746344

10'0

lOI

'Difputátio XX11. SeéHo

que canfa qu:r non exiíl:ir

criamíi excicerit

immedi3tC ante. Probatur maior , ideo cau–

fa,

qu:r nondum exiíl:i1, non poten operari,

-quia abfol ute non en cns co innanti

, quo

non exifiit: fed caufo qua: cxi!lit, eo innanci

quo non exi(Ht, abfolure non en ens: ergo

non porerir opcrari:minor patee , quia res co

innanti,quo non cxifiit,íolum

dl:

poffibilis,

tamum poten habere dcnominationem cx–

rrinfccam ab cxitl:entia przrerita , qua: tunt

nihil en, íicur res futura en poffibilis,& ha–

ber etiam dcno11Jinarionem exrriníccam ab

cxincntia fu tura: íed res poffibilis abíolurc

non

dl:

ens:crgo res,qua: non e>:ifiit,licer ex–

titerir,non porerit opcrari.

Dices quod tune caufa licet non fir in

ra–

cione encis, cCl: ramen in racione cauía:.

. Sed contra primo :ergo caufa non folum

111

illo primo inna111i, in quo non en po–

teíl: operari , íed eciam in aliis inlbntibus

I equencibus. Pacer confequcntia , vr opere–

tur cauía íufficir vr exiíl:ar in ratione cauí:i::

fcd in aliis iníl:amibus exiíl:it in racione cau .

fa:.:

ergo in illis poierir operari. Probatur

rn1nor, cxiíl:cre caufam in racione cauía: cíl:

q uod cxilbr cius dfell:us : ícd dfeél:us caufo:

non folum exiíl:it in illo iníl:anti ,

(cd

e1iam

.rc~uem1bns:

ergo etiam

in Íequcncibus

cx1!bc caufa in ratione caufre : ergo opera–

tur : ergo poterir coníeruare cffréh1111 : ergo

lucerna non exiíl:ens potelir confcruarc lu–

cci:n , quod cíl: contra cxpcrientiam , ideo

~mm ~on

conícruar , quia rnnc non exiíl:ir

l!l

ra11one entis,

ideo non exií\ir in racio–

ne cauí:r. Comra fecundo , ergo etiam res,

qua: nondum fuit,potcric opcrati , & loquor

de re in vlrimo fui non e!fe. Probacur

cot\~

fcquemia,idco res corrupta poceíl:

opcrari ,

q uando non eíl:, quia eius exiíl:encia cíl:

comi~

gua cum exiíl:enria dfcél:us: fcd exiílcncia rei

no.ndun~

exiíl:entis eíl: ctiam contigua cum

~x1íl:cmra

ctfcél:us:ergo eciam poteric operari

1llum cffeél:um;maior cíl: femencia Aduería–

~ior.um.Minor

eCl: cuidcns ,

demus quod

1gnts v.g. non

Cit

in hoc iníl:ami,

Cit

ho~ in~anti

calor produél:u$ ab illo, & ignis

fic

111

tempore immcdiace íequcnci ioccr exi–

ficnrias caloris,

ignis non mediar iníl:ans,

nec c.empus nliquod: ergo íunr contigua: exi–

fiennre. cauf:r,& dfeél:ns: ergo potcrir

caufa

opcrarr, quandoquidem cCl: eadcm rario, nam

quod duo.coipora finr contigua pcr vnam,

vel per altam parrem, non impedir operatio·

nem:ergo pari1er quod canía,& dfcéluscon–

tiguentur per initium , ve! finem caufa:, non

variabic rationem,& confcquenccr ncc impc–

diec operationem.

~ecundo

, li cauía non cxiíl:ens porfct

opc~

rarr , erfer relatio fine termino: ícd hoc re–

pugnar , vr probatum eíl: in Logica

dijfHt11-

1ione Je rel11tione :

ergo caufo non extíl:cns

non poceíl: operari. Probarur maior,tun.c eíl:

rclatio caufo: ,

elfcél:us, quando exiíl:icef–

fcél:us produll:us,& caufo in racione caufre :

fed tune lime omnia ha:c : ergo eíl: rclario

.fine

rmino. Maior eíl: cerca ; quia cciamli

cífcc cauía,

non fir in ratione caufa:, non

cíl: cerminus 1clacionis cffeél:us , vti quando

Pa1er meus erar , amequam me produceret,

lnon

crac

fobielh1m

rclacionis , quia non

·cxinebar in racione cauí:i:: minor

e{\:

íenren•

ria contraria, quia tune non exiíl:it calor in

-racione cauf:r.

