(
~uétarij
lndici.
Pars X.
~
nec fint ob{cura, ac proinde di-ci foleat-, exprefra
nocent, non expreífa non nocent
1,
nonnumquam
9
I.
D.
( feu
ff.)
de condit.
&
demonjlrat.
&
boc
C]Uidem
ita
eO: verufo , vt negue de
1
ípe fieri men·
t!?
poflit in iníl:rumcnto
v~nditionis a~t locati~nts , quamuis reuera non v1deatur obftare,
fi
ni–
hil aliud guarr1 fpes vendita intelligatur. Addit
etiam fimiliter euenire,
vt
quredam fine, qure li–
citepon poffint Tola alienari, tamen cum vniuer–
fitate bonorum ad alios tranfire permittantur,
pro
quo Textus
&
Auél:ores adducit. OEod ta–
rnen cafoi
prrefenti
nequit
penit.usadaptari, quia
cum mineris Indi non franíeunt, fed taQturn fpes
ad illos ' vnde nequéunt ab emptore aut condu–
étore exigí, in vim iuris pretio comparati, fed ti–
tulo conuenientire exorari, adhibita fupplicatio-
Gloífa.
ne. Affert etiarrt Gloífarn, de qua
nt,m.
592.
vt
freqttenter liceat a.ccefforie ,quod princip,alíter non li–
cerct,
de quo
nu.27.
quod tarnen,
íi
vt profertur
accipienducp eíl: ex eo-' fit Indos non guidem
"principaliter ,.fed acceíforie vend_i amlocaFi pof–
{e
,
quod tamen oíl:'enfúin eft non licere neque
· fpes 'ad illos Indi
ipíi
font,vt quod de
illa
dicicur,
di'ci de ipfis queat.
.
,"J?,ifficult~
604.
Id quod
nu.
;98.
did'um, fc,ilicet Indis
me~
fatu-
venditis aut locatis integ\fe Íatis fieri foluendo ip-
~:~~j=~- ~s,quod·e~an~
1
Ú
fponte
labo~~rent,habituri,vide
birwe.
·
tur
cum d1ébs
nu.
5'9
I.
& ahJs,non poífe compo-
nt :
videlicet Indis
Ge
traduétis fatisfaél:ionem
deberi ob violatam libertatem: non ergo
fit
fatis
folutione integrre mercedis.
V
t
íi
1
quis adi gatur
ad venclendum aliquid,non
fit
ei fatis pretio cur–
renti , íed pro violentia eíl: infuper adijciendum,
guod iudicio viri prudentis
foeri~
cbmpetens
i~
..
'dicaturn. Sicut enim rnerces vltronere vilefcunt,
ita
&
violenter extraél:re pretioÍtores habentur.
~~
quidem ratio videtur irrefragabilis, vnde &
dici poteft id quod de integra fatisfaél:ione eíl:
did:um,intelligi de
iBa
rdpeél:u defiaudatre rner–
cedis.
~od
fimiliter
dicendu~
de damnis op
lrefam libertatem , iuxta did:a
nu~59
5:
Ajfcrt.2.
_neque
enirn.proillis
fit
fatis integra mercedis
fo–
lutione.
V
na eífe circa hoc euafio poterit , fi di–
·cat;jlr lndis ratione traduétionis non fieri violen–
tiám , de qua illi rnulturn cment 'cum fimiliter
fint apud quernlibet Minerariuín fuas operas im–
penfuri , negue ias illud
fure
libertatis , vt vendí,
áut locari nequeant' vt par eífet, reftimant; vn..
de integra rnercede funt illi cont'enti '
can~
ta–
men alias non
fit
ita certurn fi
e
laboraturos oro–
nes , vt
mei:~clem - integram
apud conduél:ores
certos mererentur. · Erirnus reuera contetiti ,
fi
ita vt dill:uP, eft fiat,Deo lucem peculiarem aV–
'luibus íimul cuin vcritate ernittente,guam quo–
tidie cum Regio vate petimus,vt faluti fore con–
fulant,
&
retcrni!:atis negotium ferio & mature
pertraél:ent,vt
a
Petoíino monte
&
alijs
ad mon–
tero illum perueniant , qui vti lucis
&
veri~atis
felix terrninus
V
ate ab eodem exoratur,dum ait:
,r,
l
· .
Emítte lucem tuam.
&
veritatem tuam
:
ip'ra me de-
1'111
,42..
j•
v+
duxerunt
,&
adduxerunt,in montem fanftum tuum,
,
&
in
tabernacula tua. Pfal.42.v.
3.
