i94
Thc(auri lndici
1:
itu!us IX. Cap. V.
FJiqm
,.,._
46
5utcdfu \/ero temporis.
preriu~
quinta–
n,
k[bÚ
fü<ldaullutb ,
&
contraé1:us áhquantulllm tcm-
1
prem
t&ll-
peratus,
vt
tetcia parte minus pmium amicipá–
lr'!'f,,.,1t/1.
rum fit,quam legitimuin, iuxta quod Regim1di–
ª"i,
ni;
rur,
Vt
yidini11s dtato
Glp.
1
o.11w11.
83. quod
~.~~/"
iica rni.nu5 de
iniullit~íl
habeat,
~1on
videtur ra-
m~h
etdem ddwquan; qma tationes
faét~
pof–
~ttnt
;ipplicari Gmiliter,eo ·quiJd videntur. infra in–
fünu¡n¡&
quiaratiorte lucri ceífontis llabicl,nullo
itrodo poiell eKcdfus
!llefaluari.Sienim centurh
·''·· • '
-000
refpe¡ident iuxta flylum forenfem vigin–
d:i pw•Mfflntelucro,fed ''1ultp miñus : quomo–
do fiare qlitlat; vt ÍClCaginca refpondeat lucrum
-v-iglllti
?
Atiene&
~rgo
pra:ciie ratíóne comraé1:Cis
lion víiktttr id polfefalu3ri. .Qg¡bus addi potcfi
co1rtniuois Dotlorum íentenria
~irca
lucrum
ceffilns, neoúm:m fcilitet ad illius compenfatio–
·ñem óbllglifi, nili fuerit in pnélum exprdse de–
'·
Pro
tuc?o
d11éhim. :Pro quo \·ider-i_potd\ P. Rebellus
P4rtt
ulfantt
ii.
l,db.61f2!!iefl.7.
P. Ltfiius
Ltb.i..
C4pftn.o.
Dt1-
9''"ndo
hit••
l•
&1ilij.
Cum
urgode lucrí ceffatione nihil
o~ligario.
j
11
co11rraélu ii\o ditarnr, non drbet pretium
oú•
nui ratione
illiu~.
Pra:tcrquam quod d_e contra–
lh1 tali loquimur lecundum ea,qu« illi iuxta pro–
priam rationem conueniunt, non vero ex acci–
demi: & \'t demus ímminurionem pretij diélam
ratio1¡c
~ccidentium
íufijficari : illa non adeo
magna videri polfunt, vt tantam pollint inxqua–
litacem CKcufare.
StJ funl
47
Sed
bis non obflamibm íunt piures qui
111 ;
Ji•Fli-
~_omen~:i1;~
non
~tberi con~raétum
_ifl.um.con~
-
n(f'J11m
demJJan
¡
11s ommbus artenm, qua:
m diomter–
ff,,¡;~nl,
_ueniunt, & funt, Primo, fic clfe comtnunirer re–
~.~;~;
. .
c~ptu1:n
1
&.
ab Ípl!S,, 9ui eum exercem, aliifque
t.
~
víurar¡um ho1¡ cenleri. Contraé1:us autem tales
~=,';,'¡¡
,prxíertim íi vtilts Reipublicx fitn, condemnaniii
""""ª"'
¡ion ltmt,vt-admonent Doélores, & in fimili ha-
1Jti1i<
Rei-
bet P. Lcffius
Lib.2.
Cap.2
p1111J1.
57.vbi de ceno
~;!,;'::~
&
Cambior~m
genere. lo9uens,
~it i!l:td~m1.1a1~da
d b
1
fa--
non elt'e, hcee vfurar¡a v1dea(1tur, eo quod lolum
,;&';
7 ,._
ratióne lo11gioris eemporis maius pretium ppl\u–
bari.
latur; cum omnes pallim illis vtantur: interquos
multi v!ri probi,
&
conlcientix religiolx qui
{i
iuberellmr ab!linere, foli laxioris conlcicntia: il–
lis vteremur; quo fieret vt pretia Cambiorum
iflofum crefcere¡it,& cum magno Reipublicx in–
commodo valdeimenderentur:rteque enim vm–
•qqamobtineri poterir; vt Mercatores non pluris
:dlimem.concellion'e.m longi temporis , qllftm
breuis. Sic ille lbquitur, calui pra:Íenti accom–
daciffim~,
cuius feruiendi modum alij probant.
Sutmd•
48
Sec~ndo
:
qui~ .~iner~r~j Merca~ores
1 ,.;. Mi .
rogant;,eo quod íi pecuma 1!11sanucipaca ddiciat,
ntr.r9
ro- nón poterunt in labore fuo progredi. Quando
V'"''
&
autem vltronea: merces funt,& rogamur empro–
~:..,;;:-
f:S.,
vile!c,t¡m merces peo
t~ttia
parte, vt íuperius
daélu~,immo
&
pro medietate:proquo Aulto–
r~s a~ducit
,Diana
PArtt
1.
Traél.8.Rrfolur.
53.
Ttrtia
"'
4.11
Tercio: quia Mercatores fe exponunc
pmcu~
periculo 3.ipittendi precium, eo quod Mi11eratij
~lmiorm,
raro
~em
prorniJfts. Q!iando autem periculum
':.;:,:':w-
'ta)e e/l,
¡;>ote~ ~liquid
de ¡mtio dctra,hi, ve efl
flrin~m.
