Difputatio
1
V. Sellio
IX.
nimn illius in credicorem:confequcntia parct,
ideo ennn rcquirunt Adueríari¡ quod íarisfa–
élio fiac ex bonis debicoris,& non crediroris,
Q\IÍ3
per eam deber cransfcrri dominium
a
de–
bicore in crcdicorcm , quod domi1iium 1101\
porTec cransf rri,!i non elfecin dubitorc , íed
creditorc. Pr1>bacur anceccdcus, quando red–
dirnr cqlluS fo¡co ablatus,fic vera fucisfoll:io,
&
refücucio:Ícd res illa,qua: refliruirur cll: bo–
num credicoris,& 11on debitoris: ergo potefb
licri
vera
rdHtutio & farisfaé\:io de coto
ri–
goreiu(j:idre ex bonis crediroris : maior ell:
cena ; probatur minor , illa fu
oc
bona alicu–
ius, quorum domimum cll: ap11d ipfum :
ícd
domi111um equi furco íublau, & qui rcdditur
credicori per refütucioncm , ell: apud ipfum
creditorem,& non apud fatisfocicntem
&
de–
bicorem : ergo rcílitutio & fotisf.iélio potcll:
lieri ex bcmis ip!ius crcdiroris. Maior ell: cui–
dens,ell: enim declarncio propricrn¡js , & fui–
ratis alicuius boni;minor ctiam
11:
cena , res
cnim fono G1blaca dum perícuernc in Cuo
cífc,
ÍCmper
dl
íub donllnio 1llius,
a
quo fublata
cfl,&
nullo modo for habec aliquod domi–
nium
foprn
illam,
&
ideo ncque valide, ne–
quc licite pocell: illam vcndere
, aut donare
altcri.
Confirmacur idem aliis cxemplisindubica–
tis,qoia !i depoGtarills non reddac dcpo!icum
deponenci 11lud,pcccat cenera mll:inam,
&
li
commodararius non
reddac
commodacum
commodanti finno tempore dtre1minato in
concralhl
commodari
peccat c:ri:un conrr:i iu–
fiiciam,& locans ctiam non rcddens rem lo–
catam cempore pra:delinico,& lic de ahis con–
rraébbus, vr precario, &c. concrahences pcc–
cant contra iull:itiam , quia omncs ilh reti.
rincnr rem alienam inuico Domino,& pollea
reddeudo depolicum , commodacum , &c.
fa–
ciunr aélum rcfütutionis, & futisfoól:ionis de
toco rigore iuflicia:,
&
dominium illarum re–
rum non crac apod rell:ituenres, íed npud crc–
ditores,vt ccnum di: ergo rdticmio non re–
quirit, quod domiuium rci,qua: rtfütuitur, lit
apud ddmorem , & quod dcbicor cransferac
dominium illtus rci
in crcditorem. Ancecc–
dcm meo iud1cio cíl: indubicacmn,quoad om–
ncs íu1s pnctcs: Ec imprimis quod illa
!ir
re–
!li<urio,pacec,quia illa all:io tcndic ad rcíar–
ciendum ius crcdicoris lrefum,& de fall:o re–
farcirnr ius illius; omne auccm ios la:Cum re–
farcicur per fatisfall:iomm, aut rellicucionem
firiéle d1éhm:ergo illa aétio aut ell: rell:icucio,
aut Catisfall:io;Ícd non cll: íarisfaélio,crgo re–
fticurio : quod aumn dominium illius rei
non liceriam apud debicorem , ell euidcns,
quia debitor non poce!l: transferrc illud vali–
de,neqlle licice:crgo non elt de ratione vera:
farisfuélionis,vc res,per quam fi r, lit íub do–
minio dcbicoris , & quod transferat domi–
nium in credicorcm:crgo potc!l: licri ex bonis
crcditoris. Paree vlcima confcqucncia , cune
facisfoéHo lic ex bonis crcditoris, qoando lit
ex bonis,qure íunc íub dominio oredicoris:
fed fatisfall:ionrs dill:a: funr ex bonis , qure
func fub dominio creditoris : ergo fatisfaéHo
poceíl lieri ex bonis ipfi us ctcrlicoris : ideo
aurem illre fonr vtr,.,,& propria: íacisfaél:iones,
~
de:<oto rigore iufbcia:, quia cre?iror poll:
1llam farisfaétionem non haber mmus quam
luberct,li non e!fcc la:fos ; imo li illa facis–
faé1:io licrnr ex bonis debitoris, nonerfcc vera
facisfoéHo,
&
de rigore iuílicia: , per
re
lo–
qucndo,ve conlht
ex
dill:is
f"bftólío11c
prima¡
dbd
pcr re loqucndo, quia in cefiicutione
{i
. illud,quod furto íublacum ell:,aur alío contra–
-a.
