1s2
De
Incarnatione V
erbi
Diuini
Secundo impugno principalirer hunc di–
ccndi modum,
&
fuppono duo qux a!ferunt
;.duerfariJ: primum cíl: valorem hunc e!fc
intrinfocum in operibus Chriíl:i:a!ferunt cnim
e!fc xíl:imabilitamn paíiiuam aél:uum Chriíl:i;
prxrerea a!ferum quod aél:us
1101~
funr cmi–
tariue infiniri : fcd probo ex prred1él:a femen–
tia fequi infinicudinem enticaciuamin aél:ibus
Chriíl:i.Nam a:íl:imabilttas illa eíl: infinica:íed
a:íl:imabilitasilla eíl: ens:ergo eft ens infinirnm.
Maior eíl: fcncentia Aduerfariormn, quia xíl:i–
mabilitas illa cíl: valor opcrum Chriíl:i : fed
valor operum Chriíl:i eíl: infinirus : ergo a:íl:i–
mabilicas illa eíl:- infinica,
&
ratio eíl: mani–
feíl:a,qui a :Eíl:imabilicas illa eíl: obieél:um infi–
nita: a:íl:imationis per ada:quationem cum in–
finita a:íl:imatione,itaur fuperer infinice quarn–
cumque finirom :dlimacionem '.
fe~ fol~m Íl~finira a:íl:imatio poilir ada:quan illt a:flunabt–
licati : acqui omnis capacitas cuiuícumque
obie!l:i,qua: cíl: huiuÍ!nodi , eíl: inlinira capa–
citas , ideo enim incelligibilitas Dei eíl: infi–
nita, quia eíl: obieél:nm 1nfinica: in tell cél:ionis
per ada:quationem cum illa, iraut infinice
ÍU–
perec quamcumque
intclleél:ionem linitam,
imo ideo fuperat quamcnmque incelleél:ionem
finiram intelltgib1litas Dei , quia cíl: infinita,
vr probani ;,,
1r~éla111
de
vifione,
difputans de
incomprchenlibilirntc Dei :
&
ratio eíl: eui·
dens, quia omnc finirum ada:quari poccíl:
ab alto finico ,
&
folum illnd c¡uod cfl 111fini–
tum adxquari non por
eíl: ab alÍquo finico,
quanrumuis crcfcat 1llud finicum.IV!inor eriam
efi cuidens,nam illa a:íl:imabiliras pailiua non
cíl: nihil ,ergo aliquid,ergo cíl: ens,& quia eíl:
capaciras inrriníeca ipfa aél:uum vt reíl:imari
poílint • eíl: ens reale ' eíl: mim
a
parre rci
anee quamcumque fiél:ioncm inrellcé\us , vr
Aduerfartj farentur,
&
probabimus conrra
fecundum dicendi modum,& explicandi hLrnc
valorcm: ergo a:(Hmab!licas cíl: cns rcale:fed
in racione ..,{1:imabiliraris cíl: infinita: ergo
in rarione entis : ergo valor opcrarionum
C hriíl:i tíl: infinirns encitatiuc.
P~tet
vlci?'a
coníequenria , illud cíl: infinitum emitauue
quod cfl infinirnm in racione entis: íed valor
opcrnm Chníl:i eíl: infinirns in rarione enris:
ergo cíl: infinitus enciratiuc.
Confirmarur , :dlimabiliras paffiua opc–
rum Chriíl:i cíl: imelligibiliras eorurn : ergo
id,in quo fundatur ipfa :ríl:imabiliras, eíl: in–
finitum. Antecedcns eíl: euidens , :Eíl:imado
enim eíl: inrellcllio : ergo reíl:imabilitas eíl:
inrclligibirns. Probarur prima coníequemia,
inrelligibilitas illa eíl: i11fi ni1a : ergo ia, cuius
cfl imelligtbiliras,efi infinirum. Pacer confe–
qucmia, omnis incelligibiliras inlinica fuppo–
nic infinirarem in eo,cuius cíl: illa inrelligibi–
liras:fed inrelligibilitas operum Chriíl:i eflin–
linica:ergo fupponi r infiniratem in jpfis ope–
ribus Chrifli. Maior pam : ideo enim inrcl–
ligibiliras Dei eíl: infinita, quia fupponi r in–
finitatem in
ipfo Deo , & ideo nullum ens
neacum
&
finirurn poteíl: habcre incelligibi–
ht~tem .
infitütam , quia non potcft
inrelligi~
b1l1tas mfimta fundari in enrirare finita.
