450
De
I
ncarnatio~e .:V
erbi
Ó1~ini
duplici rcfpcél:ui,vel quafi refpeél:ui,quem poteíl:
diccre potcntia,ve\ in ordine ad qucm 11\am có–
cjpit im lleél:us:porcíl: cnim po1tn11a cóparari
vcl
di
ipfo fubi cll:o,cuius eíl: porcnria, vel cum
eff. él:u,quépoceíl: produccrc:diffcréria igirur ma–
terialis poccnri.e fumitur ex ipCofubicél:o,cuius
eíl: po1é1ia,quod porc-íl: dfc pctfoll:ius
~lio
fub–
ie'll:o alterius potéti:r:d1ff. rcntia au1é formalis
pot~ci<;
Íumirnr
a
rermino,qué poteíl: produccre;
ª!<JUC
ideo rcrm111us,qué pote!l produccrc vna
porentia cíl: diuerflis
a
rc1mino, qué potcíl: pro–
ducerc alia,vcl
falté
modus producmdi ex parte
~pfius
potétiz cíl: diuerfus,poiécia: ipf., erúr di–
uería:;&
h.ecdiuerfitos rcrpcél:u porcntia1ú cíl:
diucrlitas formalis,& d11ferc111ia súpta ex rali
termino,& modo produccndi cíl: dilferécia for–
malis elfentialircr d1ucrfificans ipfos, pocenrias:
cxemplú habemus in portnua v1fiua hominis ,
&
equi,& in potcnria gcneradua vcriufquc(&
fuppono íenrenoi illam mihi probatiorem dc–
fendcnré potcnuas virales nó d1íl:1ngui ral1tcr
fpecie,fpirirualcs ab anima,& materiales
a
có–
polito) potCn!la cnim vifiua Ín homine,& equo
neq;diíl:111guúr11r elfontialirer,ncq;pocemia v11i–
ua homims cíl: perfcél:ior porcmia vi fiua equi:
Er cario huiuseíl:,qula licct homo dillinguatur
cffentialiter ab equo,& fic
per~
él:ior illo,nihi–
lominus pot,cntia viliua homrnis, & cqui Íunr
:i:qualis perfrél:ionis
formali~cr
súpt:e,quia en–
tiras hominis
&
equi súr d1fferent1z materiales
cefpcll:u illar ú potentiarú,quia sút fubieéb,vel
quali íubieél:a dlarú:in poccntiis vero gencra!l–
uis hominis
&
equi,proprer ótrari¡j racionem,
eíl: dillerlicas,quia terminus, q ué porcíl: produ–
cere potenria generac1ú11 homin1s,eíl:d1Rinél:us
elfontialircr
a
termino, quem poteíl: producerc
P.Otentia
~encratiua
equi,atque ic)co ill:e po–
t1enri;r eílentialiter d1!linguuntur.
Ex quo colligirnr quod potentia obedicntialis
Angeli,& formicre sút t iuídé perfeél:ionis,& tá–
rú difünguútur quafi macerialirerintliuidualitér
q uia eoídern termino s,quos poteíl: producerc
potentb obedientialis Angcli,potcíl: ctiá pro–
ducere potentia obedienrialis fo1micre,& eodem
modo ex parre poreritiarú ipforú,vel pcr cócur–
sú ipfü indebicú,& per fubicél:ioné ad Deú ope–
rárem fupra narnrá,quidquid nó implicar con–
tradiél:ioné in illis:li qua vero eíl: d1íl:inél:io,vel
inrequalicas pcrfeél:ionis, tota illa prouenit ex
iplis fubieél:is,quz,vrdiél:ú eíl:,eíl: omnino diffc–
rentia marerialis,qu:e nó diucrlificar potétias;
vnde ideo porentia obcdientialis aé\:iua,& paf–
iiua dlíl:inguútur efrenrialirer in rarione potcn–
ria:,qula habent diuersú modú operádi,fcilicer
aéHuú,& paffiuú:ergo
rora
diuerlitas potcntia–
rú Íumirur ex termino,vel modo operádi ex par–
re iplius porenti:r:fed omniú potem1a obedien–
tialis aél:iua haber eúdcm modum operandi ex
pvre ipfius porentiz,& pote!l operad eumdem
eff<élum:ergo funr porcntia: eiuídcm rationis.
Obiícis rcrrio,effe él:us porenti:e obediential1s
eíl: eiufdem pet feél:ionis cú caufo: ergo non
efl
cauía iníl:rumenrnlis. Probarur ameccdcns,in
effeél:u ratio formalis , qu:e producimr & ob
quá producittrr,dl: ratio entis crea ti,
&
in caaía
eíl: cadcm ratio formalis produ<;endi : íed ratio
entis creari eíl: a:qualis in cauía,&cffcll:u:crgo,
&c..rrobarurmaior,quia omnes effeél:us con–
ucnrunt in eo,quod funt producibiles per po–
tentiam obedicnrialem:íed folú cóucniunc in
racione ends crca1i:crgo producibiliras conue–
nit efftll: bus íolum r.nione entis crcati.
