2 04
·
Tra6t. De virtute Fideidiuinx ,
f:cpe
non cogitat : & licct aliquando ita retu–
lerit, ea relatio erit habitualis, qua: non
fufli.–
ciet ad inficienda ca:tera opera: Gcut nec
fati~
efl: ,
vt omnes noll:rre aél:iones dica11tur fieri ex
_cbaritate , quod fe1ncl rerulerimus in Deum,
deinccps manente folum relatione' rcu inten–
tione habimali , vt explico
in marerirt de chrtri–
tate
.Idemque S Matthreus
c.5 .v.
46.
ex modo
arguendi Ggnificat, infidelem etialll facere bo-
11ú opus mornliter,dum inquit :
Si
enim diligi1i1
eo1,q11i vos diligim1,qwm1mercedehabebiri1?N on–
ne
&
Publicaui hocfaciunt?
Et
fi
fa/,.taucmu fra-
1ru ve/Iros tantum,q11id ampliru facitis? N onne
&
ethriici hocfrtcium?Vbi
neceífum eíl:, quod
dileél:io illa opus quidem charitatis
>
&
ra.lut~tio illa , opus fone obCernanrire,
&
vrb.amtans
iint bonx ;alias argumentum non conumceret;
Jl3111
Gin hominibus fidd ibus eífent bona:; in
ethnicis vero mal:c, íntficienter dircernerentur
fidclés ab infidelibus
>
poff~ntque
rerpondere
Juda:i Chriíl:o Domino, Catis d1fcriminis effc:,
cum ipG vtpote fidcles benediligam,& Calmét;
Et
hnici autem male : quare aétiones iíl:re,a qui–
bus Chriíl:us petiuit argumentum, debent fop–
poni bona: ex vtraque parte :Taleíque aél:iones
etiam fieri poífunt ab
eth~1ico
idololacra;idolo–
latria
eoim ipGus non imped1t aél:iones bonas
faciles vrbauas ,
&
ciuiles, 11ec cas mficir,prx.
fertim Gpoilit 11011 infici malitia formali ip[a
An ;J,/o/g.
all:io colend1 idola,propter timlum ignoramix
trA
l'•!Ji:
inuincibilis de tali malicia, quam poffe reperi–
•;;"f.:7 •·
ri pr:crumunt granes Theo\05i
~pud
Dianam
~Atiia.!':n-
4.pttrt
e,rr.4. refo!·
36.
Leand,rnm
111
dec11logmn,
11inribikm
!
1.6.tr.
1.defide,difP.
i.q.
7 8. 1
aulumSherlogum
t.2..inCanr.
wftig111,
7.
fea.
2..11.1 6.
hinc ergo
excuCari poterit,intentio idololatrre ptoceden–
tis ad bonum opus.
77.
Objicis quartb:Bonum opus etiam facile fieri
non potell: abrque gracia ípeciali ; (ed hac de–
!l:iruuntor infideles : ergo in ipGs non cíl: opus
bonum etiam facile.
78.
In primis nego maiorem,iuxta
diétainfecrm-
A_b(que
ÍP~-
do tomo,in 1.p.1r.1
3
.depr.tdeftinationr, difp.
11.
fi,:'.'
f.,:'/¡"
JW.5(1rb[tGf.J,.n.~9.cum
S:Thoma
1.2.·1·'º9·
•pus bonr1m
arr.i..111 corpore,cwus
auél:onrntem Ge redigo ad
f•eil~
in
fonnam íyllogill:icam : Horno infirmus licct
JI•'""""'"
non poffit efficcre omnia opera,qn:e efficit ho-
1•pf•·
mo fanos ; potcíl: tamen eAicere aliqua opera,
q11re facit íanus
>
per eaídcm natura: vires ; red
horno in !latu naturx lapfre ell: infirmus ,
&
in
fiaru natorre i11tegrre ell: fonus: ergo homo in
!l:am narura: laprre licct 11011 poffit efficere om–
nia opera, qua: porfet home in íl:atu natura: in–
tegrx facere per vires natura: , po!fet efficere
aliqua. Maiorem expre!Iit S. Thomas
incorpore
artic11Li cir1110,his
verbis:Sic111
horno i11firm111
po–
teft per
fe
ipfl1m aliq11em motrm1 haberc, non la–
men perfaEU pote/f mo11eri mot11 homi11i1fani, nift
fanetur n11.>:ilio medicin.t.
Eadem veritas ell com–
pena experimento; paffim c11im videmus hos
morns in infirmis. Mioor mihi ell cerra ex
Concilio T ridentino
in decreto de iuftific. c.
