fccundum

illud, quod folum cfl: in intelleélu per utrinlccam de–

propria earum non reprxfentat,vcl cll ida:a Íecundum

nominatioucm, cognitinon efl: in eo tanquam forma,

ea,qua: habet eminemer,& fccundum quod talia cog-

alias creatura cogmta

Deo eílct forma 1llius, quod

nofcuntur in ipfa,& Cic potius ipfa: creaturre cognitre,

cll ab[urdum :ergo ida:a , [cu exemplar, quod in lcn–

,.t eminentcr contenta: cílcnt ida:a: , vel ida:a dicctur

rentia Ariílot. efl: forma imelleél:us ,

[cu

mmtis, non

iyfa e!fcntia [ccundum mediam quandam

rarion~m,

erit conceptus obicdiuus, fed formalis.

[cilicct [ecundum id, quod formalitcr ell nó abíolmc,

Tcrtio ratione íic probacur, quia e.xemplar, Ícu

1 )

fed

dicit habitudinem quandam,ad res,quas comi-

idrea in crcatura ell patticipacio ida:re , ku cxcmplaris

nct eminenter,ratione cuius porcfl: die primacium ob-

diuini, quia omne, quod creatum e!\,c{l participatú,

icél:nm, in quo creatura: íecundario cognofcuntur, &

ab increato ente, atqui exemplar in Deo non ell con–

hocctiamnon reél:cdicitur,tum quia adhnc diuina cí-

ceptus obieéliuus, fed formalis: ergo , & cxemplar

ÍCntia calem habimdinem dicens ,

vt purius loquar

creatum, (cu creata idrea erit concepms formaliscrca–

connotationem, vcl conncxionem non dcíinit e!fe in-

tus participans effe

conceptu formali Dei ,

non

creara,& infinita entiras , ac proindc non definit cílc

concepms obieél:iuus; maior de fe cfl: euidens, minor

omnino diffimilis,& diuer[a , quod abfolurc impedit

ex probacionibus íupra faél:is patee.

ad rationem exemplaris.

Coníequemia illa

Cic

probatuu, quia quocicfcun-

Tum etiam, quia illa habitudo prius cíl ex parte

que efi aliq11a 1·acio formalis, forma\iter ex1f\ ns id

creaturamm quarenus

Deo poífunt pendere,

Íllnt

Deo,cuius alia creara efl: participatio in crearnca, talis

qua:dam paccicipationes eius,tum ma¡ciml:, quia e[-

creata participans ell eiufdem rationis, fcmata pro–

foncia Dei non ell ebieél:um pri1-.iarium, in quo co-

portione, idcll participat eundem gradum ablata infi–

gnokantur creaturre , vt in aliqua imagine repra:[en-

nitate , qux di: in racione formali im¡nrticipaca &

tante , fed vt in caufa effcél:iua emincnter illas conci-

diuina, v. g. quia in Deo dame ratio lubfl:antia: for–

ncnre,& ideo vt Cicnon potell habece rationem exem-

maliccr, & crcatura parricipat hunc gcadum, ita par–

plaris,vc Íuprademonfirauimus;ergoexemplar in mcn-

ticipat i\lam,vt parricipn eum (ecundum fuam ratio–

tc diuina non eíl: res obicél:iuc cognita vt fic ,

nem formalem ,

non (ecnndum di11eríam, & dilli–

errecifa fecundum rationem ab ipfa cognitionc.

milem in racione communi , ac efl in Deo,nam íicut

~od

fi qnis candcm dicat cum Durando e!fcntiá

fubfl:antia in Deo cfl: ens per Íc, etiam in crcatura ell

diuinam haberc racionero exempl.aris, faltem imperfe-

cns perfe, & non ens in alío, & quia in Deo datur

8:i,quatenus faltcm analogicl: efl: imitabi\is

crcatu-

voluntatem oua: ell ratio fo1maliter appetendi, crca–

ris, illud fanl: impropriilliml: diél:um cfi. Tum qúia

tura, qu:i:

