0000747689

OE_c.e~.

Í.

:Vtrum creatur-¡¡,

intelleéiu~li

conueniat

folumi5c.

finem,

111 hoc renfu affernnt conclufione clfe pro-

conucmt

moucrc, agere, & dirigúc In finem, qui:

prium creatura: intclleéh1alis,vt efi horno,& Angclus

qnoad vfum in fua porcflate ,

dbminid haberte

operari proptcr finem.Sic communiter Thcologi cum

principia,

qnibus efl ipfornm motus in fincm, (ed

Magiflro i11

diflinlt:.15. & cum .D.l_'homa 1.

huillfinodi fo?t crcatura: mionales, qua: habenrll–

qua:fl.1. omncs Thom1fia:,

Soc1eraus

Do~

bcrum arb1mum re(pcllu fuarum operationum, ac–

él:orcs.

qu~

adeo pótcflarem,

dominiui:i

erinc~piornm

ope-

Probarur pnmo,authontate D.Damaícen. lib.1. fi-

rarmorum, quoad víum: e1go hmu{mod1 crcatuns ra-

dci cap.i1.vbi_ad propolimm lic air, Nam irrariona-

rionalibus c?nuenit agerc propter fincm

agendb,

lis apperirus, •mationalium ícilid:r en, vr educanrur

mouendo,

dirigcndo in ipíum. Confequem1acurrr

narurali appetim , quaproprcrºnon vohintas did-

minori cfr manifcfla, Maior aorem probamc ab il–

tnr ipíorum irrarionalmm appctitus , neque con-

lis qua: quoad víurn habcbr

íua porcftare,

do–

liliurn , nam voluntas en rarionalis ,

libetam ha-

minio priocipia operatiua; en ipíorum principiorum

bens volunmem ' qua: proprio duél:u dirigimr in

vfus' fed ab illis.

quibus efl vfus principiorum mo–

finem.

tiuorum en

ipforum morio ; vfüs namqoe aéHui,

Secundo; probarur conclu!io ratione, quia id quod

Íeu moriui priucipij nihil en aliud, quam iplius prin-

habet rationem principij

limplicitcr primi in ,pli-

cipij aél:io, feu mot10, vr pcr

en clarum,

mani–

quo genere en caufa eorum omnium , qua: íunt in tali

fcnum , ille namqnc, qui vrirur principio aéliuo, íe11

genere, vt affirmar Ariíl:or.1 . mctaphylic. cap.1. con· moriuo, eo ipíopcrillud agit,

moi1er: crgoilliscon•

fiarque ex eo quod eo ipío , quod aliquid cíl: princi•

uenit Íe

~gcre;

moucrc,

dirigerc in tincR1 , qua:

pium in aliquo genere habct influxum aliqucm in res

quoad vfum in Ít1a porcíl:ate ,

dominio ha–

illins gencris,

eo ipfo, jlUOd en primura Cimpli-

bent principia

quibus en ipforum

ffiOtuS in

ciccr haber inlluxum in res omncs ípcél:antes ad illud

finem.

gznus , ve ex rcrminis eíl: manifcnum,

indceriam,

Própter defeélum huius pordlaris creaturis i!fis

q11ia id quod eíl: ptincipium limplicirer primum in

conuenirenon poteíl: , qua: rarionis experres íunr age–

~oc

ve] in illo genere rerum omliia huius , vcl

il-

re propter fincm moucndo Íé ;

dirigendo in ipfum,

hus generis hab,cr pon

íe

in rariom: principij, arque

quia, quoad vfom in íua porcíl:are ,

dominio non

ex coníequenri in racione influencis • ícu princi·

habent principia

quibus en ipíarum motos in

li-.

· pianris per inlluxurn , Íed in genere operabilium in-

nem , arque adco folum conucnier illis proptcr fincm

tclleél:ualium finis en principium limpliciter primum¡

agere propcer finern agcre vr moris,

direél:is ab alio.

vt connat ex Arinor. •· phy!ic. tcxt.89.&

eo quod

quia eis, quibus non íubdunmrprincipia propria mo–

operabilia humana Íunr operabilia fecundum ratio·

rus quoad vfum;non fubdunrur quoque quoad motio–

m:m , qua: femper incipir

fine in ordinc ad queru

ncm

cum vr diximus víus,

motio in h'oiuímodi

r~riocinarur

de conuenienria , aut difconuenientia

principiis lint idem, fed ab iis quibus principia mo–

obic~~rum

operabilium :ergo inrdleél:uali creaturz

rus in finem non

fub?u~rnr quoa~ m~r.ionem

.effe

n~n

hom1111 , v.g. fccundum quod eíl: horno íempcrconuc·

poten aél:10,

mono 1pforum pnnc1¡norum

linero:

nit agere proprer finem.

ergo

ncqu~

ab iis, quibus non fubdunrur quoad vfum.

