.De Commendatariis Mercatorum..
conttaél:u ddinquic, rem alienaw contra domi–
;n
~~;,•·
ni volunrarem difpenfans, de calufortuito rene"
mr '.pro quo Doétores ·congcrir, P:Oñace"fomd
;~::;:
i .'Di¡p11t.43. n11m.7).
~od
intelJigendum cum
¿,
for1ui·
limirarione adduéta, quando !cilicet res non erar
1ís.
fimilirer perirura: quod quidem
10
cafu nollro
comingir, &hoceriam efi juxca menrerh eorum,
quos' pro Aífertione cirauitnus , dun\ dicunr
Commendararium reneri de cafu fortuito, quan·
do alirer emir,quam debuir, diél:am limitarionem
:tddemes, nam illius generalis Alferrionis ,
&
eius, quarn n<>s poíuimas,eadem ratio ell, quod
Ji:ili'cet non elíem perirura: pecunia: illa:, fiue lla–
tu
mumco,dum merces in eius locum íuccc!Tere,
fiue llatlin1
pecuni~
rerioenrcs,quod ad callls fub–
llanriam nihil pra:llar.
.Aj{trth
2 •
•
21
4
~ico ~eoundo
. .
~ando
commenda–
obbg.,i,.
rarms
non
111uen1r merces
a
commendanre defi–
eonfc1M1i"
g11aras, non folum pmell aliasemere, inquibus
¡;~~.~~
ille negoriari fol_er
, fed in confciemi3 m1trur.
.iil/imllia,
Probarur
:
qlllafic
~ll
volumas
Mercar~>r:•m,
't'Umdtji-
qui 1'umquam pecunramhabere volumouolam.
t""'ª
non
Et ccrrc videaroponer cbmmendararius;id,quod
i.111rni1.
p~ulo
fuperiusdicebamus 'quid fcilicer velleríp-
l¡¡,
p,
J'¡_'tjfium
i¡ifr;,,,..
Í"'"
!C
a
commendatario fieri
'
fi
illi fuas pecunias
to111111endaíicr. Q0s enim dubirerearum irnpli–
carionem vtilem volirurum?
/l¡¡dcergo,
&
tri
fac
(i¡nilltcr.
~od
&
in cafu prrecedentiapplican–
dum. Habetaurem Allerrio fuos erilm def<'.n–
forcs ,qui communirer affirmam mandarum ex–
tendí ad !imilem cafom, in quo ell paritas rario–
J.laniat~
nis. Et multo porius, Gcadem ; vt videri porell
dtbmper
apud cós, quos adducir
P.
Oíme
f11pr~
Dijj.
44.
..,.,poi.
num.
93.
&.
fimiliter apud compluresalios, quos
lms
.,¡;,,._
congtlfr D. Solorzanus
Tom.
2.
Libr.
2.
Cap.
4.
tltri.
nt(m.
)8.
Cll'
ftqq.
alforemes mandamm, quamuis
flriéte confidererur, poíie per xquipollens ad–
impleri , &verofimilem mandanris volunratem
foquerído, dum mandararius ea
f~cir,
ordinar,
&
exequir,ur, quá: mahdans, fi pra:kns elfer, exe–
t¡ueretllr,
&
idem efíe de mandaco, ac de illis,
qua: mandato vicina
Íllnt.
~1a:
quidem non
folumfacultarem mandararij ollendum,fed etiam
<>bligationem ; nam
lfi
porell, renemr;potell e–
nim viltllre mandati, mandatum autem obliga–
rio11em inducir' cum fit concraétus )vr commu–
niter Doétores rradunt, vnde
&
obligarionem
parir, quiaalias inmilis reddererur, quod in prre–
fémi haber fpecialem rationcm, qlla!ldoquidem,
Vt diximus, Mcrcarore!nolunr pecunias fuas ha–
beri
a
comrnendarariis oriof'as, ct1m
&
ipG apud
fe
illas otiofas
e!íe,
fi lucri occafio aifulgear, mi-
.
nime parianrur.
