300
'Thefo!!riJndici. 'Tit.u!U!
IX.
Cap.
VJJJ.
petcentent , cum diflicile
fit
imra lineam
fe
iufii–
tia:
comi.nere.
76
~inca
.:
nam peccatum cale .in lndis
non confiat
elTe
mortale
1
quia licet furari pra:–
dill:a ve inalum quid apprehendunt; non tamen
ordinarii: in rebus talibus malitiam lethalem ad•
uertunt, fed quod dilfonum rationi: vr norunt ·
ij , c¡ui cum eifdem agunt
&:
eorum indoles non
Faem
diu
&
folerter exculta fucile perfuader.
~()
quod
"" ..
aut~II\qui~
eq modo operatur
1
n9n
pe«a<mGr~
mRl11m
,¡¡_
e-alicer, ilVC):a valde probabilem opinionem , pro
t,~d;:~;~·. qua D94or~s
,adducit Diana.
PArte
5._
Traaae.
5.
nqn
•ffe
Rtfoúu:
3
r.
hect.
P. Torre,s
•n.
Selefiu pag.
1
p ..
morrRle.
,
vocee 1mprobab1lem.
~ando
autem peccatum
.veniale efi, aliquid, facile occurrere ratio
con~
uenitnci¡e por_efi , vc.licitus poffit
elfe
'ontrá~
étus.
,
,
..
77
Sexta: quia qualecumque peccatum in
furtis
t~lil>us
accidac, qui emit non cooperatur-.
durn ignol"Gt an quod hic
&
nunc venditur , ita
furtiuu.n:i ti.r•.vt qui vendic nequeac transferre do–
m!nium,
&
aétu peccet v.ende..ndo. lndis enim
rnulcx iniuria: fiunc , pro quibus facere compen–
íacionem poífunc : ad laborandum enim fupra
vires
vrg~1uur
fa:pius
?
laboris
fp~tia
protrahun–
turr.
&
merces generahterefi tenuis. Pro quo efi
.doétrina P. Thoma:: Sancij
Tomo
1.
Conjiliorum,
C.p.7.
Dnb. 3.1111m.
4.
de magifiris farcoribus fra–
gmenta vendemibus. Et llce¡ conduéticiis maior
folui foleac, quia carneo ij paudores fune, non efi
iuxca illos iudicandum, ti:d iuxca alios , quorum
efi
potiu~
cotnmodicasattendenda , ficut in aliis
conci11gic: lic enim mulca rdigionis opera pu–
blice fiunc pro fidelium pietate fouenda' cum ta–
men certum
út
aliquos ex illis ad flagicia occafio–
nem fumere,& inciuili gubernatione ludí publici
_propanuncur pro comrnuni folacio , quibus abu–
tuncur pintes , quorum no(I habetur ratio , ne
Fragmm
14
com¡n.JJnitasdebita libi recreationefraudetur. Et
feríca vt
in eo genere , de quo loquimur , efi nocanda
'JU•itemi.
fentencia ].>. Sancij
loco mtper
ad11!1810 ,
n11mer.
5.
- de veodenci.bus fragmenca ferica' in quo maior
_pars iufic vendentium atcenditur ,
&
ita emi
pofiunc.
•
Fimo Rb-
1'78
&ptima: quia ea, qua:furto
a~laca
fune,
IAta quádo
pofiunt mulcoties emi, quando non efi fpes do–
emipoj/int.
minurn ea recuperaturum. -Pro quo videri pocefi
_P.Le(lius
Lib.2. C.p.21.Dub.8. DíéJo
3.
&
P.Mo–
, linaDiffi11r.11 8.
s.
Ill11dp0Qrem~. ~od
pra:fertim
acci<litquando publicc vendicur. Vbi
d~ci
nequit
cooperacionem dle ad peccacum alterius, quia,
.ve cirnci,
&
alij idem cenences explicanc, ex eo
quod
qµi~
pon emat, non euitaeur vendencis
peccatum; erunt enim alij piures empeores.
~a:
ratio licec difficilis videatur aliquibus, cfi tamen
futis probabilis ,
&
hoc fuflicic ad negotium pra:–
fens,in quo cadem efi ratio,non fcilicec inuenien–
di domini eius,quod vendirur.
79 Tandem : quia Minerarij fciences furta
,bree úbi fieri, poílent lndis dicerc ve fibi redde–
ienc,&
fe
illisaliquid donaruros.