u
allignatis pcriic iam, debitar debec rc–
ílicn•re ex bonis propriis ,
&
qu:r non linr
aflualir r creditoris; hoc <1urem cll: per acci–
dens in Catisfaél:ione ,
&
ita intelligi debct
quod dixi íupra
inftll.7.inrefponfionc quani
argumcnri,qllia
fotisfaél:io& reílicutio íolum
tcndunt ad conll:irneodnm :rqualitacem incer
rem & rem macerialircr , quacenus aélio
debitoris ad:rquarur iari
crcdicoris
,
ve
di xi.
Dico fecundo, quancum ell: ex hoc capire,
417
&
x
vi prdenris condicionis Chrill:us fatis-
~~
hoc ca:
fecir de coco rigorc iull:uia:; ita commonitcr
pite
Chn!li
Doél:ores. citad pro
ali
is
con~i~io111bus
,
~. ~~~'~c~~o
Suarcz
ddfmt.4f<El.6.
§.
vera
1g11ur
frnten11a.
re
iullitiz.
Probarur facile ex prima conclulione:Jd per-
F
a:am facisfaél:ioncm íolom requiritor qood
lndus ,
&
offcnÍ11s non habeac minus in Cuis
bon is, quam habercc, !i l:ríus non
fo1!f~r,
&
hoc per ipíam fatisfaélioncm : fcd Deos
lóEÍus
&
offenfus per peccacum non habec mi-
nus honoris poll:
fatisf.1~ionem
Chnll:i ,
quam haberct
(i
non fu1(Íecl:efus pcr pecca-
cum hominis : ergo fatisfaélio Chníli fuit
pcrfcél:a
&
de coro rigorc iuílitire. Maiorcon-
lbr ex prima conclu!ione : minor conílar ex
feElinne [11periori
,
vbi probaui qood fausfa·
él:io Chníli fuit i11fi11irn,
&
ideo maiorcm ho-
norem babee Dcus poíl illam facisfaélioncm,
quam haberer ,
(i
non fui(fft la:fus, non po-
lita rali fltisfaéHone, quia pcccatum non fuir
iniuria in6nira concra Deum , vt confbc
tx
fell.4.
íarisfaél:io vero Chnll:1honorauit in-
linitc Deum. Sed aducrce non clfe n ce([1rium
qood lref1u poll: facisfoél:ionem non habeac
minos qliam porfet
h~berc
non f.•él:a iniuria,
¡;.d íolum reqmricur quod non habcat minus
poll: focisfaétionem, quam h.1berer !i non ef-
fcclreíus , po!ica rali fansf.1ébone; quod pa-
rce cxtmplo humano , v. g. !i feruus lrederec
dominum in fama,imponendo illi aliquod cri-
men , facisfaccrcr rctraél:ando foum dill:mn ,
feu laudando dominom in cadcm marerio, li-
cet ilb aél:io
&
laodatio polfet eclam aliun-
de elíe in bonis Domini, qui• porfer domi-
nus iure domini¡ exigere
a
íeruo 1llam all:io-
ncm , & nihilonnnus fotisfacic,quia po!ica illa
laudationc non habct minus dominus in Cuis
bonis, quam habercr !i non crfer lreíus, quia
habec c.mdem famam , quam haberec , li non
fuiffer l:i:ím
a
Cerno
j
&
1dcm c!l:
(j
feruus,v.g.
non laborauir in vinea domini, porc!l: facis-
facerc , !i po!l: penfum diurnum faciat aliud
opus quod non debcbar fncere ,
folcem in
aél:u fecundo , quia palito illo hbore & ope-
re dominus non h>bcr minus in Cuis bonis,
quam haberet,
(i
non erfer la:íus; & nihilo•
minos pofíecdominus exigerc riculo feruitu-
us
a
fcruo opus illud quod f.cir vlcro pcnfum
diornum ; & cune e!l: cercum quod
(i
domi-
nus non ellec l:i:íus ,
&
exegirfet
a
feruo opus
il\ud fupra peníum diurnum , quod habcrcc
minos poíl:ea, poll: iniuriam, po!iro 1110 ope-
re, quam habetel,
li
non fuifíccillaca l:i:fio
Z
;
illa