De Incarnatione V
erbi Diuini
poíl: illam fatisfafüonem non minus habuir,
quam haberet,fi non e(fet la,fus per pccca–
rnm. Deinde ctiam valor ille fatisfaél:ionis
Chri!l:i fuir ex bonis facisfociemis,quia Ver–
bum diuinurn v.t fubíifrebat in natura huma–
na erat caufa illius valoris,non aucem vt fub–
fülebat in natura diuina : fed Verbum quate–
nus fubfiftit in natura humana cíl: debitor,&
facisfaciens : ergo valor illc prouenicbat ab
ipfo vt íatisfacirnte,& debitore ,
&
non vr
'rcditore;& licct proueniat
a
gratia faél:a na–
tura: human3',nihilomiuus non eíl: gracia ad–
mixta in ipía íatisfaél:ione,& gracia huiufino–
di non minuit rigorcm iufiiriz; vr confiar ex
fttbfeflione
fuperiori
;
& ita refpondcndum efi
ad primam partean de valore operum, conce–
dendo maiorem , & diíl:inguendo minoreui,
fed ipía pcrfona diuina efi creditor provt fiib–
fiíl:it in natura diuina , concedo minorcm,
prout íubíi!l:it in natura humana,nego mino–
rcm,quia prom íic,e!l: debiror ;
&
diíl:inguo
confequens:ergo valor,&c. ex bonis Dei crc–
diroris,excluíiue. ncgo c'onfequentiam , con–
comitamer ", concedo coníequentiam, quia
eciam Íunt bona facisfociemis , & debitoris
c;:hrifii Dei hominis; ncc repugnat hzc íi–
mulrns dominiorum cmn fint diuerfa: rationis,
provr e>:plicui
1om.2.ini
.par1.difput.
3
.nttm.
1.
&
dijjiu1.4.nr.m.
191. Ad fecundam parrem de
openbus ipfis concedo antecedens,& vrram–
que conCequenciam fub difünéhone data ,
quz non Íunt contra 11os,vel concedo ante·
ccdens, & diílinguo primum confec¡ucns:crgo
font bona creditoris , quibus
a
fatisfacienre
.oblatis minus habear creditor, quam habe–
rec,(i la:fus non fuiffet, nego coníeq.uemiam ,
quibus oblacis non habeat minus Deus;c¡uam
habcrer,íi non foilfet la:íus , concedo confe.
q uentiaru, vt conll:at ex diél:is,
Et
quidem hoc argumenrum probat plus
quam inrendunr Aducrfarij,qui faltem admir–
tl!lnt Chrifü íarisfaél:ionem e(fe fecundum iu–
fiiciam generalem,quatcnus fcilicct e{l ad al–
terum, & Cecundum quoddam genus a:quali–
tatis condignre,licet non
Út
fecundum rigo–
rem iuílitia::acc¡ui ex pra:diéta argucndi forma
fec¡uirur quod Chriílus non facisfecit adhuc
fcc_µndum ill:un iufütiam communem : ergo
nimi;im probat:probarur minor, ideo íccun–
<lum Aduerfarios fatisfafüo Chrifü non po-
111it e!fe de rigore iufiitia: proprie,& perfeél:c,
quia Chriílus nihil poruit reddere Deo c¡uod
non eífet ipíius Dei:Ced hoc non folum impe–
dit aél:um iufiitia:, ílriél:e,
&
propric diél:re ,
fcd etiam iu!l:itia: communis:ergo íatisfaél:io
Chrifii neque foret, fecundum in!l:itiam com–
niunem. Probarur minor,íarisfaél:io qua: elfet
aél:us illius iuílicia: communis dtberet habere
vim obligandi Deum ex' illa iufücia commu–
ni:fed fatisfaél:io qure nihil dar offenío, non
ha,bet vim obligandi illum ex illa iu!l:itia
conununi : ergo fatisfaél:io Chri!l:i non.clfet
aél:us illius iu()itire communis. Probatur mi–
nor,iufücia illa communis,
~x
qua Deus obli–
gan![ , eíl gratirudo, vt alferunt Aduecíarij
c~m
Pyazq.1
.2.dif}.2q.& alibif4pe:íed
fa–
u sfa.lho.Chrifri non potcíl: obligare J;)cum ex
~rª'.''.udme:
er!?o non obligat Oeum ex illa
rnfücia.