In
quo quidem
IJOl\peccarenc: tum quia fuam redimerent vcxa–
tionem; cum quia abfolute non fuaderenc pec–
catum ,
(ed
peccati minoracionem
:
dum enirn
domwo redduncur prxdiéh , etfi fub pra:faco o–
nere, minus peccacum committirur, quam fi alijs
vcnderentur.Exquo
fit
emere eciam polle quan-
do publiccvenduntur, fic enim minus pcccatum
lndi comtnit.cunc, quam
ti
venderenc alio expor–
tanda,ex quo ad dominos peruenire non pofTenc;
quod tamen in publid vendicione concingerc
v,alec
¡
quia lioet incercutn
lit
quid in paniculari
ad fingulos percineat: durn tamen vnus hoc,
&:
alter illud,emunc,
ti
non fuuQ1,faltem a:quiualens
tandem alfequuntur.
80 luxta·ha:c (qua: quidem apud nullum
Refalutio
pro vtraque partecx¡>enfadeprehendi) dicendum
~uAj/iMil.
forfan aliquibus vifum fuit fine confciencia: fcru-
pufo poífe concraéhcionem calem non folum
permitci, fed etiam ex parce emencium frequen.,.
tari : (ed contraria
&
communis fententia de-
Íerenda non efi , vcpote efficacilfonis funda-:
mentís fulcita. " ..
CAP
V
T
VIII.
I
An Mercatores Indici -poffint merces
vltramarinas pro libítu vendere, vel
pretium illis valeat per publicam po–
teíl:atem irnponi,
y/deuf1b,,,.4jol.
'301.
11(~3.
81
Q
Vando merces abundant,vix vlla
~iJ;,.
.fcrupulo ratio fubefi , cune enim
P"ftmi
qmnia rnoderace venduntur, quod
flAtu,
&(
fibi vcilius reputanc Mercacores : fi enim genera-
M"'ft:j
·
lirer precium augerecur,emprores eífenc rariores,
rHm
9'"
&
paucior.ibus eflenc contemi, ve videmus tem-
poribus accidere caritaris
:
lic autem merces dc–
ceriorarentur,
&
mulci in iis alferuandis fumpcus
fierenc, ac frigelcerec concraél:atio. Vnde expe-
riencia ofiendic moderatum precium
elfe
com-
modius,
&
eo pall:o plus Mercatores diuitari•
. Efi autern diflicultas quando abundancia cefut
claíiium retardatione, qualis diebus prnximis, in
quibos rerum precia nimifquamum excréuerunc,
, &
Magifiratus nihil pro communi vtili1ace mo- .
liuntur, exifiimames forte id amplius expedire:
ve Mercatores fcilicec lucris cornpecentibus non
fraudencur , ex quorum qpulentia Regiorum iu–
rium copia dependec , communibus neceffica–
tibus occurritur , pia optra confouencur. Sed
cene oportet difcutiamus: poffuncenim in illis
mulea iufiitia: non conformia deprehendi.
82
Pro
quibus fiatuendum in prirnis
ib
l'retium
quod Doél:orurn confenfus firmac, pretium re-
vu/gAr•
rum aliud elfevulgare, leu naturale; aliud legi-
qu•lit.–
cimum; illud aucem non pro cuiufquehbicu de-
eonjlil~
bereconfiicui; alías naturale & vulgare non eqec;
dum,
fed rocdfenc precia,quoc capira. Debet ergo il-
lius iufiitia ex prudentium judicio delumi, om-
nibus qua: pro rernporum varierace occurrere
poífonc, expenfis. Pro quo viderí poíiunc P.
MolinaDijp11r.348. P. Leflius
Lib.2.Cap.1
s
.D11b.
'.2.
&
3. Tru!lench
Lib.7. Cap.20. D11b.1.
Nauar-
ra
Lib+cap.2.
Couarruuías
Lib.2.variar11111,cap.3.
m1m.
1.
&
4.
qui piures adducunt, & multo piu-
res P. Oñate
DifP111.63.n11m.59.
Ericaucem pru-
dens cune iudicium, quando acccnro precio, quo
Mercacor emic, modcracum ei lucrum relinqui-
tur. De qua moderarione cum non ira in parti-
Peeuli•riJ
culari Doél:ores agane, illud pro affignarione il-
obftru~1io
lius videcur deferuire, quod apud Mércacores de
etr<
4
'ª""–
more habctur circa lucrwn celfans, quod ordi-
muiC