0000747689

OE_adt

I 1

!."'De Pontentia o'7edientialiac?iua in iYJjlrumentú.

ef.r

S'V BSE C TI O

VI.

cr~acuris

d:bec ncccrfario fi1pponi all:us primus,arqui

. .

tahs aél:us

lec~ndus

ell: agendi,&operandi miracula,&:

Amplm.sconjirmant

tlr

d16la,

f!f

opm10

ad-

potenua mcd1ae_lcuat1one Dei 1ergoin crcaturisdamr

uerfari

omm rejutatur.

po!fe, & po1cnt1a aél_1ua, vel ?peratiuamiraculor111n,

vel portemorum media deuat1one' qua: en aél:us pri•

mus r-lis aétionis,& operarionis.

So sEcundo principalicer íic argumentor,qnia in'acci-

denribus namrahbns darur potencia obcdiécialis aif'

pcodúcendam íubftamiá media eleuatione ab ipfa fob–

!lanria,& in artificiahbus dacur potencia obed1 mialis

altiua ad producendü mocü artilicialem,vrpatec ex di–

él:is íupra: ergo

forriori d,ebcrdari in creaturis pot¿–

ria obediencialis, ve media eleuarionc diuina producár

dfell:us íupematuralcs; anrcccdens pra:rcr diél:a iupra

lle

probamr,quia illa cíl: poienria obediemialis per quá

conílicuicur aliquod infirurnencnm in

effo

ralis vrpro–

ducar rem íupenotis ordinis,Íed in calorc dacur pocen–

tia per quam confüruicur in e!fe inílcumcmi ad pro–

ducendam íubfiantiam, qu:c efi ÍUpcrioris ordinisqua

calor, & producit ca\cm fubfiamiam in vircure alcerius

íubílantia:,& media elcuatione,fiue aétt1ali,fiue habi-

tuali

can

principali, & idé cfi in fCnicillo refpeél:u

mottls ar6ficialis,& vicalis:ergo in calare datur potécia

obedicncia\is aél:iua tanquam in infirnmcnco naturali,

& ininftrumenro artificiali limilicer.Illa prima coníe–

qncnria íic probacw-, quia non minusdominium ba–

bee Deus circa omnes creacuras , ncc minus obediunt

crearura: Deo,quam accidcns fubfianria:,v .g.calor igni,

quam íubll:ancia circa calorem , fed potius maius ,

domininm habet Dcus circa omnes crclturas quá vna

creamracirca a\iam , ac proinde magis obediunt, íeu

po!funt obedire Deo quam calor igni:ergo habenc po–

rentiam

fortiori omnes creatura: obcdiencialem circa

Dcú vt•obediant Deo in omnibusquibus vti voluerit

Deus illis faciendo,cx illis,ve\ cú illis res [upcrioris or–

dinis,qu•m ell illc in quo Cune res creata: naturales.

Sed quia accidencia habenr potencia obedienrialcm

ad obediendum

fubfiami~

poffunt deuara

fi1bftanria

producerc mn fubfhncialem,& fuperioris ordinis qua

efi accidens: ergo

forciori euidenccr íequicur resna–

tmalcs habere pocenriá vt íubieél:a: Deo amhori fuper–

naturali, & e\euata: ab ipío producanc cum eodem,

agane cnrn ipfo res fupernarurales,& fuperioris ordinis

quam lint ipliJed haiceft potencia obediemialis aél:i–

ua : ergo datur in rebus illa.

Teccio principalirer lic argumentot,quia in creatu–

ris datur potentia phyfica ad operandum miracula , &

ces fopra vires naturales ipfarum media elcuarione,&

concuciu Dei poccmis opemi quidquid non implicar

concradiél:ionem , Ícd ha:c pocencia ad opcranda ca\ia

portenta media c\enatione diuina e!\ potentia obediE–

tialisaél:iua in crcacuris:ergo in illis datur ralis poccn–

tia obcdiencialis.Maior primo

lic

probacur, argumenro

quarco quo vfus cfi D.Th.lib.1 cótra

genc.c.7.ad

pro–

bandum dari porcnciam in Deo.quia

omne quod

agit

potcns eíl agere:oam quod non paren agere impoffi–

bilc cft agere,& qnod impofiibile efi agcce ncceíle

non agere,Íed crcacur:e Cune agences,

operantes mi–

u cula,& portcnta, vt vidcre eíl: in Moyíc de quo íupra

cgimus, & in Virga D.Ioíeph. florcme,& in luce quo

Chrifius fanauit cxcum

natiuirate,&c.ergo creacurir

funr potentes

ager~ :

ergo habent potentiam ad agen–

dum media c\euatione,&c.

Secundo íic probatur eadcm Maior , quia agere,

ve\ elfe agens etl aél:us fecundus potencia: all:iua: , eo

modo quo eíl: agere,& operari.