c~mmum:probarur
minor , fotisfaél:io
q11a:
nihil dac offenfo, quod non
fit
fuuro ,
etiam fi placear offenfo,& íir zqualis debito,
non· obligar offcnfum ex gcaritudine:fed fatis–
faél:io Chrifü nihil dar Deo,quod non fic Dei:
ergo licet placeat Deo,&
fic
requalis offenía:,
non obligabir Dernn ex gradrudine: rnaior
paiet , nam íi furarus foiífet Perro cenrum
nummos feruus illius,non fatisfacerer, neque
obligaret Petrnm ex gratitudine dando illi
alios cenrnm aureos nummos , qui eífent ip–
íius Perri, aut per opera a:qualia illis centurn
ameis,debira ramen debiro feruituris, & qua:
etlent racione i'llius rituli fub dominio Pctri,
licer opera illa eífenc :cqualia debito , & pla–
cerent Domino, non enim poífunt difplicerc:
Et ídem e!l: in mareria Catisfaél:ionis,íi feruus
aliquis offendi!fcc Dorninum in honore , non
obligaret ex gratirndinc operibus debiris ri–
tulo feruirutis ad
remitr~ndam
offenfam, quia
feruus nihil non fuum daret domino,& ratio
etl:,quia fcruus non poceíl: obligare ex graci–
cudine dotninum, quando facit opera debira
tirnlo foruiruris,quod cxpreífe a!feruit
Chri–
íl:us
Lt1c.
17.
vbi quzrit Chrifü1s, ando–
minus fit grarus fcruo,.ide{l an
fit
obligatus
ex gratitudine , quando feruus facit quod
dominus imperat ,
&
tenetur facere ex tirulo
fernicutis,ceípondct Chriílus negaciue : ergo
ex
Íentenria Chri!l:i Dominus non cenetur ex
graticudine feruo facienri quod debet debiro
feruirncis,per r.alia opera : fed Chri!l:us nihil
dac D"o per Íuam facisfaél:ionem quod non
fit Dei:cr?;O Dcus non tÍt debiror ex grati–
tudin e Chriíl:o propter íuam facisfaél:ionem:
ergo íacisfaél:io Chri!l:i non eíl: alhrs iuftitia:
cornmunis , quandoquidem non habet virn
obligandi Deum ex illa ,
&
confequenter
Chri!l:us nullo modo fatisfecit : ergo cenen–
cur Adueríarij confogere ad nofiram doél:ri–
nam cradiram n.428.&
459.
SVBSECTIO V.
Jn ad rationem lperfefl&1 fotiifa8ionü
requirawrq11od
fi1i1
ex indebit1s alío
ti–
tulo,& quomodo irmenia111r hoc in
}11-
túfaaione chrijli?
P
Rima fenrentia abíoluce docet ad perfe–
&am fatisfaél:ionem requiri c¡uod aél:io,vel
id,per quod
fit
fatisfaél:io, íir indebic11rn alío
citulo:iia videcur fentire S. Thomasín
4.
d¿.
fliné1.t5
.q.r.11rt.2.ad3. fed ibi non loquirur
S.Thomas defarisfaél:ione Chrifti,ícd de no–
íl:ra,nec¡uc ex illa folurione,mco iudicio , po–
ce!l: colligi aliquid pro íacisfaé1:ionc
Chriíl:i~
han
e
tamen Íentenriam vniueríalirer
doc~nt
S.
Anfcl111.lib.2.C111·
Dnuhsmo,
cap.
19.
&10.
Guillielmus Parieníis
lib.
C11r
Dem homo, c.7.
Richard.
in
3.diJ1.20.q.1.Durand.
in
4.difl.15.
q.1.nmn.7.Scotus
eadern dif'l-.q.1.§.de fec1111do,&
:ilij piures. Durandus aurem conrendir ob
defeél:um huius condicionis necelfari:e non
porni!fe
e
hriílum íarisfacere de to to rigore
iu!l:itia: : hanc femcnriarn fequitur
P.
Vazq.
hic
disp.S. c.6.
vbi abfolure docet c¡uod ex re
debita quocumque riruio,íiue íir itiíliiire,
fiu~
cuiufcumquc
~lrerius
virruris, non potefi
fie~1
farisfaétio pro alio,imo vniuerfolitcr inrendtt
probare quod eadem folmione non
pot~íl: fa~
usfieu