I
•
¡,
'])_e Excommt.1nitatione
contra
océultos PrfJxenetaJ &e,,
iterum inftitit, qui pro primis; ab earum tamen
conceffione, inftancibus·aJijs ,
fC
Prouifor cont i–
r:mit, circa potefrarem,re melius propenfa,
addu•
bitans , & pro ea confilium expoíl:ulans ,
fo
id
non poífe doéto fic Magifrro fequentibus ratio–
nibus probante cognomt.
.
) 37.
Prima,
~ia
iuxta cornmunem recen-
J.
Rat.,ex
.
TI
r
r
.
i·
d'
'fJegata
obli·
ttorum
1eo.
ogor~m
1ente?tiam mene
pr~
1-
g11tioneiu·
ltre,
qure
ad rn{bnttam partIS conceduntur,circa
jliti11,
c~m-
illa tantum dirigí poífunt, in quibus lreíiG con–
rnutnm"·
tra commutatiuam iufritiam intercedit ,
e·x
C]Ua
.reíl:itutionis obligacio confurgit. Atqui in cafu.
prrefenti non itaaccidit,
in
quo tantum contra·
obedientiam
&
legalem iufütiam delinquitur,
dom Reipublicre prreceptum, qu9d iuftum qui–
dem adrnittitur, tantummodo violatur: lex fi–
quidem in quantum lex maiorem neguit obliga–
tionem
imponere.~1od
fi
in tran(greíiione Pra–
gmafic~
pretium irnponentis triticf
contra
r.om–mutatiuam iufritiam peccatur, non ideo eft,
quod ratione legis id ftare queat,fed ·ratione affi–
gnati .pretij, quod eo
ipfo
legale redditur , vnde
&
Ecclefiafticos vrget. Nihil autcm tale in ca
fo
qurefiionis euenit, quia Ciuitas pretium ,Proxc:–
natus non prrefcribit,
fed
tantum prohibet ne
vllus vlrra
deflgnatum tale
offici.umprofequa-
tur.
.
a..exRegii&
538.
Deinde,
&
íid
fimili
Secttndaratio.
m()mf#fiú.
Nam
íi
Rex chartarum piébrum
pro
ludo fre–
quentinm, aut Breuiariorum monopolium con·
cedat, & íint qui occulte illas conficiant,
&
Bre–
uiaria diuendát;·contra iuftitiam comrnutatiuam
11on peccant,
&
ideo nullus erir qui eos ad refü–
tutionem eífe adfltr.ingendos affirmet : id enim
quod foum erar vcndiderunt, qu;dquid de Regij
mandati tranfgreffione fuerit.
·,.
txncepta
Tcrtia
~x
confuetudine,
opti~a leg~m.int~r.~onftmudi·
prete: quia nullus hucufgue ex lJS, qut pr1uat1m
11;,.
eo funt officio víi,
fo
ad reftitutioncm faciendam
ei,
qui
illud
conduxit, obligatum ihtellexit, ne•
que Confeffarij obligationern talem ipfis impo–
, nendam cenftterunt.
,
Tm o&ie-
5
39.
Poífunt tat?en contra refolutionem
lli()nes fro·
prrefutam tres obieétiones proponi. Pri¡:na ex
/it&.
venditione montis alicui faél:a, ex quo
fi
ligna.
quifpiam fcindat
&
auferat, ad refritutionern ob–
ligatur. Secunda, quia curo is,de.quo loquimur;
offi.cium
a
ciuitare dato pretio acceperit, prohi–
bente alijs ipfius vfum,
vfus talis fine iniuria con.-
. duél:óris ftarc neqoit ,
c.ui debet
perrefritutio–
nem fieri compeníatio. Tcrtia ; q.ui emit offi–
cium, illius dominium acquirit
j
&
confequen–
ter emolumentorum, vnde qui
ea
fobtrahit,con..
tra
iuftitiam operatur ,
&
ira.vrget reftitutionis
obligatio. Ad quas tarnen
fit
fatis non difficili re-
fponíione.
,
fManJNm
5
+º·
Ad Frimatn
di.citur montis dominium
Jifari'!1_en in
eífe.Reipublícre , &
fecundar.io ciuis cuiufqoe.
1.1end~1eons
Cum
ergo illa ipfum vc:ndir, dominiurn in emp':"
montui
tore01 transfen,
&
ita arboruni eíl dominus,
&
co,níequenter contra commutaduarn iuíl:itiam
peccat lignorum prrereptor. CÚm aute!n Refpu–
blica..Officium aut locat aut vendit, nulli ciuium
ÍUlm
induíl:riam aufert, qure omnino namralis
.
'd
eft,
&
ita fopra Reipublicre poteftatem.
~t
in
eb quo
{i
d
bl.
.d
-.,esfuotriifit
Ad Secundam re pon etur Rempu 1cam
1
cHrn onm.
nndere., quod
poteft,
rem
fcilicet
talibus
obno~
xiam in comrnodis , qure cum fuo onere tranftt
7
iuxta
C~p.
Ex
litteru
de pignorib.
.