1.
definienteliberum hominis arbicrium non elfe
extinlCum ' red attenuamm,& inclinatum : e!I:
ergo noíl:rum arbitrium pcr peccatum fol um
infirmum ,
&
vnl11eratu111, ve lace explicui ;,,
tra[/arn de gratia;
ex Concilio etiam Aranlica–
no,
&
Augullino , ex quibus edidicit S.Tho–
mas hanc loquendi formulam , confolto
di–
cens :
5<!!}"
ramen 111m1ra h1111U111n perpecca111m
non eft 101alitcr corrupta :
vbi fopponit, e!R
aliquo modo cormptum : & ideo in verbis pro–
xime citacis comparar homioem in íl:acu namrre
corrupta: homini infirmo; íed home in íl:atu
natura: integra: per vires narurre poternt elfo:e–
re omnc opus bonum honeíl:um naturale : ergo
h ome in íl:acunaturx corrupta:
e1rd.emvirib11s
potcrir efficere aliquod opus naturale hone–
finm, licct non poífü omoe, Minor rubrnmpca
cil:
Angelici Doél:oris,ibi:Sed
in/111111 nafllr<t in–
tegr.t, q11amum ad (r1ffhien1ium opcra1i11itvir1111if
poterar hornoper
fua
na111ralia ve/le,& operari bo–
n11m
ji1it
1111111r.t proportio11arnm, qua/e eft bom1m
virrmis acqu1fi1<t,non tamen{t1p_erexcedcn1, qu.•
te
efl bonum vir1111u
infuf.t.Conrequéria reél:c de–
duél:a efi probara minori fobfompta,& Cuppofi–
to ryllogirmo anteccdenti;& ideo illam apene
probat S.Thom:\S
ibidem
poíl: cirata verba:
Sed
in
jlatr111a111r11 corr11pt1te1iam dtjicir horno 11b hoc,
quodfacundum
fiwn
namram poreft, vr nonpojfie
totum h11i11fmodi bon11m implere per Ji1a nrtturalia:
vbi euidens eíl:,qubd D.Thom.loquatur de eo–
dem bono, quod poterat facere home per fua
naturalia in !l::iru natura: intc:gra:;id enim Ggni–
.ficat partícula
illa,hui11fmod1 bo1111m;eíl:
enim re–
latiua,de cuius ratione eíl:,vt referat verba aote–
cedentia, & de eodem obieél:o loquator in an–
tecedétibus.Deinde probar S.Thom. polfe ho–
miné in eo ll:ata efficere aliqua opera hone!l:a,
his
verbis:~1i"
t11mtn 11a111ra humana per pecca–
lHm non eft 10111/irer corrupta, vt feilicet roro
b~no
tJAfilr1. prfoewr; pote
ji
qttidem etíam
in
ftattJ
na–
t11r1. corr11pr1.
per
vir1111em{111. 111111tr1. rtliq11od bo–
mirn
par1ic11l11re agere ({icur ttdificare domo1,plan–
t11;e vinem
,&
afia h11iri{modi)non t4men totum bo–
nt1m fibi connawrale,
ira
q11od in 11111/0 dejiciar.
N cque obftat primo,quod D.Thtm1.adducat
in exempl11:i1 opera indifferétia, quia talia ope–
ra
porfunt bene lieri,
&
elfe
honeíl:a ex fine:&
D.Thom. loqmturde illis,prout honeíl:c fiunt;
tum quia loqmtur de operibus eifdem,qure ho–
me faccret in llaru narura: integra: ,
vr
fi1p1·a
probarum eíl: , qureque vocat opera virratis ac–
quiíitre. Nam GS. Doél:or non loqueretur de
operibus bonis, non probaret íaam politionem
diél:antem , qubd homo in íl:atu natura: cor–
rupta:, cüm non Gr totaliter corrupta, poteíl:
efficere non totum, quod poífet in ll:atu naturx
i1uegr::u
>
red aliquid
>
quia in íl:atu narnra: in–
tegrre poífet efficere omne opus virtutis ad–
quiíitre.
Nec fecundo obll:at, quod addat S.Thomas,
hominem in vtroqne ll:atu indigere auxilio di–
uino, quia
loquirn~
de
au~ilio ~e~erali,de
qno
loq~utus
foerat
Ar11c11Lo
pm~o;allcnt
enim pro–
ue01re
a
Deo tnnquam
a
pruno moueme:idem–
que patet,qnia id, quod potell: horno mediante
auxilio diuino generali,dicimr polfe per íaa na–
tmalia : quod autem dicitur poífe per auxilia
gratia:,11011 dicitur po!Te per foa naturalia.
Cuius doél:rinx ratio eíl: :
~oties
auxilium
efficax ad opus honeíl:um eíl: debitum alicui ex
dono,
&
debito creationis , non ell neceífaria
gratia rpecialis diíl:inél:a
a
dono creatio11is ad
efficie11dum illud opus ; red auxilium efficax ad
opus ho11eftum namrale poteíl: eífe debirum
hominiex dono,& debito creatio11is:ergo non
eíl: 11eceffacia gracia fpecialis dill:inél:a
a
dono
creationis, vt homo poffi ,lefficere illud opns
bonum. Probarar mi1 or
loquor de congrua
cogitatione:
79.
80.
8
I.