Table of Contents Table of Contents
Previous Page  153 / 686 Next Page
Information
Show Menu
Previous Page 153 / 686 Next Page
Page Background

Difputatiol V.

SeéHo

V

lll

Y3~

fic maior ;efpeétu

di~nioris

períonre. l'.t ide n

e(l:

de 1ncriro,&

fati~?aél:ione,

nam idem opus

faétum

a

pcrfonis inrequalibus in dignicate

ina:qualibus aflicirur pr:rm.iis. Exemplum op–

tinit1111 cíl:

e~ re~us

humams non remcre, fcd

prudcurer reíl:imaris , in milicia enim

m~i?ris

reíl:irnationis f1111r :r.qualcs labores, & v1g1hre

homims nobilis, quam vulgaris , v.g. lioíl:is

occiíio

a

plebcio milite foéta prremiacur con–

dignc alimenris qd viram conceffis ,

a

Mar–

chione vero,vd Duc;:e f;iél:a promercrur Regis

grariam,vel prxfeéturar¡i prouinci:c,a Princrpe

vero

f~él:a, merct~1r

focceffionem in rngnum;

&

in di[[rib11enqis inreqnalibus pra:miis

'el~

fpoliis ho(\lum fcruarur requaliras aric hn1eti–

Ü,

qua' coníiíl:ir in in:rqaalicace pr¡emiormn,

&

non cmn111inirur iniuíl:iria, neqt1e vitium

acc~prionis

perfonarum, fcd pocius diíl:ribu–

ticta iuíl:iri,1 , ve farcnmr

ompe~

f'hiloíophi

morales : ergo digniras pcrÍOnre

aug~c

di.

g11ic~1e1p

n1crici :

·~

idcm

c!i~cndmn

cíl: ¡le

farisfo?liPnC

\Jl1:Jl

•r~fpir

px dig11frnre facisfa.

c;ie11ci~

;

~

ra¡ip

~ft,quia

<Jig.l)icas pco:mij non

fumj¡ur

in

¡i¡cjjno ad aétiouen1

prre~isc

co11-

íjcjer~r;i111

,

(qcj

i11 orsline aíl

pecíon~m

,

n~m

ad q)Jl(iderandum quod prremit1¡11 (ic condi–

g1111n1,npn cíl: c9c¡íideranda

Col~

aél:io nude

fumpca,fed co'lliclerqnda cíl: porfona,cuius

e!l:

:¡étio; ?<que ideo coníiderandllm

eíl:,

an pra:–

mium

hqc

condig1rnm Ítr refpeél:u huius per–

fono:, críi prremium

íic

condignm11 refpeél:u

i\lius , il111d eJl praomium quod correfpcJ11det

f~o

merito : quod oprime explica< Eminen–

t1ffimus Lt1go cxe111plo -0ccommodo: Alicui,

v.g:dcberur pro

merc~de

obfequii viél:us ne–

cdhrius, íicuc communiccr dictlnt Theologi,

.Bencficiarium palío licirc ex beneficij fruéli–

bus accipere congrnam fllnenracioncm ;

mcnfura igicur cpngrure fuíl:cnrationis non eíl:

9bfoqlliun,1 ipfum focund¡m¡

fe

conliderarmn,

li:<l

in <;>rdine ad p.eríonam , nam id,quod eíl:

congrua

(pfier¡r~cio

refpeél:u vnius , porcíl:

dfc non congru,a

r~fpeélu

ahcrius , liccc ob–

fcquia linr :¡iqualia : rea

&

menfi."a ad,.,quara

c.o11pigniraci¡ pr.,mij non eíl: opus fccundmn

fo

con(id~r~cpm

,

(ed

in ordinc ad dignicaccm

pcrfo11¡;; ,

&

aofl imar-ionem illius, opus cnim

fol11m reqqiric praomium condignum

¡

quod

aur~m

pr.-l'millm diccndum

íir

c<'lndignum re–

{i>eél:\1

huius oper:¡n1is non fumicur ex opere

ipío fecu11¡lum

fo

coníideraco , fed in ordine

ad dignhaccm perfon:r.

Q[19d confirmacur ex dono , cuitlsjcondi·

gni{M

mcnllrrnnd;i eíl: ex olignicacc rccipicn–

tis ,

&

danris ,

&

ideo donum quod cffor

condi¡:num lude pcrfon:c,non cffcccondignú

alceti ,1pm diucrfum donum condignmn eíl:

rctp•~u

hominis plcbci ,

&

darum ab alio

homi11e eciam pleb<·io ,

&

diuerfum donum

ell

1=ondignum darum vni Regi ab alrero Re–

gc e ita

&

diucrfum prremium

en

condignum

rtfpel1:u ht1i1ts perfoo:i: operancis ,

&

diuer–

fom refpeél:u al!erius, menfurarur enim iux·

ca

digr¡irnr~m

maiorem , aur minorem per–

fonx operancis: qua: Olllnia, ve·dixi,fondan–

r¡1r

jp

prndenci reíl:imacionc omnium homi–

uum, q11ar :rfüruacio fundarur in

ipíi~

na·

tpris rcrum , atquc id¡:o poreíl: dici non

ío–

l1¡m moralis.

