746343

, ~A

mphitheatrum

'Miíericordi~.

da:us ,

medica quater inclytm arte.

Trinitatem

more fuoneganst qui cum pluresde hoc myíl:e–

río conciones audiiffet, ex iis obíl:inatior rece–

debar. Donec quendam ex focfrtate noíl:ra in

Plareníi ciuirate doél:e, folide, grauiter , & pro

tant~

reí dignitate di!feremem audiuit:

q~10

veriratem ille potemer induélus,faffus id atfecu–

tum, quod diu

c~mcupierat,

vt fcilicet aliquis

myfrerium illud

explicaret modo, quq potfet

vbi rem luda!is improbatam penitus , perfoade–

re. I(.go abikiamus' furilia, & CLtm Diu'o Perro

pta!d1cationé noíl:rá argumemis robuíl:is munia–

tnLis.lam pro Empyreo

ca:ldl:i Amphitheatro.

f ·

§.

Ratio Diui Bajilijpro E mpyrei

pojitione defenditur

cum

vtilihu

documentú.

p..

ille fcribit

homilía

1..

Hexametum,

D.Baliliu¡.

ve ea omittamus, qu.e ex eodem dedi-

•

mus

numero

14+

[

~iod

íi ratio qurerit íint ne

tenebra: cum mundo íimul exorta: , an ancece–

dant lucero antiquitate? Denique id íi eíl:, cur

id, guod eíl: Cleterius, a:tate

lit

prius

Dicimu~

itaque hafce tenebras non fecurtdum íubíl:an–

tiam extitiffe, fed

affeél:ion~

elfe, gtia:

aeri

luminis priuaticne

accida~

A1'. cuiufnam is lo-

cus, qua:fo, quem mundu ambic, fubiro lucís

expers inuétus eíl:,vt elfenctenebra: fuper aquas?

Arbitramur fane,íiquid erar ame mundi Íeníilis

arque corrnptiui confütutionem, id in lumine

minimur;n fuiífe. De guo Apoíl:olus Paulus :

Gratias agentes Patri , qni idoneos nos fecit in

Cololf.

1 .

parte fortis Sanll:orum in lum.ine Coloff.

'1r.

u. -

' 1

Sic ilh:. Propter qua: Oiuus Thomas

Thom.

q.6

art.;.

fic aÍt : [Bafilius vero ea ratione po-

nit, ne videatur íimplicirer Deus opns foum

tenebris inchoaífe, quod Manichrei calu·mnian–

rur.] Sic ille mentem magni Ooll:oris intellexit:

addit tamen rationé illius non multum cogere,

ti.

Thom.

gu.am

íic refpondet: Qi.!a:fl:io autcm de tene–

hris foluitur fecundL'im Auguíl:inum(lib.9.foper

Geneíim ad litteram c.

5.) per hoc quod infor–

miras qna: per renebras fignificarnr ,non pra:cef..

lit

duratione formationem,fed odgine.Secúdum

alios vero,cum renebra: non íint creatura aliqua,

fed priuatio lucis,diuinam fapientiam attdbtur,

vt ea qua: produxit ex nihilo; primo in íl:atn im–

perfell:ionis iníl:itueret,

poíl: modú ea perdu–

ceret ad perfeél:um.]Sic ille cuius pace D.Baíilij

rationé

conabi~r

firmare pro viribus,& pa–

riter i.Uufirare. Q:2_od vere pra:ce!ferint renebra:

creationem lucis cómnnis Sanél:orum Parrnm

expofirio eft, id texru facro apene fatis

indica~

e.Et licet Diuus Auguíl:inus

oppoíi~um

cenfue-

Dies

cre2

rit exiflimans omnia, qna: fex diebus creara di–

tioois

vc:r~

cúntur,fimul fuitfe produél:a,diefque non veros,

tales.

fed intclleél:uales afiirmet, Angelica: inquam

cogmnoois, iuxta naturalem ordinem rerum

D.Thom.

cognitarum , quo Diuus

Tho~as

qu.:.ft.

ar–

tic.

1..

Eius opinationem ag11'tn interpretmn

cum veneratione auél:oris tanti proRrgac, vt

parum Scripnm:e

confonarr~

, & ita ex hac par–

te ratio Diui Baíilij Cuum vtdetur rnbur

obrine~

Q!l~d

aumn

addirur de progrefii.1 diuina: fa_

pientia: ab imperfeél:ioribus ad perfeéh non

Dc:us

im!

potefl: generaliter improbari, cum in formatio-

be&~ion

ne rerum doceat Scriprura Deum eum fua: ope-

f.:~i~i/fu~

rarionjs procetfum tenuiffe. Tena enim erat in-

licus pro–

fotmis , Abyffus te::nebrofa , & vomn omhia

cedere.

chaos , mole.fque indigeíl:a , qua: fex dierum

fpatio per varias cíl: loccrum

fpeciernm dif-

ferentias ordinara. Qijod vt ex mente Sanél:o-

rum tradic Diuus Thomas

citata quttjl,66.art.1.

