rhe[auri lndici
CJ
itulus
l X. Cap. X 11.
. .
21 8 Dico fexto: fi necdfarinm
Gt
pecn-
1J!;;;:.~·
niam ad exportandas merces, cum l_ucro cdfan–
nra
"'"'""
re , auc damno emergente mucuam lumete,debet
accepta ad
Commendararius mmuarioois hnius damna pa–
negottatio-
rirer cum Commendante Jentire. Solenc enim
aliqui vr ea , ciua: fua lunt, curent, pecunias cum
111oderat0 damno recipere , & de aliis non ita
prouidere,comenri rranfinittere illa ,cum ingen–
ti prxmio pc:cuniis _compararis". Qu_od en lane
iniciuum. Sicur erg? de me:cibus
1p.fi~?1él~m
en
;Jj)irtione
3.
&
4.
ita & de lumpubus,
he
emm
vellc:r ip(e erga lua íieri, li Commendarario eam,
<¡uam ip(e modo haber, curam demandaflcr. Et
ratio en clara
:
quia commendatio cum hoc o-
Dt
furv-
nere ilifcipirnr,
&
idem inconueniens eJt circa
pribiu.
liimptus co11duétionis mercium , qui
e!Tc
pore–
rat circa ipfarum cmprionem
:
fic enim fieret ·
Mercatori ,adeo caras merces aduenir.e, vt hihil,
quo<l
m\Hnemi alicujus
el1er,lncraremr.~od
1i
dicatur carc habicas,carc eti:í vendi ab illo poffe.
Id non fatisfocir: nam cum commendarius mer–
ces non iracare connames exportarit, eas com–
modio1i precio difirahir, vnde & Commendans
.
ad venditionem fimilem ccmpellemr. Precium
~:~
1
:::
enim merciumnon
aug~ndum
ex fomptibus, qui
non
femper
per accidens, aur
com11~genrer
erga
~~s fi~m,vt
p~'fe
pre-
communirer docenr Scnptores, & v1den pof–
ti11m au-
fumpro eo. P.
~tlliusLib.
2.Cap.
21.
num.29.
zeri.
vbi bene obleruat IÍ.Jrnptus per inforrunium, aut
imprudelniam faétos , non debere computari.
Cardinalis ;I-11go
Dij)mt.
26.
nr11n.
41 . g onacina
DifPut-,
3.
efeCcntraflibus.
f2!.!«Fl.2.
l'unélo
5.
n.29.
apud quem Nauarrus, Couarrnuias ,
&
Parres
Valemia,& Reginaldus. l11xta ha:c ergo
íir
IÍ.Jm–pms.cum proponione parciendos
¡
quod ti im-
§1!!•
culpa
prudenria grauirer culpabilis fi.iit,etiamli illi fint
::'.n:~}=~
pro mercium
expo~tariones indiJeri~i~atim
fa–
,;,.
éli, Commendarano efi exccífus adlcnbendus.
Et hoc iuxta miriorem ftmemiam ,alij enim le–
uiorem culpam Jufficere ad
ial
arbitramur. Pro
quo Heuia
fupra nHmer.
40.lS.
Oóare
Tomo
2.
Di!f111a1.
44.1~11111.
98.
&
feqq.
vbi piures rexrus
non comemntndos adducit.
.Affi,do
7.
21
9 ,
Dico feptimó:
li
Commcndatarius
fa–
Comm•~·- éluru~
ii.1mptus, inueniat aliquem, <Jlli proprer
:,:~.~:.-
amicitiam, aur alium relpcétum priuarnm, ei pe–
,;.!•ªª"'
cunias, aur graris, aut cum moderara lucro tra–
non effe
dar, vt rebus IÍ.Jis prouideat, non tenernr commo–
oblig~tt•·
diracem illam communem facere, fed
IÍ.Jafortuna
ntm <•m
vri,& bona
Comní~ndanris
vr potuerit 1ranfpor–
;•mmm-
tare. Probatur: ciuia tic cribuens,minime Com7
,;;7.",,.,.
rnendanris vrilirarem intendit, & eH illud priua 7
uatum benelicium, quod eo ipfo non deber ex
obligarione fieri commune. Q.Qemadmodum
ti
dominus nauis veller cum (pe,dali commodirare
merces Commendararij tranlporrare, non rene–
recur
0
merces Commendanris prxferre,aur earum
paitell( cum parre foarnm in eamdem nauim in–
ferre. In qua quidem pro parre contraria fcru–
pqluse(feporefi,quia cum nauís D omimts com–
moditarem illam remillione prerij'ranti1m inren–
dar amico conferre, contra eius volunratem
fir,
aliena conuehendo.