&
d~kndum ~
faoe cupiditate regnante lucero
&
ve~itatem
ex–
ulare,vt dici cum Váte alío fatis hac in parte ve–
' ridico, queat
In
quorum fubiere locum fraudefque
,
dolique,
¡pjidi~~ue, <&'_vis,~
amor
[cel~ratus
habendi.,
Sed fuum etiam in hoc agitet diuint prouiden.:..
tianegotium ,
&
argentiaurique Indici,benefi–
cio res Chrifriana prouchitur,totque ac talia pia,
Sacra, religiofo, exercentur, eriguntur, promo–
uentur , opera, vt merito gratiarum aél:ionis ·cu–
mulus ipfi debeatur.
Circa mercedem
J-ndü
debitam rebus in
nlijs
t1Jbor11ntibus.
6.o
r.
Q
V
reíitum iam ohm circa hoc pro
In-
<JJ,u1-jitA
ti~·
dis Truxillanis ,
&
alijs circum vici-
ca Indorum
~arui'n
vallium , qui
bu~
pro hebdomadario labo-
Opera., cum
re quatuor tantum regales foluebantur. Et oc-
mer~ed'!
pe,..
cupabantur illi in conficiendo farniliari poculo
tenut.
·
ex
Maycio , aut rebus alijs , ex quibus quatuor
.nut quinque oél:iregalium compendimri océu–
pantibus importatur : quem guidem laborisfru..
aum fibi poíTent laborantes reportare.
In
vfu
etiam
efr
vt illis textili ex goífypio Opificiutll
ihiungatur , materia operis tradita ,
&
duobus
oél:iregalibus pro fingulis tells impartitis_ duplo
.maioris pretij, vefribus aut commodis alijs adap–
tábilibus, quas
&
Indi facere fuo commodo
po{~
fent, curn ad omnia iíta trahantur inuiti, Com–
mendatarijs, Caciquijs,
&
gubernatoribus com–
pellentibus, quorum non valent imperio relu-
él:ari.
,
Ad
qu~
quidem quod ad mercedem diurni
D
/
.
laboris fpeétat d1ltum fine dubitatione aliqua
vfa~';;,:;:•r.
cífe modicam, ct'.1m eífe talis 9ebeat generaliter
ffuéiofa/¡1-,
loguendo vt ad viél:um & veftitum fofficiat, pro
rio.,,
C)Üibus clariilime apparet quatuor regales non
fuffice.reper hebdomadre dies difpofttos. Neque
circa hoc allegari potefr confoetudo,
gure.exeo
inualuit, quod
lndi
mutire non audeant, neque
validum pro fe habeant defenforem.
Et
ita Pro-
rex zelo Chriíl:iano pro Indrs quotannis falcirimn
auxiífe füfoli teftimonio perhibetur. Vbi & con-
_
íiderandum eft, quod íi ciui detur Indus, vt per
N~t11~dum
yices darifoliti, qui ei dorni in Ordinarijs famu ..
11
lzqu
1
"·
letur obfequijs , nequit illurn ad laborem infoli..
tum , nifi falarío auél:o deftinare. Dié:tum pari-
ter de Glario pro
t~:xtili
opere , quia tela qureuis
ex prrediélis occupatiortern quindecim dierum
exigit,
&
plus
ali
quid, vnde vous tantum .fingu-
lorum pierum. labori regalis refpondct viél:ui
foffeél:urus pertenui , ni velint íic foluentes eos
pro
fu
is
&
alienis peccatis perpetuo ieiunare.
606.
Diltum infuper, quod
ad
inuitos
aiti-
Indevl
nc;,t , nullurn ex prrefatis poteíl:atem habere ad
queant ad
cornpellendos Indos
vt
in prrefatis occupenmr,
lAboran~um
niíi
1
qualido eorul!l labor in Commu!litatis vtíli"."
compelli.
~at~m
redundaret. Neque frigidus ille prretex-
·
tus admittendus ialtári folitus,Indos fcilicet eífcr
otio deditos , & laboris fugaces, oportereque il-
los vtifüer
occupar~.Nam
piures ex illis fuas ha-
bent terrulas , & agriculturam exercent,
fi
qui
autem otiofi deprependantur , compel1antur vt
liberi, ficque oper;isJocent foas,vt competentem
labori mercedem confequantur.
Id
autem quod
de Comrnunitatis vtilitate additum , tune acci- ,
dct, quando Prretor Caciqueum cogit vt tribu-
tum p"to mortuis foluat , de quorum tamen non
conftat, dum illa {uffiéienter comprobatur. Tune
enim textile opus poteíl: ab illo iniungi pro
quantitate tributorucn ad mortuos
pe1·tinemiurn,
, - .
- - ··- -- - .. -7 -·
ne: