De
émptione
furtiaomm:argéntí frú/lorum.
199
c~tt(Rti•
7_1
Iam
qu~d
di!1icile dicebamus , lfci_licet
pr.Xi,,,..
prem1m
pr~ I~d1s
acc1pere, quotex.affignat1011e
f"
mulld·;deeííe
contmg1r,exeo fuadetur, quialndus n·on
rQm iniu·
c.debct'darc nifi quammn labor
eiu~
a:llimatur
¡
~"'º"'P"·
.i;um
i:rgo mulro minorisa:flimetur iuiccaRegiam
"'"'·
1
:taxaci_onem
t
iniquum videtur adeo excelliuum
precium reportare. De quo diú
"1Í!11fo
I.
nmn.
l
35.
&
faqq.
Nec dici poceft eo·s'Precium libert–
ltcr"offi:ri'e, & lCienci , ac volemi non lieri iniu-
'
, . • riam: quia in 'eo lndi IUam redimunt vexationern¡
.corum ad inftar, qui ob neceffiracem vfuras fol–
.uum: vndC"nón eft verum fcientes, & volcnres
elfe,
eo volumatis gradu
1
qui ad huiufmodi_ fuf–
-6ciat :eftcnim volunrarium mixtum;vt-commLi-
-nicer Dodores dicum.
Et
quis non videat iri-
lrnmanum effc lndum laborem fmim· diurnum
pondere argenteo redimere, & fummam ingen–
tem prg tlic:Jms pluribus fua: obligationis accre–
frere, cuius vniuerfum peculíum vix ad illam fol-
. \Jendam facis
dfc
qucat? -
.
,
.
eíred
9'na :
¿i.
Verum ba:cerít quiaudia'tquifP.iam, fcd
..Uq11•.
ob:
qi:íi exaudiat nullus , cum pr:i:fertim citata fcbe–
fer11•11""
·-dula
clrca hoc uullum iniicefelcrupu-lum videa–
áign•p,.-
cur. Erit iamen nmc indubitabilis reflirurionis
t••untur.
obligatio, quando fic foluemibus Indis, iriue-
biuntur alij, qui minori vellm precio bbor:lre.
lren1
qu~ndo
labor eíus ,qui eum precio redimir,
J'
no!1
crat
ralis fumrns, qualis eius
1
qui ex argen-
teo odi-regali conducimr; hi enim robufii &ex–
' pcrri funr, & vno díc plus emolumetiti pr:i:ftam,
quam alij duobus, adolefcentuli
¡
&
inei:perri;
-!ion eft fimile pretium exigendum. Vnde cum
C~ciquij
pro aliquibus perfonaliter noB compa–
-renribus
1
qui efleplures folent, prerium redem–
•prionisofferanr,non debent lecundum numerum
. a:ftimari a:qualirer, quia in illis mulri font viribus
ina:quaks, ve non poffint eonduditiis ex:tquari.
, Q!J:i: quidem nimis delicata aliqui
~epurabunt,
t¡ui ad maiora non bxrent : fed iuftiria delicata
res eft, d1m omnem proBigec
i1~iuriam;
xquali-
.. tarem inducat.
Ei
in boc quidcm non leue ali–
quod dctrimemum vertirur, íed fane ingemia,
dum de iniuriis pufillorum agitur , & grandi pro
-redemptionc labores pretio difcepmur.
C'APVT VII.
~
"
~ontraétus
alius Indis
&
Hiípanis Me-
rallariis vfitams.
Frufl;•
.,.
7
3
s
Olent lndi
i~
fodinis argenteis labo-
gm1i
Ah
rantes,c1\m.dmcs eft vena,
fr~ft~
qua:-
Tndis m•-
.
dam merallt curn eerd perm1xt1 feh-
••ll•rys
:gere , •
&
fibi occulrc referuare.
~a:
aurern oc–
{~:;::;.~ c~ilre fuft,ule~unt, publi~e
vendenda
commirtun~,
"¡ubúcl
mfi forre euam per fe 1pfos vendant: qua: qm–
•>p•fa•,
dem Metallarij emunt vt polfunc,ficut.& Indi ve
i~xt• pr~
poííunt,vendunc,
&_
numquam _ma$no
~recio;
~;';,,1'""-
quia no?
funt
rerum 1ftarum.
de~icat1 :tftim~ro-
•m.
res. C1rca quem comradat10111s modum tam
pridem icerat:t
&
feria: funt habitx confulmio–
nes,quia res confiderationedignillima videbarur.
p.,,¿••·
Vtenim non 'liceret,
coi:n.munia,
~
cerr:i funda–
f"nt~
fim·
menta fuccurrcbanc, fohcet porttoncs 1Ilas me–
J•mtn1A.
callicas effe fiirriuas, & ica non cmpribiles: res e-
nim furciua vendí qequit, cum debeat domino
reftitui, & ica neque emi. Ítem quia per talerh
venditionem non transfertur dominium, quotl
eft apud dominum reí fúrciü:t,
&
iía venditio
eft nulla. Pr:cterea :émemes liunt participes cri–
ininis vendirorum , quia vendirio fiar!: fine
crn–
ptíone nequit.
