747324

269 / 490

' De Faélore (eu Commendatario-Mercat~rum.
dcbitum t:anione alicuius i'niuffi aél:~s erga ali- eft ·: quel11~drnoaum fi pauperi foiífet iniífa ob
qu¡:m ¡Jerpetrati: impoffibile tamen eít,vt prop-...._ fpecialem aliquam neceilitatem,qure reuera non
ter aéfon1 coñtra áliqtJel)l _p_etpetntum merc~s extitit ' & vt non extaret forGtan famulus piarn -
ab eodé d'cbeatur. Arqui .aél:us diél:us fubtraaio- ·operam conMit, rion ·ideú abfüo retinenda eíl:,
nis itirium dI iniuíl:us conu·á dominium pec'u~: fcd ve! danda ex benigna ince.rpretatione , vd
nire· & mérciam , & contra commiffi0nis for- reddenda mi'ttc;nti , qui an fit rc;:mittenda [eculíl•
ma1n: ergo-itis il!i non confefr, fe an dominum OUm occurrept~S circumftantÍas ·ÍUdicabit.
fpeélat,íi ·ad¡R.egení non 'd'ic~itur :. . 55'º· Poífumus etiam vlterius arg!-lere ex eo V!te1ior frD~
terea Faétot ex 1u0:itia renefor feruareforcn~rri .quod. pecunias auc merces periculo amiffionis baúoex .,,.
manq~t'i l(cioi , quale ell: diélum circa~pehi~ia-5 exponi, aliquid eft pretio refümabi le-, vt videtur pre~iati.one
:::-~ & 41.~-~é~~ '~ n~q.~e peri'Sul~ _exp~.nere i}l~s_··;~f~~ cqmpertum , quod quidem accidit in cafo no• ·~errrnlt.
..-.-:,. ex. v1tlato liDminet reg1ftro.Iremfi altqup,t1mlo ftro: ergo t~netut ill\id FaCl:6r"refarciré , éíl: íi-
.poa,fretinery,id eífet ex ed quo.dne-gotiUm.1vn1 quidem verum.aacnnurri Wcóntl!1genti cau«<!.·
· ... litergéffi.lfet. Atquihoc c6níl:at e~e' fai~.~ . ~ Tune vlt~á. Darnnum hoc ex_.--ñega'tapecunia videP.M.o,•
Ergo. S1.' ergo ftet pr~futum dommum lic1tl~ in regiftro·j·ncurfom eft : ergo per'illam debet ;ª~..in,r~. ,
' poífdfiqei'd · regiftrC}..derraheré , i,pfi reftituen.! 'repatari ; ·fiue ergo hoc vel illo:~gan1us ti t4lo..~ ~ ra1~. 6•
dutb eft: fié Auél:or' '&'béne.· . . ' aliqua enMerc~á~od compenfatio ad requalitatem D ifp 6. I
lte'ólutio f48. Sed amplil1s explicandúm refi:.lt, c¡uo• . fa~ionda. · Vbi forte dicat quifpiam Officia.les Qu:dbl-
"P;rob11tur, modo.r:itione induíl:rire non poffit prref á~ Regios·rtori teneri ratione_dl él:i peri culi ad com- tima.
& compro· dor nim id nón ftare polfe ' ijs! .penfati'onem alic¡uan.1. ~é>d nimen redargui
~11tur. 11ure; us.indufi:rire dix·imusnu.541: & potefl: , qu'ia i~li talcpericulutn 'poífuntpr~c~;-
$44·•. Séd'reuera ftare poteíl: " narn in pr~fenti üere , quod tamen ih Fac.toribu.s non acci.dit,
cafu ·pecúnire dominus illam ~áétori tradit Iub ciim fit'certum femper immine_re. Prretcrea,pro..
expreífa co~dit~one .vt irtdufrria foa circa hbc hibitio ne Regia pecunia ex arcis extrahatur,
miqime tit vforus , fub qua etiam ipfam accipi~. grauibus·fub prenis decurrit, & comperto del¡~
:~ando aúte_mtale quid interuenit, certiffirnuiii do p'otefi: ,Rex ea,, qua pollet , Ít1mma auétori-
. eft obligari'íic ·accipientem·,' & contra iu~iti'aríi tate, ft quid deficíat, ~b Officiali repetere, aut ab
in con~rauentione delihqvi_. Si dicatur delinquí eius fide iuíforibus, vt frequeriter expertum:vn...
