D ·e Incarnatione V
erbi
Diuini
diéb idcm vidcatur debitum ,
at obligatio;
debitum cnim nihil aliud dl quam nccdlitas
moralis facicndi aliquid : trgo obligado,
&
d ebicum non difringuuntur : ergo quoties dt
obligado faciendi aliquid , en debirum
fa–
ciendi
illu~
;
&
confequemer multiplicaris
obligationibus multiplicabuntm debita, Vbi
expende quod neceílitas illa
m
hil
aliud en,
ni
ti
quod ira Gt talis aélio, vr Ji non fiar, llr
indecens malum
&
peccatull1 , vel dicant
quare Perrns debear refücuerc cc¡uum
forto
ablacum ,
&
quare id
Gr
dc:bitum : non oh'
aliud profcél:o , niíi quia
elt
ncceiliras
fa–
ciendi aél:ionem,icaur íi non fiac,íir indecens,
'485
&
t~~~~:ufe~undo,qoia
ha:c (entcncia dimi–
nuce procedir, refiar enim explicandum, cur
fupra eandem aél:ioncm non poilint cadcre
piures obligaciones iufütia:, v.g. quod ali–
quis reneamr rdHruere equum,& quod ven•
dar illum domino,& quod ille tirulus ven–
dicionis adderer rnnc uouam obligacionem
tanrnm ,
&
quod portie ficii illc concraél:us,
Jicur
fic
pcI vos in eo qui ex iullitia ccnemr
ire Romam, vbi pote!\ accedere oouus titu–
lus addcns nouam tanmm obligationem
ex
vi alrerius contraéhis valirH,& lidti: cm au–
tern
in primo caíu idem fieri non poilir¡
nondum· ex fi rma regula diícernicur ab iíla
feoientia : ergo élim1nme procedir. Deindc
d1fplicct h"'c fcntenria , q uia rcm metaphy–
ficam modo examinaiam rclinquit decidc11-
dam arbitrami mero prudenrnm , vri
li
ali–
quis qua:rerer qna:nam e!fcc
ctfemía ho·
minis ,& quare aliquod animal ell hamo n0n
vero aliud ,<lecidcndum
traderec pro mero
prudencum arbitrio;
&
licer in rebus mo •
ralibus , quarum quidditas non confilllt in
indiuilibili, ca reíponfio poliit fufiineri;non
tamen in meraphyhcis contillemibus in inJi–
uilibiü, pro quibus ea regula ira varia a_P.t:\
non en.
4
8<
Pro thruenda mea femcntia in negocio
<'!ln rcf
adeo d1fli.cili,aduerto primo qt¡od necdTitas
poníio.
facicnd1 aliquid potell eílc duplcx, vna elt
neceilit:\S abfoluta , quatcnus ex vi illius de–
tefminatur aél:io in ordine ad aliqucm fincm,
ad quem non erar dererminata, ve quando
aél:iCY, vel res ordinatur ad vtilitatem , vel
honorem alicuius, irauc debeat dari res ipfa
illi, ve habcar dominium , ve!
\>ÍUm
ipfius
rei drca diueríitatem contraetuum, vdaél:io
ipfa dtbeat fieri in honorem
illius : altera
én neccffitas ex foppoficione ,
&
cunc •efl ,
quando aél:io iam
et~
determinara ad aliquem
finem
ex
vi prioris ncccffit:uis
,
&
ideo
agens ex, nccellirate neccffirarur ex fuppo–
.íitionc ad efficiendam aél:ionem circa eun–
dem fi ncm , fub diuerfo camen ratione forma–
¡¡,
&
ha:c neceffitas dicitur obligado pura
facicndi aliquid: ex quo ftquitur quod nc–
ccllitas , qua:
dl
debirum ralis conditonis ,
non poffir multiplicari, niíi multi11licenrnr
fines rei,
vd
aél:ionis , quia non multiplica–
to dfcé\:u formali alicuius forma: non potcft
multiplican forma :
[ed
effeél:us formalts de–
biti cfi nccdfüas in ord'inc ad fincm timplici–
rer
r
&
•.bíolmc : ergo non multiplicara nc–
..:ellitarc
m
ord111e ad fincm fimplicitcr
&
ab–
foluce, non mulcip-licabitur effeél:us forma-
lis debiti,
&
ideo íi multiplicencur
rantum
neceilicatcs
fociendi
aliquid in ordinc ad
eundem fincm , mulciplicabunmr cffeltus
formales purre obligationis,
&
ideo roulti–
plicabuntur obligationes pura::
ex
quo
fe–
q uitur quod dcbicum cfl forma adrequata rcí–
pcél:u matcrire ' in qua en , atque ideo non
mul tiplicata materia non potell multiplicari
d bicum , quod bonc aducrtic
P.