~opado
ctiam illorum peccá–
' lª
foúemur, quia fi non
eííenc_e~~iord;
noh
dfenc qui vt vendcrem furarcnc-ur.
In
eafü
iteth
prl!lcnti maximum vidcbamr i1lcó1lueniens;qui.i
·Jndi retencis lidei videntes fua fima emí, & ita
non reprobari , exiftimarc porerant Jicitum eííe
·furari. Qllid enirn furari non licear,filicccargen–
·tum?
Et
argui q
uidcmhoc dilemma'te poteft. ·
Aut lndi peccant,
ai.Jttion pec_cal!t in buiufmodi
fubreprione:
fi
prlmum;eorum debef peccaruth
impediri; fi recundum, debent-Eerrig;:, & impe–
diendo comral1arionem didam efficacircr cdo–
•ceri. Et
vt de1úus iuftificari poffe fübfeptionem
.
et.eoquod·líidi l'xiftimem hoc pallo fuum la–
borem compcníari, cui
mer~es
•tft fatis exigua
·conftirlira: id-cerce locum hon habet in lndis
tonduéliriis; quibus ftipendium ¡lroporrionarurn
·nibultur, & ifti vtpote experrieres_caliafurra fre–
~quehriils
folent committere
:
& ita cum eorurn
-fu
rea cum aliis in mercaru cohcurr:lnt, non de–
bet &_eneralicereórum contradatio tolerari:
&
.multo minus frequencari. Deinde ad huiulino–
·di concradum ·¡,ermirrehdum nulla
eíf~
vide–
~tur
ratio mon1ét'HÍ éonliderabilis ; quia ncque
bono publico vrilis
eft~
nec Regí, &fucile poteft
•prohiberi.
74
Nihilominus fuos babuit concraélus
p,,
.¡¡;,.
-ifte defenfores , vnde &audorit<lte publica tole-
m•1111
,,¡.
rarus. pro quo ift:i:·elfe raciones pocuerunc.
tia1m.
Primar etfi prohibearur,lndos'ab huiúfmodi
. fubreptionibus non deftiruros, &vendiruros oe-
'
cuhc, efle amem vtilius, publice calia
finta
veri–
danrnr, ne foilicet argcmi copia excra_Mineraliá,
in quibus
lime
furta communia;deferancur.
..
· Secunda : etfi lndi furando peccehc ,
a
dom!-
..
. nis tamen Minerarum debira ifta reniicti-, dum–
modo publice vendancur; fic ením·f.tcile recupe–
rare eblara poffunr; vcl etiam vt lndi prompcio–
rcs hac indulgencia in labore finr.
Tercia : quia hiultbties Indi in hac furreptio–
nc non pectant, putant enim -fibí licere aliquid
referuare, quod fatis exiguum efi-tompararlone
eorum;
qi!re
ali is·foo labore comportant. Sicuc
non peccat
vin~emiator,
qní racemum <:omedie,
aut poma colhgens; -fi aliquorum comeftione
laborem alleuict colleétionis ,
&
quidem labor
dfoffionis adeo eft.magnus,&-horrore plenus,vt
non
fit
mirum putare Indos ífta fibi' leuamenca
licere.
'l5
~arta:
quiaetiamfi peccare contingat,
id ex erro1rd confcienri:l defcendic, neque opor–
let eos circa hoc plenit'ts inftruere, ne ad maiora
audaciam fumanr:vnde maius peccamm minoris
permiffione cauecur. Si enim manifefta quando–
que peccara ex rali fine colerari poflunc, cur non
eriam.itla,qua: peccata reipfa non funt, nifi qua–
rcnus ex errond confciemi3 perpetrantur. Sic
frequemer cum forui in Confeffione de funis
fe
accufam Dominis faélis, Confeííarij non dicunc
apene in illis non peccare, etiamfi reuera non
peccem , quia domini illis neceífaria non tri–
buunt, ne, frilliseaaperiacur
vía,
ad inconceíla
perre~
/
I