Confirm1rur.Aél:iones omncs intellc&uale's forma·

Hzc Minor confiar ex eo, quia in tantum aliquis Íe

lirer,& iorrinfccc voluntad'< (voco inrelleél:ualcs}quia

agir ,

rnouec in fincm , in quanrnm motio •qua

pcrcinent ad gndum intelleél:ualem,

fpiritualem)

mouerur in finem e!l ab ipfo ;certum autern eíl: quod

procedunt

voluntare,

(e:!

aél:ioues procedentes avo-

huiufmodi motio clfc non poten ab eo cui

talis

lunrare

font

proprer finem: ergo & aél:iom:s omnes

motionis principia non fobduntur. quoad morio'–

crcaturre

inrclleél:uali~.

Maior connar

eo quoc:t

nem.

aaioncs intrinfecc ,

formaliter voluntaria: di-

ices, no1i rcquin ad hiic qri6d pra:diél:a morio in 1

+·

cuntur

illa:

in quibus

diff~rr

creatura inrellcél:ualis

fit

creatura quod huiufrnodi

cr~atura. h~-

ap aél:ionibus "irrationalium , huiufmodi autem íunt

bear in fua poreíl:ate ,

domiai<> vfum p11?c1-

illre

, quarum creatura intelleél:ualis en Domina,

pij

talis motionis ,

(ed .

fu.~cere

quod ab rpía

Domina amem en pcr liberum arbitrinm

, qua:

creamra proccdar tzle pr111c1p1um ranquam ortum

en facultas racionis ,

volumatis. Minor autem

propria natura ; inde enim

6~r

, quod aüus íecun–

probarur : Aétiones prpccdentcs ab aliqua potencia

dus, motio fcilicer procedar c11am ab cadem crcarura

neccffario

termin~ri

debent in obieéh1m proprium

medio aél:u primo, qui ab ipía orimr.

illius porentire • licur omne9 vifiones,procedenres

Sed

contra en • quod liccr

pr~ncip!um

pr.oximum

s..

porentia vi!iua in obieél:um vilibile ,

mio eui-

morus, qu·o crearura

int~ll~él:uali~

mouetur.

finem

dcns

priori cíl: , quia omnes aél:iones ralis poten-

fir

ab iplius nacura cffeél:llle , quia tamen ipía natu-

tia: dicunt ordinem rranícendenralcm ad obieétum

il-

ra confm ,

datur fuppo!ito irrarionali

íolo

lius potentia: ,

Cic ípecificanrur omnes ab illo,

e.flicienti , vel produccnti

ipfu~

pe~

huiuf.

ícd relatio

rerminarur neceffario ad íuum termi-

modi naturam fuppolirum irranonale ab. illo

n~-

num: ergo illa: aétiones,

~na:

funt relationes tran-

ceffitacur,

determinarur • & in aél:u pn?1° radi-

fcendemales ad obieél:um porcntia: necclfario rermi-

cali mouerur ,

ducir in finem determmatum •

nanrur ad illud , ícd obieél:um proprium volunta-

qu~m

perir ralis'.naruu , indc

necdfari~

íequitu,rquod

ris creatre eíl: bonum , arqueadeo eíl: finis; bonum

lfmili modo ducatur,

moueatur

eupdem fi–

enim ,

finis ad conucrtenciam dicunrur , vr. pre-

ncm ,

aél:am primum pr?ximiorem •

ícili~et

barur

parr.qureíl:.

.arricul.4.conflatqueex eoquod

per virturcm motiuam dere:mmatam '. qua:

ci;

illo

honum en ídem quod apperibilc, id aurem quod cíl:_ aél:u primo rad"icali

ne~elfano co~íequ1ror

•

tao·

appctibih: dicit vt fic rationem formalem rerminandi,

dem eodcm modo·

duc1t~r

mouerur per aétum

fcu

finalizandi appctirum

: ergo aél:ion.:s proce-

íecundum determinamm, quia cum huiufmolli CÍeter-

dentes

voluncare creara íunt propter finem ,

minario· ,

ncceffiras in· qua conliltir morionis

ira de pdmo ad vltimum crearur:i:

intelleél:ua-

dfu:acia ex

illa prima dCcerminatione •

·&

nc-

íecund11m quod en talis conuenir .agere ptoptcr

ccffirare

imprdTa al»

elfici~ntc

•

p:odoc~ntc

íincm.

oriarur , neccffario confequnur , quod 1lla euam

Sccul"!do, prindpaliter probarur, quia rcbus illis

!ir

ab illo

air Diuus Thornas

Contra

Jldelph de Púíafiel, de

Philof.T.m.11.

g~nt~