Albercinus,
quia idcfl de raiionc formre ad.,quara:,prout
differc
a
forma partiali inadrequata.
Aduerro fecundo <¡tiod Agens poteíl:. in–
troducere aliquam fo rmam primario , vel
confcqucnter ,
&
Íecundario, v.g. ignis con–
fequenrer
&
fecundario incendie introducere
in materia formas accidentales , primario
vero
&
pcr fe formam fubnantialem,
&
ideo
Ji in fubieél:o
inucni t formas accidentales ,
folum
introducir formam
fubfiantialcm ,
quam pri(\la.rio intendit,
&
f1
accedat caufa
illa, qu"' primario incendie incroducere for–
mas accidentales ,
li
iam Jint incrodulbe ,
.::aufa illa nihil opcrabitur ; quod in
dfe–
él:ibus arcificialibus clarius patct ; ignarus
enim artis pingcndi poteft íolum intenderc
per fe ducerc aliquas lineas ,
&
confcquen–
'er ex illis lineis íic duél:is potcll ícqui ali–
qua imago, qu"' fecundaiio, imo
&
per ac–
cidens
fe
haber refpeau agem is lineas illas
ducemis ,&
li
P<?ftea
acceda~
Aniféx, qui
pcr fe intendi1 fa..:cre imagincm, non intro–
ducic nouam imagincrn in illa materia, quia
materia íuflicientcr aétuata efl imagine ilfa
prima, atque ideo Artifex ve ralis mhil ope–
rabirnr in illa materia; ita etiam accidit vir–
turibus, qua: diuerfo modo refpiciunc ne–
caffitatem, qua: lit dcbirum,
&
neccfficarcm,
q":e fic pura obligatio ciufdem debi ti, nam
iufücia primo
&
per fein rendic i1Hroducere
debitum in mareria , quia debicum &¡ ius eli
obieltum iufüti:i:; ca:rera: auccm vírruces
non imendunc primo
&
per
fe
debitum:
forf
rancurn obligationem puram, fecundario au–
tem
&
conícqucnrer
debi~um,
&
ideo
(j
ma–
teria non efl ordinata
ad
aliqt'tem finem
Jimpliciter, vircusqua: induceret in illa fuam
obligationcm, confcquencc:.r inducerec eriam
debicom,
Ex quo fcquitur afiud maxíme notandYm
pro bac materia, quod quando v1'3 aél:io ,–
vel materia efi obligaia aliquo debiro ada!–
q.uato, fiue debirnm
fü
iufütire fiue alcerius
virrn tis , non poren accedere ticulus iullitix
obligans, quia tirulus iullitia:
11011
pore¡t
indncere puram oliiligationem , íod necelfa–
rio debirnm;
Clltn
autém maroria en fub
V110
debiro ada-quaro, non pore{l¡ aliud [ufciperc
v~
connar ex diél:is
nmn.468.
ergo tirulus iu–
fürire non poten obligare maceriam informa–
cam aliquo dcbito
ada:quaro :
ex
quo
fe–
quitur q uod nequc eadem aél:ione , aur re
poieric facisficri plurilrns debitis iulliri"' :
aut aliarum virrutum , quando dcbita fuat
ada:quata, quia repugnar quod cadcm ma–
teria lit capax plu.ium debirorum adrequa·
torum,
&
confequenrcr en impoilibile quod
~adcm
materia
fa~isfiar
pluribus dcbitis ada:–
quatis ,
qui.t in tancum poten vna mareria
&
folucio íacisfacere pluribus dcbiris,in quan–
t~tm
eft
'ªf3X
illor~ra
:
f~d C3Q~gl
omnino
rnarei;i•