Dices rclationem eífe moclum tetmini,

ar–

que ideo non folnm rcquírere caufom cxi–

'fl:cnciam in racione -caufa:,Ccd eciam in racio–

ne cmis.

Sed contra, al'l:io eíl: modus caufa: : ergo

'etiam rcquirir cauíam cxiíl:enrem in racione

emis.Amecedens patet,nam ille eíl: modus,qui

ita eíl: detcrminatio

dcceuninar1s vnam

rem,vr adhuc de poremia abfoluta non pof–

íir

erfe fine íubieél:o dcrerminato:íed ica

ha–

ber aél:io,quia pcr fe ipíam determinar agens¡

non cíl: indilferens, vr potius íir aél:io hu–

ius ai>entis,quam alterius: ergo atl:io cíl: mo–

dus

~ufa:

: ergo non porcíl: cxiíl:cre, quando

non eft cauía: ergo caufa non poteíl: opcrari,

quando non eíl.Parct confequentia,quia cau–

non poccll: opcrari , quando non poceíl:

crfc aél:io:fcd aél:io nan pocell: crfe, quando

non eíl:

gens & caufa: ergo cauía non.Po1cíl:

operari,quando non eíl:.Er fi fcmcl admmacur

quod modus potcíl: ex1íl:cre aliquo iníl:anti

íinc re,quam mod1ficat,ctiam poreiit cífe ad

mulrum cempus : vnde caufa temporc , quo

non exiOic, po1e1ir opcraci , quandoquidern

haber camdem virrutem , vel pocius codern

modo caree virture,ac in primo in!bnti,in quo

non cn,quod quis non vidcar

dfe

abfurdum.

Tercio, caufa efficicns iam corrupta porcíl:

phyfice cauíare : ergo

horno morruus , in

primo iníl:anti,in quo non eíl:,porerir videre.

Pacer confequenria, homo eíl: caufa aél:iua

fui viíus:íed caufa per vos potcíl: opcrari in

eo iníl:anti,in qno non cíl:: ergo horno pote–

rir operad in coiníl:anti , in quo- non cíl: ,

pcr coníequens videre. lrno

horno dece•

dens in grada, porfer damnari, fi quis enirn

fubiro moriarur habeas perfeébm libcrtarcrn

ad peccandum , porfcr iníl:anci, quo non eíl:

eliccre allum peccamihoÍUm : nam per vos

caufo non cxiíl:ens poceíl: opcrari : cr¡;o illa

caufa libera ruhc poierir opcrari aliqu1dcon–

rra lcgcm diuinam : ergo poceri[ peccare.

fupponamus quod homo ille vfque ad mo.r–

rem d fer in graria : ergo homo deccdcns

ltl

grada condemnabirnr , quod cíl: abíurdum

contra fidcm. Pacer conícc¡ucnria, anima il–

lius hominis per peccatum amiíir gratiam:

íed

anima adulcí fine graria poíl: morrcm

~on

demnarur : ergo illa auuna condcmnabi–

tur.

D ices: vt fic ptccarum, nccerfario rcquiri–

tur qnod volunras exciteturpcr appeiirum;

apperirns amero cum fir potentia viral is incln–

dit potcnriam aé1:1uam, & paffiuam; porenda

aucem paffiua non potell: operari , quando

non eíl:,arque ideo appetitus noo pote

11:

ope–

rari,dum non cíl:.

Sed concra primo, ideo'non poreíl: operad

potencia paffiua,quia cum non cxiíl:ir,non po–

reCl: operari,quia eíl: caufa rcalis & phylica:fed

potencia aéliua eíl:.caufa rcalis,& phyfica:crgo

non poccll: operari,quando non eíl:. Maior cíl:

certa,vel dicanr Aduerfacij, quare matcrialis

cauíanon poffic operari,dum non exiíl:ir,non

enim minus depender aél:io ab Agente , quam

pallo.a paricnre:ergo fi pallo non poteíl: clfe

a panenre,quod non exiíl:ir , neque aél:io po-

tcrit

xoi'

iol>