Circa quamdam Liman¡¿
Academi~con(uétudine'!1~
I1j
...
vbi adhibendum erit ex.amcn,Coníl:!rutio difpo–
nat, vndc locus datus qureftioni ,
&
remorfus
confcicntire ' fufcitatus, confuetudo tamen inua–
luit, fic Conftiturioncm intelligendam vfu ipfo
declarante. Licet enim vernm
Gt,
quando Com–
munitas non habet focultatem aut auétoritatem
· ad
condendas leges, neccífurium dfe vt
confuetr'
tudo introducatur cum fcientia &confenfu Prin:.
cipis faltem tacito, vt determinat
l.3
.jf.2.part.
J•
Gregorius Lopez verb.
Confentiendo
lo
el
Seho~
opiniones ad concordiam redigit, quod & tradit
cxprefse D.Thornas
1.
2.
q.
97.
arri+ ad
3. Id
tamen intelligitur quando de confuetudinc agi–
tur, qure, cum lex pofitiua non fit,virn obligan–
cli habitura
íit,
aut legem aliquarn pofitiuam
fit
abrogatura.Etin his cafibus
efi:
aperta ratio:nam
a
quo remoúetur genus,
id
eíl: poteil:as condendi
leges , .etiam remouetur fpecies ,
id
eft poteíl;as
inducendi confuetudinem
l.
ji
filius
ff.
de donatio–
nibus.
Confuetudo enim eH: lpecies iuris.
§.
Con·
ftat.
Inftit. de il:lre _naturali. Ergo
íi
communitas
11011
habet audoritatem ád condendam legern,
neque illam ad confuetudinem .iñtr9ducendam
habebit, qure fine fcientia
Princip.istamquam
~ex
obligat, aut derogat legi.
In
prreferiti autem
ae confuetudine agirnus- ad effeél:um interpre–
tandi legem' qure talis cum eíl:
~
non eft opus
L
rartit. Principis kientia. Quod colligiturex
1.6.
partir.
ff.
a!legato
tenoris fequentis
:
Otro
ji
decimos
que
la
coftumbre puede interpretllr
la
ley
,
quando ac11e–
~iefe
duda{obre ella, que afi como a&oft11mbraren los
otros de la entender
,
aff
i debe
far
entendida
y
guar–
dad11.Huc
vfquelcx,~bi
videmus fciemiam Prin–
cipis minime requifitam , ficut in cafu fequenti
requiritur
:
Quando
la
cojfombre ha de tirari dero–
gar
l.tJleyes.
Et
ita folurn ait,
Como acoftumbraron
'los otros de
la
entender
,
1tfi
debe fer entendida
J
guard11da.
'A~io~
7
5.
ftem
fi
Dottores communiter legem ali–
fJtfblietit~o
&
quam inrerpretantur , ita eíl: intell
i
genda
&
ob·
''
or•110.
fc
d
fi
p · · ·
r
·
·
tr.
•
Id
·
eruan a me rmc1p1s 1c1ent1a ncceuana. em
ergo eft in cafo noftro di<;endum ,
quan~oqui
oem confoetudinem hanc viri litterati introdu–
:xerunt , qui fuis fcriptis Confütutionem did:am
commentari & exponere P.otuiffcnt.
Et
confir–
matur ex eo quod confuetudo ifra
ex
ijs non
eft,
qure ex
fe
obligant , [ed iníl:ar GloíTarum, quas
Dod:ores adhibent, nec tamen obligant, fed lex
ipfa interpretara confuetudine, aut Gloífis. Prre–
t-erea fi vt confuetudo poífet legern declarare
ef–
fet
opus fcicntia Principis , idem reucra eífet
.lC
rccurri ad Principem. Et certurn eft principium
illud,
Eius
off
interpret,ri, cuitu eft condere,
intel–
ligi guando non eíl: alialex, ncc firnile, ncc con–
foetudo, per qure declarari poffit: tune enim nc–
ceíTariu{]i)
eíl:
ad Principern recurrí , vt
ait
Syl-·
ucfterverb.
Lex QJ!_&{.16.
Proquo &facit ct'>n–
fuetuainer,n diétam eo tcmpore- increpiífe, quo
illi
florebant viri , quorum Coníilio faétre Con–
fütutíones fuerunt. Ex quibus confl:at, etiamíi
:idmitrnmus Principis non fuiífe fcientiarn,
~e-
ram cífe prrefatam rcfolutionem.
(
e&ie~io
,,,
76.
Sic dod:us Pater
CUID
alijs·, fuerunt ta–
~IJUO/irl
r.t·
mcn aligui fecus iudicantes, quornm argumentis
''°""
J
non
e·
d"
rr.
Jl..
rr.
.
b.
p
~úlilll11r.
re pon
rnc
non
en
neceuarmm ar 1tratus.
o-
. '
tuit tanll!n
ex
eo
~rgui_
quod c:onfuetudo talis
non vidfbatur rationabilis, ficut ad
eius
vllorem,
Auc1ar.
Thefaur.Indic.T<im.III.
in Iure ftatutum inuenitur Cap.
ft~ali
de con.fue•
tudínc in
6.
vbi Tcxtus alios Glo!fa congerit.