Secundus modus dicendi
dt
eorum , qui
affi runt valorem operum Chriíl:i c!fe cns ra–
tionis. Sed aducne quod Aué\orcs qui ira lo–
quuncur,1ioo codcm modo philofophanrur de
e11te rationis. Aliqui enim quamcumque dc–
nominationem extriníccam , eciamli prouo–
nJat
a
forma rcali vocam ens rarionis ' arque
ideo cum affcrunr valoreminfinirnm opcrum
Chriíl:ie!fe exrrinfecam denominationem pro–
uenienrcm
a
perfona Ycrbi , coníequcnccr af–
ferum valorem rpfum c!fc ens radonis.
Sed hi Auél:ores ineprc loquuncur , quia
1
6 7
vr probaui
in Logica, dif}.2.9.2.
denominario Denomina·
CXlrinfea proUClliCllS
a
forma reali
11011
cfl CnS
tiO
C'<trintc·
(ationis, íed ens rcale: ergo li valor infinicus ca
'.'ó
~ftens
operum C hrilti eíl: denominatio cxrriníeca r2t1om;.
prouenicns
a
pcrfona Verbi diuini, non erir
cns rarionis, fed rcale.
Alij vero diuerfo modo explicanr ens ra-
168
tionis, quia quodcumque fondamcntutn pro–
xirnnm, quod inrcllel\:us haber ad fingcndum
cns rncionis,vocant
ipli
ens radonis.
Sed hi criam ineptc loqulmtur, quia illud
26?
non cíl: cns rarionis,fed porius fondamenturn
ad illud, quis enim dicar quod omnipotencia
Dei eíl: ens rationis, quia inrcllcél:us in ea
funderaliqua enria rarionis: igirur nos hic
non loqui111ur de eo, quod poteíl: incellcél:us
lingerc in operibus Chriíl:i, fed defundarnen-
ro quod prxccdit
a
parre reí : quod funda–
menrum vocamus valotem operum Chrifti ,
&
de hoc fundamenro inquirimus,
&
dubira-
mus quid !ir,vrrum íciliccr lit aliquid infini-
rum: quidquid amem fueri t illud fundamen-
tum, li tfl cns crcarnm di!linél:um ada:quacc
a
períonalirnte Vabi, crit finitnm,
&
illud
f\mdamenrum vocamus rns
rcalc fumcndo
L
t<M
ens real
e
in rota fua
l~J.i.uidjpe,&
in quancum
,,.,{,. '
•"
diíl:inguiwr-ab impoffibirr,&"ligmrnro rario-
n
·--i..
nis,& ideo li illud ens realequodcumquelir, ' (/
1
'
diíl:in~uitur
a
perfonalime Verbi adrequa1e,
iraut pcrfonalitas V tbi lir exrriníeca refpeétu
illius,erir finirum, quia rcípeél:u illius pfrÍO•
nalitas Verbi folum poteft effe fpecificatiuum
cxcrinÍccum , vel caufa efliciens , arque ideo
finito modo inRuer in illum va1orem , ftcu t
influir Deus in viftonem beatificam : quo im-
pugnati non func alij piures modi diccndi,
qui ad prrediél:os reduci poffunr.
Deinde contra illos qui dicunr valorem
illum cffe formalirer ens rarionis , íumendo
l.7o
ens rarioni
s
pro ipfo ligmento imelleél:us cft
clarmn argumcnrum, quia valor illc efl
a
par-
te
rci
&
pra:ciía c¡uacumque fifüone incel-
Jeél:us , imo ideo
inrell~él:us
concipit valo-
rcm illum in operibus Chriíl:i , quia illum
habent
&
aél:usincelleél:us conforma11rur cum
ipfo obieéto prour cfl
a
parce rei ; nam opc·
ratio Chrilti eo ipfo quod eíl: rheandrica
&
dioina eíl: dignior qualibcrnoíl:ra operarione,
&
eo ipfo , quod imclleél:us concipir illam
aél:1011em vr lic proccdemem , cognoícir il-
lam
V[
lic dignificarnrn
a
Perfona Verbi, abf-
que vlla fiél:ione : ergo valor operuru Chri-
íl:i
non poreíl: effe ens rationis.
Anee folucion m argumcnd aduerto cum
17
1
cornmnni Doél:orum Íenremia dupliccm etfe Dup.tcx.
va.
valorern in operibus Chriíl:i, vnus eíl: in-
lor, mmnf~
triníecus,
&
prouenir illis ex bonirarc in-
~~éc~us~x·
rrinícca aél:us honeíl:i, qui caufacur ab eifdem
principiis.
a
quibus cauíarur boniros iplius
aél:us
, nempc ab obieél:o , & aliis circum-
íl:amiis illius obieél:iuis;& hic valorcflfinirus,
&
limiracui ( ft verum lit quod altus Chriíl:i
habeaor