86
Traét. De virtute Fídei
diuin~,
SVBSECTIO
VI II.
-Obieélío
t ertia
ex iocutione
Dá 11mphi–
boiogica.
º
Bjicis tettio : Deus ¡¡otell vti verbis a\11-
7
3·
pbibologicis, :iq.,iuocis, oratione ambi-
gua
,
&
tropie.a-? ergo etiam porerit nientiri.
Amecedens
eil:
cernirn ipfo experiencia,
&
fa–
lto, vt conllat ex facra Scripturn exornat:\
fimilibus loquendi r:nodis; ipíegue Chrillus
vfosell xqniuocatione; n3m
M nrc.
1
3.
difci–
pulis inteFrogantibÚs, quando dies iudícij
fu–
curus eílet, reCpondit:
De die a11um illo
~
vel
hora mmo
fcit
,
11eq11e A ngeli
;,,
cado
,
11•q11e
filiJJJ h1mi11is
;
cenum auccm
eil: ,
Chriflum
D ominumfcire diern illam, ve ofl:endi
in m11-
t<rit1
d,
vifione
D<i.
Irem
/0111111.
7.
cQgnaris vr–
gentibus eurn, ve ad inllantem diem fellurn
:iÍc<:nderer Ierufolem , refl'ondit
:
Ego
nqn
afcendo ad diem ftfhim ijlum;
&
nihilominus
panlo p'oll octt1lre aíéendir : loci.itlon·emque
:imbiguam,
&
arnpbibologicam txiftenrecau-
.fa
r3tionabili-, erre licitam ,
&
11011 mendofom
communis ell Doélomm íenrentia , fotis illu–
flrara
a
Gardinali de
Lugod1fPurar.4.fel1.5.
Co11ÍnKdifP111a1. 10.
de
obie[/'ojidci
>
dub.
3.
P.Tbeophilo Raynaudo
in cel<br.fiw •pere
de
ttqkiuocmione
_,
cap.
6.
&
tomo
de
v irt11t1bllJ,
6~
'Vitii.;,
lib.
4·
¡;a.
2.
cap.
1
~.a
m1m.
1
7
~·
fatif–
G\lC
con!bt ex ditlis
fi1prt1 Ji1bfallio11e
6 .
vbi
excufouimLlS Patriarchas
a
mentlacio titulo
licitre a:quiuocationis : in Deo aute:n piures
tirali
r
Cplendent ad honefhndurn ralem lo–
ci11endi modum; guos titulas ,
&
caufas alle–
g:int
Co1iink ,
&
Lngo. Probatur
b m
con–
focp•emia : Ideo probamus non polfo Dn1m
mentiri adhuc de rotcntio Dei ab!olmo, quia
}'oílemns formidare de mylleriis no!hre fidei,
vtrtn11 Ícilicet cxillam eo modo, qua nos con–
cipimus,
&
fonanc verba Dei reuclontis ; íed
Ít
D~us
puffit vri verbis ambiguis, etiam pof–
f
·mus dubitart , vrrum nwfltria fidei Cinc eo
modo, qua 1\la concipimu; ,
&
vrriim Deus
in
ve1 bis ill1s vtarnr oracione ambigua, qu.i:
habeoc alium
r~nfum
d1íl:inél:um ab ea , qnem
nos concipi;uus,
&
quem folns
Oeus
conci–
piar,
&
cQg1}0Ícar ·
1
&
mn~
poterimus formi–
dare, paru1m111e rcfen nos d:cipi in myfleriís
fi-ld ,
quia Deus loquamr mc:ndosc , vel
am–
bigu~ ,
cum damnum idcm fequotur , licer ex
diuerfo caufu procedat.
74 .
R"fpond~o
, concedendo
ancecede1~s
,
&
D•u•
¡•ttf/
ncg.ln~oconfeguenria~1, q~ia locu_ri~
a:quino–
vri vnbu
c.1, ciollcntc c:mía rat1011ah , ell hc1ta : men–
• m¡hibclo-
d~cium
anrem fempet efi illicimrn,
&
íic non
~iris.
valer conicquci:ria ab vno ad alind. Ad pro-
ba~Íon<m
e
nlequ<'nt':e dillinguc maiorem:
ex d ftél:u andoPitacis
m
loquemem, concede
maiorem : ex d.,feél:u
xillenn;e reuelationis,
vd
penet1~1rionis
Ícnfus
locunonis,ncga maio–
rcm,
&
llego minorem, Explico iolutioncm: (
Dnpl
ic1
t:x~r.pfrc
porell
~ro?e1J~r~
formid? ci(–
ca
fidc·m adJHbendam
aliclll: ( tllllO
poílumus
fo, mtdarc: de ( xillcnria reuelationis,
&
r~nru
1
loquentis: Sccnndo polfomus formidare , ad–
huc cognita exillcntia reuel.1rionis,
&
cogni–
to Íenfu loq\lentis,
(j
in homine non
reíplen1~
·1
auél:orit:is,
&
v, racitas; tunc , inquam"
po!fumns fonnidare, vcrurn vera loquatur ;
fi
autem Deus po!fec memiri , vrroque modo
poffemus formidare,
&
f9rmido , qu:E pro-
ueniret ex defeél:u auél:oritatis ,
&
veraciracis
diuina:, non e([er , vnde po!fet vinci :
&
iáeo
inconuenie1,cia
1
qu:e emergerent ex illa ratio.