pa~ticipat

vo\untatcm participat cam for–

cxemplar dicit propriam aliquam racionero effeél:us,

maliter, vt rationcm appetendi ,

non ve rarionem

illa autem ell commun1!Iima ratio;tum etiam,quia eí-

audiendi, vcl cangendi,& quia libertas in Deo cll in–

fcntia[ub il\a ratione non habct proprium concur-

differentia ad arnandum,& non amandum : ita cciam

fum caufre cxemp\aris,hic cnim non conucnit rci,qua-

libertas, que participatur

ere;.tura efl: formalicec in–

tcnus eíl:,[cd quatenus cogno(ccns ell,quia per exem-

differcntia ad amandum ,

non amandum ,

quia

piar

op~ratur

incclleél:ualiter,deindc quia illa cffct im-

Angelus participat

Deo rationem intclligendi, qua:

pe&él:iffima ratio exemplaris.

formalitcr in Deo cll ratio percipicndi \'Critatcm ob-

2 2

Tertia concluíio. Exemplar in crcatis e{l cognitio,

ieé\:i, ita fimilitct in Angelo participante talem racio-

fou concepcus formalis obicél:i exiffcns formalitcr in

ncm, cfl: formalitcr propriC, & exprefsc intclligentia

intellcél:u crcato.

parcicipata ratio

p~rcipiendi

veriratem , icaqne in ea

Probatur primo auchoritatc D.Aug.vbi fupr3, vbi

rationc.in

ciua

c~níiflit

ratio forma lis impanicipara

ait ida:am

~ppcllari

polfe rationem,qua: Grrecc

Logos.

ablata 1nfimtatc 1lhus, coníifl:et fine dubio ratio par-

Logos autem mentis cognitio cll, non aucem res ex-

ticipans, & non in alia.

tra mentem cxificm obieél:iul: cognita per ipfam,

~d-

At~ui ~xe~plar,

[cu ida:a in Diuinis efl: conccptus

que confirmat,quia nomen hoc deduél:um c{l

verbo

formahs mfimcus,

non cíl conccptus obic6l:iuus:

Gra:co íignificantc,idcm quod inípicio, intelligo, vd

ergo etiam cxemplar, [en

Id~

in creamra erit fine

cognoíco;cx quo bcnc

fit

ipfam cognitioncm appclla-

dubio conccptus formalis finitus , & patticipacus , &

ri lda:am, quia

Id~a

eíl: c,onccptio iuxta quain agcns

non obicél:iuus, Cicut quia íuppoíitalitas diuina non

per rationemdfeél:um produccrcintendit.fcilicctima-

confiimit e!frntiam in e!fe eífentia:'

r~d

terminat il–

gini interna: extcrnum ancfaél:um affimilarc,

Cicut

lam conflicucndo pcrfonam ita Cimiliccr fuppofüali–

ab adueríariis cxemplar noratur externa imago, quia

tas crcata non confütuit cífentiam, nl namram, íed

illam arcifcximiratur,ita interna mentís conceptiopo·

perfonam terminando eífcntiam, ncc in alía ratione

tius iurc vocatut ida:a, quia illam nccclfario imiratur;

con!ifl:it ha:c ablata independencia,

infinitate illius,

&in hoc [en[u certum cll Patrcs Ecclcíia:docuiífeip-

quam in ca racione formali, in qua coníiílit incccata,

fam diuinam cognitionem formaliter fiimptam non

diuina fuppolicalitas.

obielliuc habcre rationem idrere

, & exemplaris

Q.l,!arto ratione D.

T~oma:

probatur, qua:fi.

3 ;

creaturarum, omnes il las imitabilitcr :Eterno , &

vericarc arr.

qua:

íic.Ce

haher : S1cuc agens naturalc

vitali

\nodo repr:>.:fentando

formalircr

cont~

conílituitur in

a~u

primo ad agcpdum per forn1am

ncntcm.

rnturalem, ita agcns intellell:uale per formarn intel-

Sccundo problru- amhoriracc Arifl.ot.7. libe. me-

leél:ualem, feu intentionalem , ve Cl!j>reífe ait Ariílo-

raphyíic. text.

.vbi fic ait : Eaciens igitur,

vndi;

telcs.lib. 3.metaphyíica:,

cap.S,

hi~ v~rbis :

Etenim in

<\ui