[.ffi'
1
'.º
l·
21
5
Dico terrio:fi merccs quidem fupperanr,
~.:;,;;m
fed non in ea quantiEare,qure lufficiar'iuxra 1kfi–
non
Jit,
-dcrium Commendamis,& Commendatari¡; non
non poffe
porell Cómcndararius illas omnes fuo-nomine
omms d/a,
cmcre, fed deber cómoda cijílribmione vti,
&
a–
r;:;;;;.~~
li~s r~tu~ i~
cc:niciemia non erir,
I}<-
o_bligario re–
ri•m
•ffii
•fitmt10111s mcuber. Prob:rnr:
q~ta
e.uho_c onere
"'"'·
cómcndationem alfumpltt,obhgautt cmm
fe
ad
emendas ralcs merces,fi exrorent:arqui exrant,li–
cet non in ea copia,vr vrrique fuflicianr;ergo de–
ber partira,vrdicimr,differenria obligationi laris–
f.icerc.Sidicas nó ira
fe
obligafíe,vt cenfendus fit
caufam fuam facerc
deterior~,
&
fe priuare facul–
tar~
prius libi confulcndi. Id potell facile refu-
hri; quia licet ex ea parte caufíarn fuam deterio–
rem aliquo modo facere videatur; re ramen veril
abfolure loqucndo negotiltm agir füurn : dum e–
nim copiah'l petunia: adducir ex commendario–
nlbus comparatam ;commodius emir, & credi–
tum auger, ac
pra:rere~
ex iis ipfis mercibus, quas>
Commendami emit,lucrum ell proporrionarum
habirurus:qure omnia fatis ollendum caufíam
Commendararij abfolure non fieri deteriorem.
Vbi
&
inculcanda adduéta regula,vr fcilicet rali!
confiderer, quid fibi
a
Commendarario fucien–
dum veller,
fi
ipfe pecunias commenda: nomine
tribui!fer.
21
6
Dico quarro: fi Commendararñ.1s non
AfferUJ
+.
babearin mandaris vt lpeciales merces afporrct
Non debtre
&_ille_fua,
&
Commendamis
~ecuniá indifcri~ ~!;;;,:!::
minattm emar , non porell meltora genera fibt " ·
pollea applicare, aliis Commendanti referuatis.
Huius-probario ex eadem irrefi-agabili regula de–
fumenda,
&
pra:rerd; quia hrec viderur
e(fe
fic
contraé!;amium mens, neque vllus pecunias fuas
alicer rradéret
:
hoc enim pallo non folum Mer-
carorum fuculrares minuerenrur , fod
&
creditum
vacillarer, dum apud eos merces ranrum vbcrio-
rcs inueniunrur.
N
ec dici porell eos ita elfe dc-
bcre contemos, quandoquidem domi titi quieri
refidenr,cum ramen Commendararij magnis pe-
riculis exponanrur
:
nam quidquid laboris
Ítl
commendarariisell, iullo prremio compenfarur,
iuxta communem a:llirnarionem, vnde fupra il-
lud , non debem aliud fibi alfumere mcliorum
mercium eleétione. Non viderur tamen in hoc
arirhmetid vtendum nece!Tário proporcione;
&
Limiwi•
fi Commendararius curiofa aliqua,
&
fuo Ípe-1
qu•d•m..
ciarirn gullui accommodara emar , velle in illis
Commendanres parrem habere; aliquanrulum
enim ell Commendarariorum laboribus,
&
pe·
riculis indulgendum. Vnde fi circa hoc bona
li-
de agant, 1\on
vid~rur
ad rellirutionem aliquam
bbligandi.
W
21
7
Dico quinto. Si dubium incid:u circa
.A(.-rtio
r:
adminiflrarionem, in modo lcilicet emptionis in
In
dHbi~ .
remiílione, aur afportatione mercium, ex quibus
(•u.,•b
1
I"
damnum aliquod .commendami.
~ub~ecu.rum,
;7:;:;",';;
pro Commendatano
el're
fuuorab1ltrer1ud1can-
f•<iend!.
dum:renemSocinus,& Decilio Genuenfis,aplld
Heuiam
Cap.
4.
!itato, n111n.
2~.
qui it!em tener;
fed hoc in furo externo prbcedii:-, quoad inrer-
num enim confdemia Commendararij conüe-
nienda ell;
&
fi coraro Deo non inueniar gra-
uem culpatn
/i
fe
in negbtlatióne coromi!Tam,
:id
nihil
fe
reneri porell libi probabilirer perfuade-
rc. Si érgo ipfe dubitct, pto
eo
llat poffeílio,&
regula receptiffima
fe
tueri porell de meliori
poílidenris in dubio condicione.
P1:0 c¡tio eft
femcmia Scriptorum , quos nuper adduximus,
qui élicunr abfolure non effe contra Commen-
datariU'ni iudicandum, quod falrem in foro exre-
riori accipíendum
ell:
non ex eo quod verc pol:.
fideatur aliquid, de quo dubirerur, an fit relli–
mendum, Íed ex polfc:ílione lauus fumpt!l. iu'ris,
aut
llbermis
:
ergo fimiliter porell quis pro
fe
in dubio rali iudicare, qui in rali poíielfion'e ell;
quia vt cll communis DoétOl·uro fenremia,
fo-
rum confcienrire ad:i:quandum
ell
foto externo,
quando huius difpolitiones non fundantur in
pra:fümptione; quod in
cafu
pra:fenri conringir.
218
Dica