ne formidandi , elfent ineluél:abilia ,
&
in–
fuperabtlia,: forrniélo aurem fecunda Cufficíen-
rer poceíl: vinci, ficut
de'
faél:o vincirur per
euidenriam credjbilicari's mylleríorurn fidej,
eagueargumema credibilitacis non folum pro-
bant exiftenriam reuelationis , fed etiarn Íen-
fum pro¡¡rium illius, quia non ell minos ob-
fcura exillentia reuelarionis, quam Cenfus pro-
prius illius :
&
ideo Deus facis prouidir ,
&
confuluit Eccleíi<E coníl:imendo jn illa regu-
lam infallibilem ,
&
viíibilem fidei ; qualis elt
Pontifcx , qui non íolum definir exillenriam
Pontif.x
reuelariopis, Ced etiam fenfum proprium illius:
non
f.•l•"?
Opti~~éque pra:~1onenr
P.ConinK,&
~raui~- ~'!:,;:',;,~~n.u
ah¡ Theolog1 vercres,
<"<.
modern1 íimph-
,,,/aiian;
1 ,
c1raris,
&
q.ndoris animi amantes, quod Deus
fad
ttiam
llOn poffit
VtÍ
a:quiuocatione,
CllÍUS
feofus a
{tn(um
prO–
n.ullo
ali~
po~t per~ipi,quia n?lli li.cet vti
P'~~,;1!:".:·
hrnu!ined1 .
equ111ocat10.ne
~
ve! aha
_penculo~¡ ~ufl
.,,,¡
ex qua.
prod1re1~t
graUJa 1nconue111e1:t1á, n¡fi
•q
11 ;,,.,,._
ad fugtendum
gnme
damnum,
aút
rnconue-
tione,eui!1f
niens : cum aurem ex ea , quod Déos poffitfanfiu
~
vti a=quiuocm:ione , cuius proprius [enfos
3
nuO~ ~/td
nullo alio po!Iit cogno[ci , fequantur maxima
P',";,'P'
inconueniemia, ne;.,pe formido in fide, quam
pa,,u.
Deus debet exdudcre ab hominibus;
&
ex
alio capite nulla íir necefficas , qu:E cogac
D eum ad vcendum tali moolo .equiuocationis,
ideo non potell vti illa : ad fines enim, quos
Deus intendit, fufficir locurio ,
&
requiuoca-
tio _ob[cura non
imperceptibilis in propcio
fenln.
Ex
pelta
rrallamm
de
peccari1
,
&
de
legib1u,
vbi ex profelfo examino difcrimen ínter
amphibologicam locutionern,
&
mendofam¡
cur fcilicet inrercedeme infla cJ11Ci.non poffir
honellari mendacium, Íeu loctdo difformis
menti,
Gcm honefiatur
amph
ibologia , ve!
cur Dcus non poffit dare licentiam ad men-
tiendum, íicut porell dare od occidendum , ve[
fomicandum
?
~idquid
Cit de qurellione de
nomine, vrr1nn hn:c
fü
d1ccnda difpcnfo.tio,
vel muracio materia:.
S V B S E C TI O
l
X.
obieElio
q1uirt1J
ex
infiifione erroris.
Q
Varro objicis: Pocell Deus fe íolo produ–
cere errorem in inrdleél:u creara ( pone
enim diÍpucandi
gracia
imelleél-ionem confi–
íl:ere in Cola qualtrate) ve! vna cum inrelleélu
tanqnam caufo. Ípecialis potell producere erro–
rcm(ii inrclleél:io non coníillar in fola qualita–
te
)
fed produél:io illius erroris e!fet locmio
Dei: ergo Deus porell loqUJ falsó. Probacur
minar, quia locqcio diuina nil aliud eíl: , quam
produél:io alicuius íigni , quod vel ex natura
fua íignificet alignod obieél:um , v
1
ad placi–
turn, quod
íignum ducac cognoícemem in
cognirionem alicuillS obieéti ; fcd ille aétus
erroris ell íignum ex namra íua íignificans, aut
repne[encans obieéhun illud falfum , ducitque
homlnem, in quo efíct t.,.is error
,
in cogni–
tionern illius obieél:i : ergo c!fet locutio Dei.
Majo;:
75·