R efpondto quoJ clfcól:ibus conucnit produ-
44
cibdtLIS
~X
vj
hlllUS"1él:I011iS rpecific:e,nÓ
f3tÍO•
HC
cnt1s creati,fcd rauonc ralrs cnris, quia ba:c
rauo fpec1fi,
.1
all:ion1s petir ei•éllalitcr produ-
cere húc
dF. ·
um,v.g.aél:io, qua producercrur
formica ab Angdo,eílcnual1te< per.it produccre
1
form1cá,iravt implicet contradill:ioncm quod
per illá producacur aliud cns:adeíl: clarú exem-
plú in ctf: él:ibus,quos poreíl: produccrc Sol,qui
sút plures,omncsq;cóueniúr
m
co , quod fine
producibiles
a
Sole,ncmpeaurü,argencú,&c.Ec
nihilominus ex vi aél:ionis,qua producirur au-
rú,nó cíl: producibile argentú,atq;adco in argé-
to rario formalis,ob qua producirur,nó eíl: ra-
rio,in qua cóuenit cnm auro,íed ratio fpecifica
foa,quia ex vi aél:ionis illius,qua produciturar–
gentú,nó poce!t produci aurú:& idé c!l in om-
111bns effcél:1 bus,quos producirDcus,qui omnC6
pccút produci
a
Deo,ícd per difünél:as aélioncs.
Ec li opponas quod eriá ex parce
a
gemís
illa
aél:io eíl: dcrennmara,irauc aélio,per quá Ange-
Jus producit húc effcél:ú,non poffic dcícruire ve
aliud agens poílic producerc.aliü effcllú: Rc[–
pondcbo quod aél:io indiuidualis íl: determina-
ra ad hoc agens, quia modus,non camcn quia
aél:io rpecificc súpto;ac vero refpcél:u effcll:us
11ó
Colú en determinata numcrice, fcd criá ípecifi-
cc:t¡uod declararnr cxéplo caloris, qui produ-
cirnc
a
Solc,& ab irrne,non pcr eamdé aé'tioné
numericc,bene
tame~
cádtm fpccificc,& ita nu–
mcricc;non vero fpecifice dererrninat agcns.
Obiici• quarco, ratio entis crcati in Angelo
41
prodncence cíl: a:qualis rationi emis crcati for-
mic:e obedicntiali1er produ&re:ergo
falté
rcfpe-
él:u form.1licatis cntis
"cati
potcrit concu{rere
Augelus
ve
cau
fa
pri11cipai1s,nó cnim oíl: curra-
tio cauíai principal is
&
iníl:rumcncalis nópoillt
Íumi rcípeél:u conceptus tCJ'mini ve fic,& íolú lit
íumcnda refpeél:u talis rermini; videlllr cnitu
· quod idcm refpcél:u eiufdem tcrmini poffir
c(fe
iníl:rumentú,íi cóparcrur cú dilferentia 1crmini,
quem producir ,
&
caufa principalis rcfpcél:u
alterius formalitaris,v .g.quatenus fumirnr ali–
qua creatura ve iníl:rumcncum ad producendá
aliam, videcur polTe dici caufa principalis com–
parara cu¡n termino in formalitate entis crcaci,
cum ill:r: formalirnres in vcroque fint a;qualcs.
6
A
lit¡nis
!orí~n
concc_dcr
coc_um~uo~
ime_ndic
A~
caufa
arg11men1u,q11t:t nou videtur 1ncoucn1cns quod po!lir
clfc
caufo aliqua lir principalis ,
&
iníl:rumencalis inllrumcn–
re!j>cél:11 ciufdcm tcrmini realis,fub diuerlis ca-
ralis,&
prin..
tion1bus:ficur non implicar quod
lir
limilis,& cipalis. rcr:
diffimilis,requalis,vel
in:rqu~is.
~:r~~.~¿u(dc
Sed refpondeo argumento cocedendo antece-
47
den<,& negando confequent1nm,ca11fa cnim nó
eíl: d1cenda principalis proprer
r~fp~ll:um
ad
al1quam formaliratcm qnando illa
fom1alitas
cíl: 111differcns vt conrrahacur pcr rationes íu–
pcrrorcs,a:qnales
attt
inferiores caníao, quia :e–
qnalitas,ant ina:qualitas cauf:e,
&
rffeél:us fu-
menda> fu:ir comparatione aé\:ionis Ípccificre,&
decerminata:,qua primo,& per
fo
incendH agés:
quare illi caufa:.refpeélu illius fonnaliracis non
conucnic definitio couf:i: pri ncipalis, quia
uo~1
eíl: eiufdem pcrfcél:.ionis ada:quate,
&
for':"al1-
ter,quia in ratione cermini forma lis dercrmul)lta
eíl:-
por d1fforemi5.formalé.forrnalitcr perfell:io–
cé,qua:.cíl: ratio formalis cermini,quod non ha-
bec