Sed in creaturis damr agcre,& operaci miracula,&

porcenca media c\euacione diuina:ergo in creamris da–

tur aélus fccundus pocenria: aél:iua:,& operatina:mira–

culorum , & porrcnrorum media eleuationc

runc lic

omnis aél:us Íecunduse!fentialiter íupponic aél:ú pri–

mum , [ed in creaturis damr aél:us fecundus:

'r~o

Jideph.d,

T_'1iflfi,J ,

Philof. Tom.

!f·

Mliorconnar, qt1!a aél:us primus, & Cecundus Cunt

pcr eord1nati,& ideo a\rereft fecundus,quia fupponit

priorem, item quia li aél:us focundus per modum paf–

lionis,vel informationis neceíl'ario \upponit portnriam

paricndi.feu capaciraremrccipiendi ralem formam

Gnc

c¡ua impoffibile en intelligcre talcm aélum fccundum

in aliquo íubieélo : ergo íimilircr íi aél:us Cecundus

lit

per modum afüonis necelfario fi1p¡;onit aél11m primú

fou vimnem agendi in eo

quod1citur'e!Te aél:io,quia

eiiam aél:io dicit dfenrialcm habimdinam ad rnkm

aél:t1m primurn,Íeu potemiam agcndi,

Ha:c Maior data opera

me probmtr

laciffimc

noftris Doél:oribus,quia innumcri ex adueríariis abío–

lutc ncgamdebcre prrecedcrc-.ncce!fario ad elcuationé

aél:ua\em potentiam a\iqµam criam iniriatiuam vt res

fubiiciatur Deo,& obediat ipli in ordine ad talcm de–

uarionem all:ua\em;cú autem mm data opera,& 1á per–

tinaciter aduecíarij negent hanc maioccm, non mirum

quod

me eciam coto conacu probemr , etiamli aij s

clariffima videacur,quaproprer ipfam amplius íic con–

firmo.

~ia

all:io,vt aél:io dicit tranícendentalem habitu- 8

dinem ad caufam agécem ve ad rcale principium

quo

fluit;vndecauía agens lici:c habcatrationem principij,

quaccnus ab ea fluic eftC:étus,vc\aél:io,camen quacenus

cíl id ad quod aétio, ve aél:io dicic immed1acam habi–

tudincm,vocari poteft terminusdus: ergo fupponit in

cauía agente cntitatE,fonnam,ve\ rationem aliqua ad

quam poffit illa habitudo tranfcendema\is iplius aétio-

nis terminari, quia non poccft eíle habirudo rca\is,nili

termino fopponatur id quod necellarium cll

dm:r–

minandam illaro habimdintm.

In pra:Íenri autem, quia ha:c habimdo aélibnis

ell:

habitudo emanationis, Íeu dependencia: realis

vera,

propria cauía reali fupponit in ca aliquid rca\e qno

talem habitudinem, vel dcprndenriam rerminct :c1go

Cupponit in ea realem vircucemagcndi,quia virrus agé–

di nihil aliud efi qnam id quo caufa agens poten ccr–

mina~e

dependentiam dfcétus aJ ipíam,

Et mio manifcfta eíl,quia aétio, vt aéHo non dicit

habimdinem ad principium aétiuum, nili in quanrnm

poreft per fe ipfam dimanare

rali principio' íed id

quo potcft dimanare aétio eíl potencia,& virrus aéti–

ua,quia licue ex parte aél:ionisdatur poffibihcas,Íeu ca–

pacitas paffiua ad dimanandum

ra\i plincipio:ita etiá

par~e

principij deber

d~ri_poce~1cia,

feu capacitas

aél:iua \;id hoc vt d manee 1pta aél::o: ergo fo1malitas

il\a qua reípicic ca\is aél:io efi potétia aél:iua,Ícu virtus

produétiua vr quo ralis aébonis,q11ia omnipocérr¡;Jeu

capacicati paffiuc, correípódcc ex parceagémcapacitas,

fcu porentia aél:iua;vndc fine dubio cócludendú ctl in

omni agence miraculorú,& opcni Íuperna ura\ium da•

ri potenciam vcram aél:iuam falccm inchoaram.

Exp\icarur amplius, qui1 dfeéturn fieri nihil aliud

dl: quam extra pmenriam

ru~

cauí:r confütui :ergo

ancequam fiat necdfatio íupponirnr comencm in vir–

rute,[eu potcntia cauíacum : ergo nulla 'Cauía fieri pa–

ren nifi quatenus aliquando m cius virruce,& pocfoa

conrincbatur : ergo li cauíamr e!liciencer ab aliquo,

continerur in vircute ,

potencia effeél:iua i\lius eo

modo quo ab i\\o

lit :

"º

aéliua emanario fopponit

[cmpec virruré producendi in cauía acomrnodará cau–

falimi eius;quod adeo confiiís dl: apudTheologos,

eciá in diuinis proceílionibus,Íeu emanarionibus ad in–

ua quáuis line

imperfo~ionibus

cauía\iratis exilhnr,

.i.

im~