S.Cd

eC<iam naruralis , ctun naC·

~cur

ex

n~curali

inclinationc hominmn:

quod manifeíl:c explioacur ex dofinitionc,

ll¡:

racione

~uam

pofuic Ariíl:otelos ad cognof–

cendum 1us narnralc , 11am

S.Ethic c,7.

de6nit

ius namralo effc illud , quod vbique haber

eandcm vim ,

&

fondamr in naturis ipíarnm

rernm, cum enim res candcm nacuram. reti ...

ncat apud 9mnes , ideo ius quod fundarnr

in ea , ídem inuariabilicer cíl: apud omncs :

icaqua feoundum hanc fenccntiam Ariíl:ore–

lis , id quod eandcm vim

&

racionem haber

apud omnes, fundarnr in ipíis nacuris rcrum,

&

dicicur nacurale , fed quod fatisfallio

&

mericnm crefcant ex dignicatc pcrfona: faris–

facientis ,&merentis, &offenfaex dign··

tace perfonre offenf:r eamdem vim

hab.ec

apud

omnes prudcnros : ergo fundacur in iplis na–

curis rcrum. Ratio aurem , ob quam graui–

u s offenfre fumamr ex dignirace pcrfonar,

cui fic offcnfa , eíl: quia quo dignior

~íl:

pcr–

fona , eo illi maior reuerentia debecur ,

&

ideo .nimia illi fuéla maior eft , quia rer

iniuriam collirur reucrenria illi debica.Dein·

de cum iniuria coníiíl:ac in quadam

inrequali~

tace

&

improp0rcionc períonali , quanco illa

inrequaliras

&

improporcio inccr pcrfonas

eíl:maior in ordine ad ipfam offenfam, ranr9

offcnfa grauior fit. Ac vero

e

conrra

facis~

fol1:io c0níinir iuexhibirione cuiufdam ho•

noris, honor autcm maigr cenfecur quo

a

digniore perfona exhibicus cíl: , quia honor,

ve ait Ariíl:oreles

1.E1hic.c.

¡.eft in honoran re,

&

ideo honorcxhibicus

a

pcrfona digniori,

fcilicer Pontífice, aut Rege pluris haberor,

Dcinde perfona facisfaciens fubdit fe ipfom

períonai offenfre , fccundum coram fuam

dignira1em ,

&

ideo digniras perfonre facis•

facienris veluci quredam forma dipnificat ip·

farn focisfafrionem : ergo negad non poreíl:

quod grauicas offcnfa: crefcic e:< dignirate

perÍOu:e offcnf;e compararre ad perfonam of–

fendcnccm ,

&

valor focisfaél:ionis

e'l

dipni•

tace pcrfona: Íatisfociencis.

Ex his igicur ad fupcrnaruralia afcenden- 188

do diccndurn ídem eíl: , qub fupernaruralia

non oppo¡rnnrm nacuris rernm, fcd id,quod

haber res naruralis in ocdine nacurali habct

res fopernarnralis in ordine fupernacurali ,

quod connac , nam ídem opus, faél:um ab ho-

mine graro eíl: fatisfaél:orium

&

merirorium

de condigno vir:e ammre, quod opus

(i

fie-

rer ab homine exiíl:cnccin pura narura,non

effcc meritoriurn de conwno vitre rerernre :

ergo cciam in ordinc fopcrnacurali quanci-

tas meriri

&

facisfaél:ionis pcnfocur ex dlgni•

cace pcríon:emcrecicis,

&

fatisfaciencis.

Dices qu<;>d digniras perfonre poteíl: au- 1·8?

gere d1gnirarem medci & fodsfal1:ionis vt

circumíl:ancia operis,

&

quacenus rcfundicur

in obieélllm ,

&

ideo qua1enus cognjta.

Sed conrra,dignicas períomt in ea rarione

qua en dignicas 'non fe haber ve circumnan-

r.9~

tia ex parte obicéli : ergo nulla cíl: folucio.

~ignita~

Probarur

anceced~ns~

cireumnanria

.qu~

fe

~;~r~f~pc~

habec ex parce ob1el1:1 , non auget d1gn1ca- naruralircr

temoperis in ordine ad meriiw,n ,

&

facisfo- non

fe

haber

él:ionem , niíi ve cognica: feddignicas perfo. •.1circumfüi·

na: ac!Jrnc incognica dignificar opus : ergo

"ª.C"

.Pª"'"

non eíl: circumnanria rcnens fe ex parce ob· obictb.

icél:i:maior eíl: communis Theologorum Cen·

c;emia,

&

id dicitur in

folu~iianc

, quam im-

pugnamos.

.\