5
:1I·
Ad Tertiam, ei:nolumenta
O~cij
prre-
Naturallt~ffJ
d.tétl, non
elfe
confidernnda vt fru étus nnca::, aut
&induftrili•
firnilcs, non enim tales {imt, nequc ab O ffici o
iiumfm·
immediate proueni unt , fcd ab indufhia, qure
ú
Bnum dije·
deíit, erir penitus infruétuofum. Curn ergo in..:
rm tzA.
duftnam
&
illi adhibere queant , qui Officium
neque emcrunt , negue conduxerunt, fous etiam
illis poteíl: fruétu. refpondere.
Pro
quo
focit
id
quod tradit Corduba in
Summa
q.134.dift+
&
"'-··
E
1 R d
·
-
·
¡·1.
.
c~pcc#I
...
mmanue
o encus et1am
111
Su.mma
t íJ .
2.
1 .
·.
.,
.
taru.
Cap.76. de vent. Conclu..f.9. in fine ,
fcilicet ma10..
rem filium, mi pater Officium Vrbanre Reéto–
ríre renuntíatioue detulerat , teneri in partitioné
ad
collationem
tpfom
Officium afferre,non rero
~ure
ipfo fuerat iucratus
Officio.ad Regiam Cu–
riam Procurator eled:us; fueru nt .enim fruél:us
induftrire.
Et
teftatur Corduba viros alios doél:os
ab ipfo confultos ita cenfoiífe.
. )42·
AíTertum
Nl ndern , etiamfi perfe liccret
EtÚmfi
/; .
~
litteras prrefatas concedere , minime tarnen
fu-
ceat non
á '•
turum conucniens,
ex
eo
guod
om11es monopo-
pedire~.bir;.
lía habentcs legitima conceilione illns etiam
po-
c~nuemen-_
ftularent, ex quo turbatio magpa in ·C iuirate
fe-
t.Ja.queretur; curn tamen Sacris Canon ibus caumm
fit
ne excommunicationes ob hu iufmod i incoo..
uenientia paffim pubti centur. C ap.
Ecce autem.
Cap.Tam
facerdotes
24. q+
Cap_.
N1tllw
I
r.q.3.
prrefertiin quia ann is fingulis peterenrur; cum
§J!!11nta11> 1
'fr
.n.h b
·
(
~
() .,
d
moder11-
res
1
re
trau.uma
eant ucceurnum.
'<Eº
.
•
/1.
C
·¡··T
·a
. .
tronem
ettam eu contra mentem onct 1¡
n
1ent1 111
Se.f.
Concilium
29.
Cap.
3.
de Reformf-t.
Vbi Prrelatos monet vt
friden·s.
hoc fpiriruali gladio d1m m1gna rnoderatione
&
exigm..
cir<;umfped:ione vtantur:
Cum experientia doceat
(verba ipfius funt)fi
temere, aut leuibus ex rebus
incutiatur, magu contemnt, qu/im formidari,
&
per-
niciem potius parere,
quam
falutem.
Vbi animad-
uerfione eft dignurn, alternatiu;
vfüm
fuiffe
.ji
temert,
~ut
lcuibm ex rebus:
Sigoifi cans quod
li-
cet
res grauís íit,non·eífe vfum gladij prrefoti ad–
hibcmdum,ntfi cum magna fobrietate
&
circum-
fpeltione.
S!c
faluo meliori iudiciÓ
Auét.or
die
18.
l 'ebruar;¡
I
598.
543·
Sed certe n.ullum futurum melius, cum
Confirmatlt
lit
valde conforme veritari.
~od
enim de obli-
refalutio ex
gatione iuíl:itire CQmrnutatiure dicit-ur,
~uius
ob·
de/in~tio~.'
ligarioni fati s6er1 per litteras prrefatas intendi-
MomtrntJ.
tur ,
ex
Goncilio Tridentino, cit<ltO in Capite
e
.
1 .
1 b
fi "
.
'b"
onc1 1urtt
1a
etur,
lC
e111nú 1:
~apropter
excommuníca-
Tridenr.
tiones
illtt,
qutt monitionibusprtt mij is, adfinem re-
uelationis, vt f:tiunt, aut pro deptrditisfett (ubtraétis
rebus fieri folent
' a
nemineprorfiu ,prit.terquam ab
Epi[copo decernantur.
Sic Concilium, plan
e
indi-
cans monitiones pro ijs tantun1 fi eri folitas , qure
.materiam iuftitire conimutatiure concernunt",
_quarmn fcilicet quis dominium habet, vrin de..
perditis
&
fobtralti s.
Et
ita
P.
R ay naudusdt
M.onitorijs Parte
I.
c~p.J..Q!!_ ttf
1.
Sic ex eodem
Concilio Mooitoriurn deíinit:
Prtf cepwm
jub e:,i.s· ..
communicationegcneraliter intentata,prtSmiftis mo ..
nitionibus
,
ad compellendos rei alientt detentorcs
11f
rejlítua11t : ve! confcios rei arcantt, vt eam detegant.
.llu
deft11itio colligitur ex Concilio Tridentino
SeJf.
, 2)
.
cap.3.deReformat.
Sif:
ille. Pro
quq
&
San..·
él:iilimus Píus
V.
in appendice
Bullre
1
50.cuius
~enorcm · addueit
I).
Barbofa
depoteftate
Epífaopi
X 1
.Alfe.,,