D. Thom.

x. pro fecundo @:icendi modo ,JJ.'Ion fuit

ex impotencia Dei , Íed ex eius fapienria, vt or-

do feruaretur in rernm condicione , dum ·ex:–

imperfeél:o ad perfeél:um adducerentur. ) Sic il·

I l

le. Sit ergo

ilh

doél:rina omnino verirati con-

r;r,

~~: :,

formis ; at in cauCa

li.fi

:is ratio Dini'Baíllij Ínam

ncbras

viderur efficaciam reNnere. In aliquo inquam

fubfccura .

corpore debuiife iHam pra:cedere tenebras, ne

pr~~cJfü.

diceretur Deus foum opus ornnino

tenebris

inchoaífe.

. effit quidem fpirirnalis lux in

crearione

· 'i.!lorum, de quo cum Oiuo Au-

gníl:ino ipfe oél:or fanél:us

quitft.

67~nrtic.

{ ·

D. Thom.

Et in hoc ordo ille ab imperfeéboribus ad per-

fea:a. progrediendi non eíl: feruatus, fed oppo-

firus, duro a,b

~xcellenriori

gradu naturól:! Ange-

lica: ad inferiores alias omnipotencia ordinata

defcendit. Vnde fit lucem etiam corpoream Íu-

blimi alicui corpod propriam pra:cedere de-

buiffe. Angeli namql'te in loco fibi proportio-

nato creati funt, & ita confequenter fplendido ,

vt domicilij claritudo nawrie eorum claritudini

refponderer. Licet cnim illi corporeos non ha-

Angelis do–

beant oculos, quibus habitaculi-fui lúcem

hau~

o:iíciliú cla–

rire poffinr,

nobiliori alia in mente perft:uan-

ri~mum

ar–

tur : at negati nequit quin :;i:d digniratem eo-

trt

uturn.

rum fpeél:et domicilij clatitas , qua etiam illi •

íi

non corporis oculis , modo alie9 fublimiori.

poffunt fruí,

fruitione huiufmodi recreari.

0 8

fil'

Inde efi quod ex Diuo Baíilio adducit Diuus ·

3 1

ius,

Thomas

quúl.66.art.

•

1d 3.

[

Qi2.od

Ccilicet

o.Thom.

miniíhator fpirirus non porerat degere in tene-

bris, fed in luce

la:titia degendi íibi ha bitum

poffidebar.

Sic iHe ,

homil.

citara.

aliam

fequums

ea , qua nunc vtimur, tranílario-

nem, fed veritate coníl:ante Íéntenri:,-e. Ad ho-

minis quidem dignitarem abíque dubio. Spe-

ll:abat, vt non in tenebris, fed in luce crearemr:

Et ira ticet in eius formatione ordo prrediél:us

Ab homini>

feruams fuerir, ve ab irnperfeél:ioribus irewr ad

formar.io'

perfeél:iora, & ex limi conformatione ad ani-

probauo.

ma! infufionem: in negotio ramen lucís & ira - .

. .

funt res difpoíita:, vt corporea prrecederer,

Vts

ra~;~nis

fine fpirituali neque per vnicum inftans polfet

1'·

inueniri. Ha:c ergo eíl: vis diícurfos Magni

Ba-

íilij, cui deferuiunt verba Diui Thom:e

quttH.

D.Tho_m.

67.dudum

citata,anic11/.4.

incorpore,

vbi íic

~ux

pnm\

ait: [Sic ergo opormir mdinem diuina: fapien-

~~a~

~f:.r

ti<e

manifeftad, ve prima ínter opera difiinél:io- nis.

nis produceretur lux, tanqn:im primi corporis

forma. ) Sic ille,qua: ad caufam pra:fenrem pof-

funt conuenienter aduo

cari.

ha:c quidem ofiendunr Empyreum

Sioc

illa-oú·

ca:lnm numquam fine luce extitiffe: cuius ºP"'

quam Em–

poíitui:n videtur do_cere ?iuns

Tho~. qu4:~·

66.

N.rc;

~~m.

art,

incorpore,

vb1 íic a1t: [Q!antum ex hetera

~·

aduci;..

Genefis accipi potefl:, triplex formoíir:is & erar,

~:u"'

propter quod dicebamr crearnra corporalis in-

formis. Deerat enim

toro corpore diaphano,

quod dicimr ca:lum, pulchrimdo lucis. Vnde

dicimr, quod tenebrz eranef1,1per faciem abyffi.

Gen.

'/l.

&€.

Vbi de cado Empyrco videwr

loqui, qufa nullum aliud creatúprima die imcta

diél:a.