10ommuh1~
op1:i10,<le qua diélum
f11pr• 1i11m.12.
&
pro
qu~
Allll:ores congerie Diana nuper ad–
du€'cus
'Refo/m.
~7·
quantum autem debeat tale
pericu!um zái.rtíari, ex circumflamiis ponder, ve
merito hodc'u!ll
habeac,
quod i\Lelliurn.47:
·adduétus
in
foie
dubi1a1io11is
afferuit , íic !ocutus:
ver~m
vtrmn lutrum Jit modera111m, a11 non exudms,
P.
Ltjiit<l.
11011
efl
Doélornm detetmi11are, ftdpro/!omm viror11m
in arle illa peritomm.
Hóc tantum
affirmo
,
h1mc 1011-
;rtl[/mt1
ex form:t fu.1iniq1111m11011
tjft.
Sic ille.
50
~ano.
Q.\!ia in comraétu, in quo ali-
'i1.!f•rta ob
qua
fil'.
prxfutis
occ~rrum,
contingit maius lu-
m~'"'f"-
. crum,vtineo;d: quo P L.eilius1111m.58. io quo
~.:A~i~Mtrcatores 36.m centum mrra vnum annum Ju-
tiiur
eramur: qt1em citatus Aué1:or pr-0bat, vt nuper
''
ex eo pofuimus. Raro autem cominget ad eam
lummam confcendere, vt experiencia conflat;
pro quo ea qure diximus in 6.i;ie citati
C.pit1S
1
o.
confuknda
:
praxis enim illa fatis ollendit quam
fa
ífle
con~raéhts
dubia: fidei, vt numquam to-
tum id
M~rcatori
teddarur
1
de quo pra:cellit pa-
é1:um. Danrnr ergo quacuor cum debeamur de-
cem ,
&
aliqµando plura ; & quandoque vix a,li-
quid Mercator alfcc¡uitur
1
& fuo quidem merico.
.~s
enim non renuat, íi modicum illi pruden-
tia: füq:Urrat
1
talibus
fo
fallaclis implicati.
51 ; Iuxrn ha:c ergo prob3bilitas diéti con-
Proh.bili–
traélus apparer; GOntrn quam non vrgent addu-
tAii
,,._
cfl:a : iam cnim vidimus pretium ex cir¡:umflanciis
traél"'
ál–
expliGatis"iuílum vidcri ,
&
li-cet
1.u~rum
ceífans
~;;~;::;
11on fit a:quale , íi vtrumque fimphmer confCra-
tur : bci\e tamen qualiratibus eorum arremis. "· ·
'
Nam lucrum decem tnoraliter terrum tami a:fli-
f.
mat\11·, quami lucrnm irn:t:rturn vigimi ,
&
fortc
criam amplias ; quando pra:Jettim experiencia
talem incertitudin.:m comprobauir; & infuper
circumfiantia: concurruht alia:, vt in comraélu
lucrum cxcrefcere pollit pretij imminutione;quia
rogator cmprot, & alia,-qua:diximus.
~od
au-
Lum1m
tem d€ lucro ceífmte,non dedué1:o
i1~
paélu.m,di:
"f!.":.::1,
cebarur, verum efl, vt non dcbeat 1!1 pamcula"rt
~,
6
,.,
·,.
folui, quando folucio fine culpa diffcrtur,aut pe-
pllflum
1
cuniam murnons nihil de illo meminit. Q¡jando
J.rú"i•
aucem illo infpeQlo precium caxamr , & vendicor
plane conlemir; alia efl ratio; in ipfa enim pre-
tij taxmione refpcélus ad htcrum ceífans habe-
tur.
~amuis
dici eciam pollit in hoc contraélu
non ancndi ad lucrum ceflans , fed ad alia; ex
quibus pretium cum prxdiéh tertix partis decra-
élione rnxacur. Licet genernlirer loquendo do-
éhina illade impropórtione pretij per compa-
rationemad lucrum oprimo íic, ad intelligendum
fcilicet
~xcdfum
iuxta modum explicatum:quod
No1iJ~ilA
valde diuerlum efl
a
relpeélu lucri in taxacione
áof!rmiL
precij;
a
rdpeé1:u inquam lucri, quod Mercacor
talis reipfa eric babimrus. Licet enim quis Mer-
€ator non
íic,
nec de lucris cogiret; li pecuniam
eode1:n modo tribuat, íimili modo 'potcric con-
trahere, eodem inquam prttio , quia & rogams
emit,& periculo fe exponir;quod & inaliiscon–
traélibus accidit,eodem cnim precio emerepof–
funt,qui Mercacores non font, licet in ordine ad
venditionem priuilegium aliquod Mercatoribus
piures Doélores attribunnt,vt carius fciliceeemc-
rc racione officij pollim.
Circa vendítionem alii; fnflam; pr,eter
Regem , difquiji.tto.
p.
QVando Mercatoribus vendieur , qui
Ouub~
Regi vendunt modo diélo
Tiwlo
5.
vmdmm
mm1.84.
&wi..i"