747660

1?roblernt:ta Theologicn

Arti.3.

Rationes,

quibu.r

'D.

Thonuu

Dei

probat

exiftentinm

perpenduntur.

74.

On poffunt non magni eífe ponderis,

quandoquidem illis magnum illud eft

Doétoris Angelici conviltum ingenium. Sed

non omnes capiunt verbum ifiud,

quia non–

nulla: illaruum difficultatem aliqua•n przfr–

fcrum, ideo operre fuerit precium eafdem bre–

virer cxpendiífe.

Prima

Katio ex nece!fitate

primi

'5J.iotoris.

.f.!!id'luid

Llam ex Arifiorelis doétrh1a defumic

mo'"lln11r

libro PhyGcorum , ubi probae quid·

aba!iomo-

¡·

íl:

qui

rnovetur, a a 10 moven ; con ac autem

"PetJ

111xta

,,lri{Cottlem

&mde

ptobat10. '

in hoc mundo quamplura moveri : nihil vero

movemr niG focundum quod dl: in pocentia

ad aliud, ad quod movetur

movet auttm ali–

quid fecundum CjllOd efi aétu: cumc¡ue nihil

tf-

fe firnul poílit in aau

potencia reípeétu ejuf–

dem,

fit

movens

mobili debere difüngui:

ita neccífario deven·endum <::fi ad unum mo–

vens,quod non moveatur,ne dicamus dari pro–

ceífum infinitum in movcntibus, quod apene

repugnat:hoc autem moveos non mocun;iomnes

imelligunt

íle Deum. Sic S. Doltor. Cujus

difcurfos in foto motu fondatus multas patitur

difficultates, tamumque abefíe videtur ut de–

moníl:ratio

Gt,

quOd nec admodum probabilis

mu!tis videacur.

rrnáeilla~

75·

primis principium illud.

~idquid

prob(tur

movetur, ab afio movetur , in viventibus ap–

mejfiwic,

paree falfum, qure moventur

fe,

in ea enim ra-

'J.1114

fa!-

•

n·

Jiim

prioo·

uo v1t're commumrer con ,1rmrnr. n non v1-

p1um.

ventibus ttillm

font

gravia

levia , qure juxta

valde probabilem opinionem moventur

~{e

non

generame. Ratio aurem qua: affertur

ur nihil poffic movere feipfum, quia nequit ef-

Afiiu&

~fo

fimuJ Ín aél:u pocentia ,non videtur urgere :

potent1a ut

quia fi potentia fom atúr pro apritudine cum

pmuleffe

privaciotie'altus,

quod movetur

fe, non efi

'JHe 411

t•

in aétu

potencia Gmul, fed per aél:ut¡} d füui-

tur fiacus potencialiratis. Si aurem fumatur pro

potencia caufaliracis , feu vinme operativa,

fic falfurn tíl: non poífe in aliquo eífe fimul

potemiam

aéh1rn ; immo omnioo eíl: ne–

ceílarium, quia altus non deíl:ruit, [ed perficit

potenciam,

qua egreditur.

./llfo"Pm

D einde demus quidquid movetur , ah alio

non tftar-

moveri, non fec¡uitur ex eo movens effe Deurn,

gumtttt~m

quia movere non eíl: argurnemurn .D<::itatis;

D etratsf

Jº

•

• mu ta emm 1ncer creara movent a

1a,

cum 1p1a

immoca permaneant

magnes ferrum tra–

hic, foccinum paleas. Pra:rerea; ucefi comrnu–

nis Philofophorum ac Theologorum ftnreo–

ti'a, intelligemia mov<::t .crelum: ergo qui dice–

rer pr:rter tnt<::lligentias motrices crelorum non

dari numen aliud fuperius , ex prxcifa ratio ne

morus non poífet evidencer convinci nifi alía,

ciure

evide_mi~~ fac~ant

'. adiungaotur.. Tan–

dem. Muln vm doél1

ptj ea non convrncun–

rur racione: ergo illa non efi evidens ;

enim

evidens eíl'c:r, non poíl'er non qucrnlibet inrel–

Jeél:um bene atfeélum convincere ,

eorum

prxíercim, qui

in Philoforhia

non mediocriter

profeciffent.

76.