Siquidem merccs datu-r proptcr laborem,&
con–
tra rationem videtur, vt
quo~
efr
fub
eo refpe....
étu
confütutum , afüer tribuatur , nullo fcílicct
irnpenfo labore.
Cum
ergo iura did:a merces
exarninis fint, vbi talis non ade:íl: labor , irratio·
nabilis efr compenfatio. Hinc Nauarrus
Lib.
3.
Conjiliorum
Tit.
de Cenfibtu. Confilio
3.
affirmat
confuetudinem
diífonát~m
íuri naturalí,non
eífe
rationalem. Et in Cap.
Pajloralis
de appellar. ex–
corílrnunita.tus priuatur Ecclcfiaíl:icis prouenti–
bus , quia
&
ab Officio priuatus efr , vt qui non
laborar, non mandu,cét, iuxta Apo(tolí prrecep·
· tionern, vt
íbi
cxplícant Scriprores.
Ad
quod refponderi poteft etiam non adhibi-
FitfatMUi.
to labore cxanimis , pocuiífe ita difponi ,
quia
la-
bor tune non celfat ex eo quod pro illo deputad
eum
refugiam ' cum fintad illum parati '
&
in
fauorem littmrij fi:udij potuit,ita
difponi.~em-
admodum Beneficiarius ad dicendas Miífus obli–
gatus ,quibus fi:ipendium plufquam ordinarium
refpondet, fi
per
aliurn illas dicat , ordinario
fti–
peridio Gitisfacit, id quod eft amplius ratione ti–
tuli fibi referuans, quia fondator Beneficij ita
voluit cum eo agere ,
fe
exhibens erga ipfom li–
beralern.
Sic
etiam Aduocatus,
&
Medicus fala- '
rium reportant annuum ipíis defignaturn,quam-
7
1
uis
nihil,
(quia neque lites neque morbi occur-
'..;;
rerint) laborauerint, vt tenet Ioannes
G
utierrez
~
Pramc,
ir.qq., lib.
1.
q.23.
cum Matthreo de
Affii-
Adrtó~~t.~
.,....,.
é'tis & Azeucdo,& admittít Diana
Parte 2.Traéí.
&dM~'il:.._"'
,
-1'
.r:..¡
d 1 . . .
vt eE>e...11r.
I
5.
Re
1
o
ttt.42.
cum qua am 1rn1tat10ne, quam
/a/.¡¡rium.
'
&
fublirni tat,) ta vt Gutierrez fententia perfiftat,
de quo
infirius.
Id
autem quod ex Nauarro
ad-
duél:um focili negatione quoad doélrinre appli-
cationem negatur, fcilicec eífe contra ius natu-
rab
Neque quod
d~_Ben.eficio
dicitur, alicuiu's
momenti eft : in prifois enim Eccldiaftici
pro-
uentus ilon fubrrahuntur ex ratione adduéfa,.
quam neque Pontifex .adhibet, neque Gloífre
indiéant. Pontifex enim fic ibi:
&
i/li
prouentus
Excommu.'
Ecclefiaftici merito {#btrahuntttr, cui Eccleji& com-
municnto
mttnio deneg,itur,
Vbi Gloífa,
Q!!i
enim extra Ec-
cur prouen•
clejiam eft
,
nihil nomine Ecclefi& debet pojJidere.
teunegentur.
Subtraélio ergo pcena eíl:, & ita in eo non
fon-
Ca
1
f·
~~íl:<>-
d
d
r.
. .
rr:
1.,
rr.
d
ni
IS
r,u:
a~
..
ata, quo ieru1tmm cenet , a tas non euet e-
peUat.
&
claratio aliqua neceflaria, quandoquidern , vt di-
Glo!fa.
citur, in
~ure
id naturali fundatur. Qpod prin-
cipiurn aliunde eliditur, nam
íi
~xcommunica-
tus in procerfu cauífre obtinuit prohuntiari ex–
communicationem
fiiiífe
iniu!tam, tune fruél:us,
non per viam attenta;i , fed per viam guerelre re-
cupcrat , & diíl:ributiones quotidianas, vt cum.
multis tenet B'arbofa
in
Co/leéf
aneis
ad
cita.tum
'a.p.nu.
14.
Sit ergo veru.m non laboranti ftipen-
dium non
de~ri
rcgulariter loquendG> ; non ta-
men
iuíl:is
exceptionibus denegatis:
per
qure ob..
icd:ioni propoíitre fad:um fatis.
~
; •
77.
Et
quidem circa rnateriam confoetudi·
Laudnt~'"
nis, qux
in
hocconíilio tangitur,
&
de necdfa-
Diana
In ,,
rio Principis confenfu , multa dici poífent, qure
Tr11Elqtu41
non
funt huius loci propria, & pro guibus videri
C~nfimH·
potefr Diana
in
Traéf
atu
de
illa , fatis erudito &
dme.
folido,
~Iintus
inquam
Partís. 6.
pl.·refertim
Re-
{ofot.
I
3. vbi
de neceffirio Principis coofenfo.
Et
quod fpccialii1s infiituto
prrefcnti
congruit,
L 3
Refa!stt.