220 Maior videmr eífe difficulras ,
{i
ciuis
Difjl&~l
14
•
pecuniam cum minori lucro tribuat Commen–
!}w•p~;
••
dararij intuiru, nihil de illius mercibus'in fpeciali
= •m-
cogirans,vt illx ab aliis funt diuerfa: qua: ad com::
mendam
pertinent.AnÍcilicet debeadic cribucn:
modNm
1n:
ti rem roram aperire; & pr:i:terd an potlit id,
dijfmmer
quod
e~
(umptibus minuitur , Commendanri
"'cipilur.
imponere ,
&
fumptus integre, adi gratiaei
nulla faéta fuiífet , computare. E t circa pri-
murn cum difiinétione videtur loquendum:
fi
enim
pecunia~
tribuens Jcire prxfurñatur eum,
cui tribuir, elle Comrnendatarium , quia com-
muniter fic nauigantes tales funt, non en neccf-
farium ipfüm de illo redder.e cerciqrem, iuxta iu-
ris regulam in
Sexto
3
1. in qua dicitur in hunc
modum.
E11m ,q11i"rtmej!, tertiprari vltéri'i'i>
non e
E .
oportet.
Si vero non i_ra prxfumi
~uear.'
& alix
q~rd,~::
c1rcumfiant1a! non 1uutnt , cert1oran oporret,
iurU
quia circa donationem relpeétu alcerius elt inuo-
lumarius ex ignorancia , & ira reddiwr nulla do-
natio. Qgemadmodum
fi
quis fecum adduce-
ret puerum, & aliusexifümans eum eífe filium,
ipli donarionem momemi alicuins vellet fucere,
Tg>t'rRnti"
tenererur amicus eum non
eífe
filium declarare.
VI
reddat
E~
quia
r~cens
c?nfemire
vi?et~r,
iuxra regulam ::;:••.
euam
_Iun~
f1tpra
.'
~d ren_1mc1~nem. te~eretur.
~
Nequ1te01mdub1can, qmn racuurmtas 1lla fal-
laciarn,
&
dolum continerer.
,
22
1 <?irca
fecu_ndu~
aurem :
fi
fallacia di-
Fa/Jaci•
,
éta 1merfmt ob rac1rurnttatem , deber fumptus '"
tacimr.
integre computare, quia cum refiiturio
fic
fucien-
"''"''"¡.
da mutuanci,perindc en,ac Ji iuxca prerium corn-
¡-.tequiJ
¡nunicer recepmm cribuiílet. Si aurem gracia illi
forimdum
plene foél:a en, videtur faris verolimile
d
eriam
dcbere Commendanrem !Tui, quia pecunix fine
vilo difcrimine
fum
rribucx : vode purandus
efl
fic tribuens indireéte voluiífe Commendanti
grariíicari ob refpeél:um amici,vel ex gratitudine,
eó ciuod deamico vrilem ipfi confidentiam ha-
buem; ve]ex co quod tic velit eum ad vlreriores
commendas prouocare. Vnde abfolute nego-
rium amici agir : ad quod eriam fufficit velle
fe
crga amicum beneuolnm onendere, vt negotia
fua melius ,
&
iucundius expediac. Ve cum quis
inuitat amicurn , & proprer .eum
~ti~m
(ocium,
quem (cit non libencer reliéturum. Auc cum fe1·-
cl!lurn mitrit, ex quo IOcium cornenurum nouir,
non videturautem oppoficum improbabile; quia
ea ,qux dill:a limtn11m. 219. poffunr
1
aliqualirer
Emmiml."
applicari. Tenent quidem tommunirer D oéto-
nori prtti•
res eum, ciui minori pretio aliciuíd emir, ciuam
non
p•~•ft
ei fuerar coofiitutum , non poffe parcem
illa~
(ib•
,.¡,.
.
pretij retinere;
e~iamfi
poíl'et ab vno emere,con-
q:un;,"I'·
flicuro pretio,
&
eo reliél:o, alíurn quxÍteric;ciuia
e
'" •
diligencia illa non extraordinaria , eÍl cjebira in
.Mandatario fideli. Pro quo Doll:ores , quos ad-
ducir, & leciuicur Bonacma
Dif)mt.
1.
de Reflim-
tione
Qf!«fi.
2.
P1mélo 6. num..
•
4. Ex
quibus a.d-
dunt aliqui id verum habere, eriamÍt vendens di-
cat le gracia illius minori precio vendere. vt vidc-
ri apud enmdem poten.
Et
tener etiam Pharao-
nius
in Appmdiu
Tra[}aws
2.
Sejlione
14.
Cafa1 16.
Ex qno videtur fieri neque in cafu nofiro , id,
quod Commendarnrio in gratiam eius tribuímr, '
poffe fibi rerinere, quia negotium Commendan-
tís agit,
&
ab amico perere mutuas pecunias rnm
lpeciali commodirate nullam extraordinaríam '
diligemiam concinet.
·
.
222. Sed cene ve impl'obabile nol'I debelt
Con1ra,,;1
ccn(eri oppofirú.
Primo
fucit, quod lirnirarionem
'fi
P•;j,;·
illam, aur potius exaggerationem,
quan~o ~i-
q',:.¡,,.
~~
mmur10 /"
P"Í"''"
_