P. Valencia circa cirarum Arciculum

P.V4

tnU..

Pu nao. 3. conarur pra:dilhm raciont>m de-

ut deJ"e,...

f'I.

•

d.11 adJ,..

1endtre, qma conuar omne ens, quo

1ctmus

4 •

aliquo mom moveri, accepiífe

ltem perfeélio-

ti•ntrn,

nern fuam, qua movetur ,ah aliquo alio, quod

tam eíl: c:videns,quam evidens efi omnetaleens

d1e

produltum; arque ira evidens eíl: omne ens

ah alio moveri íalcern mediare.

Qt!:l!

explicatio

non l'atisfacit, quia juxta illam hrec ratio non

f411sf;;it,

efü:e

fecundadifünéta,in qua S.DoélorDeum

eíle

probae ex eo quod nihil _poffic feipfum ef-

ficere, ad quod ratio przdiéla reducitur: unde

perinde

habet motus in illa, ac etft>élus qui-

Jiber, fic arguendo: Hic eftellus efi ab alio,

ille ab alio: trgo deveniendum efi ad princi–

piumaliquod improduélum.

7'7· P. GranadNs Difput.

2..

laborat etiam

Sirut

"ec

ut defendat prrediélum axioma, airque ex illo

dP.Gr.

:~-

. D

íl

¡· .

U$, CW/1U

pro an

eurn e e e motu oca 1 lnte eéto

difcurfa$

quia quidquid movecur Ge, ab alio ad calem

pr11ponr111r.

monim d<::eerminatur. Si enim morns violen-

tus

fit,

cxcrinfecum habet principium. Si na-

turalis, aut efi per emanationem , qualis repe-

ritur in rebus cognitionis

~xpertibus,

ut in gra-

vi bus

levibus,

Ge falcern amibucionc qua-

dam

revo~atur

ad aliquod extrinfecum mo-

veos ,

ita dicuncur

gener:rnte moveri. V

eíl: per veram efficientiam ;

fic:

folum reperi-

tur in rebus cognicione

appeeim pr:rditis:

qua: aut irrationalia fum ;

eorum motus

revocatur ad altum

appetitus ; hic: vero

ad aétum

a:Himativx diéhntis bonum c:ffe

moveri: quia aélus neceffarius

dt,

proin-

de natura dererminara ad ipfum: cumque feip-

fum non determinet, decerminatio ha:c trie ab

eo,a quo habec effe;quia ab eo,aquo aliquid efi

accipit deterrninadonem ad Cuas operationes:

coníl:at autem experientia nullum brurum

effo

fe.

Si aurem qua: movemur, rationem

liber-

tatem habent, eorummotus ad aél:um intelle-

llus revocatur diél:amis eleél:ionem, qui

aélu~

neceffarius c:íl:,

ica imellelh1s ad illum deter–

mínarus.Si

aucem determinario non proveniac

ex ipfomec imelleth1

fubfiamia rei , erit

ab aliquo extrinfeco motore , qui talem incli–

nationem indidcrit ;

fic ralis morus erit

ab extrinfeco moveme.

~od

G deeermina-

rio ad motum non prroveniat ex alio , lignum

rnanifefium erit illum inrelleéturn ,

con–

fequenter fubfiantiarn ' cui debetur , dfe

fe>

non ab alio : quia

ab alio effer, ab :alío

accepiffet talem dererminarionem

qure non

eíl: aliud c¡uam ipfa reí natura: res auttm quz

non efi ab alio , efl: primum moveos ,

prima

caufa:

hanc appellamus Deum.Sic doélus

pius Pacer.

78. Sed illius difcurfus, erfi verofimilis '

fit,

Illius

ftd

1 •

•

ll.

•

mitas t;z·

non vero ta 1s ut v1m dernonuranoms 1mpor-

dtratur,

ter. Quod de gravibus

levibus dicirur, efi

p'ura eidan

valde dubium,

attributionem illam negam

ob¡e..:'1a.

piures. Q.lomodo ergo ex illo adeo incerto

principio Philofophus Deum negans,

incer–

ticudincm agnofcens , convinc:nur. Qµornodo

etiam in rebus Philofophicis minus infhuQ-uc:,

CUffi

paflim videat efementa nullo extaNe

impul-