quidem, fed fine obligatione reftitutionis. Id 1 -de 1mirum non eft Gex titulo per1culi nihil fpe- ·
quíderri non fatisfac.i~ ; quia' obligatio ex ~o_n- ciaIC exig,a~, autvelit in eo non toro rigor~ pro-
traltu ad iufl:itiam commutatfüam fpeétat, cuius eedere : At' Mercatór, qui fuam pecun'ia~
e::--·'
violario ob1·rg·ationem·retlitutionis inducit íi vi- ·Fatl:ori cre'él! non ea gaudet poteftate, neque
ntli$ proter!\is refpondeattír in offlcialibus Regijs ~ar~ prrefumi póteft velie liberali remiillone yti, lucris
uOffi• obligationem non negqtiandi·pecunia Regia/uh felÍlper ínténtus. ·
ibus. qua conditione illis committitur, & nihilomí} ) } I. QEre curn ita fint , erit nihilominus An'proi"•
nin, 'fi negotientur, ad'reftitutionem non teneri·, forte quifpíam ' qui probabilitatis aliquid in op- bílis refalu·
,~t r ·
1
quia font fruéhis indufrrire lu'cra per negotiatio- pofita afilrti0ne reperiat, aut reper1ífe ftbi vidc:a- lio ·contirt1·
11er11 obtenta, vt diximus Tít. 5. Thefauri nu. ·14. :tur j fi vfdelié::et vt probabile tur iura Re- ''~'. r'¡.IJ)_''
' fi cr. F . . . "' f • • e • , P'º tp,a¡a.·
Sed contra eft ,quia ex eotantum ec·pone a:. g1a ml.Omc1ent1re roro non ; tune enlll) eere'riid:afit.
ttorem negotiari cum pecu'1ia accepta, & lucra 'etiamfl Mercator regiíl:rum affed:et:non ideo eft ''"•
facer~ fua; nulla vero eífe induftria potc:ft Vt -quodfe d~bere arbitretur , fed vt periculu~1 ·re;
Regíus Offidalis pecuniarn Regi-amfaciat fuam, dimat, vnae íi peri culurn abeffet, neutiquam dt
& ita ríeqúe Fattor, qure ipíi ad determinatum regiftro cogitaret. Ex ea ergo parte Faétor a~
effeé\'.urn data eft. Prreterea Regij officiales non regifi:randum 'non tenetur, in vim [cilicet legi~.,
accipiunt. Regiam pecuoiam fub éonditione Ex·eo autem quod periculo.~x,ponat , íi reipfa
non lucrapdi cum illa , per rnadum contrad:us, damnum amiffionisnon eft i'nctitfum , nihirde--
fed iubctur illis ne cum illa negotientur, aút ex- -betur, iuxta eorum Ü:nte'ntiam,c¡ui aíferunt mu..
tra Regias arcas circumfcrant, vnde folUm con- tuanrem nihil poífe leu·are ratiónc periculi recli-
tra leges pro ipfis lata,s delinquunt: q1;1od [c:cus perandi guod mutuo tradit , d~ quo Tít. 9. The-
io Fafroribus euenit , qui cum Mereatoi:ibus faf'ri.n:. I 12. Vlterius, ex e~o c¡uod regiíl:ro noÓ
contrahant fob conditione diél:a,qure e~ 1llis val- lubijciat,_nihil minus habet qtii pecuniam tradi~
de vtilis, ob pericula dilta. · , dit,quam eífet faél:a•manifeftatlone apud regifrri
P: . tu A- · 549. Et vrgetur id quod diélum dé pecunia i1;1dices habiturus. Et iniuper pecunia tradi ta in
ti~: i,.' tradita ad determinatum effe?l:um exemplo fa- clominium Faél:oris tranfit , fi cum propriaconi-
exemplo. inuli, cui herus pecuniam traderet in Ordine ad mi[ceatur , 'neque peculiaris aliqtta portio ad'_il.:-
illum, qui fua induftria nequitfacere:vt apiid ip~ lum ~ffeél:um deftinatur, fed ex cumulo id,quocl
fum maneat, defraudato eo , ad quem miífa dt, fuerit neceffiirium , extr m , ex quo ali- ';· ·
qui eo ipfo ius ad illam acquifiuit, Eíl: autern quod difcrimen -foblucet cir.ca rnifJionem ·;de
hoc in cafu nóíl:ro plus vrgens;quia in Rege fup- qua n. 549. Iuxta hrec ergo probabilitateni ali_..
ponitur ius ad regiftrum, &Íura ipfius; cui qui- quam elici poflc erit fortequi fenti at ·, receptre .1•.
¿em Mercator [e curat accammodare fol'utioné clbél:rinre de fruétibus induíl:ri ali'businíiíl:endum.
illorum : ergo pecunia ad eum effeéturn mlffa n.~ud ,v~r?fimi.lius ~ro ~~ruara pecunia ob' a~hi- ~iJvm:
l{Ulli alteri applicari poteíl: inu,ito Mercatore; & b1tam dil1gent1 amahqu1d Fad:ori deberi , cum fimilim.~ ,. ·
ita Regi tribu~nda; quia vú() vfque ad t~ad'itio...'. vtiliter negotium geíferit , & confequenter fra..
nem non eft dominium apud Regem, fi ·occur- tuatur in Mercatorem nihil iniuftum pcrperraf-
reret ratio aliqua probabilis, p.ropter qua!Il1non' fe, '\'t vis ~rgumemi vitetur , de quo nwm. 547.
tribuenda videretur' e1, qui tdª idit, re~hib~1~g~ ~me ~~1m' cafus prrefotus iri quxftiohi:m vcni·r~
non
• 1