0000747689

.J7'2

tPhyfica~Difp.

IX.

'DéCaifaprima.

lire.

vt íolum affcranf omnc•cns pardcipatum depende- ne interna, &'txtema , vt loquámur cüm'-'níulcis

•re

Dcopcrdependétiam.qua: .ve!

lit

.ip[um dfe,quod fenfo diél:o;

de p1ioritatenatura-; nam q ua:dáin-cft, '

dependet;vcl Ílt difiinél:a ab eo,quoddependcr,itavt qu:e confifüt in .propria caufalitate ,

dependen-

;

id,quod depcndct

,Ílt.ip[

a dependentia forrnalis

noll

tia vnius ab alio-s alia qua: íoluin'cónÍIÍlít in rnaid-

.depcndeat pee aliam- eiulaem rarionis difiinéhm

fe,

quadam dignitatc ·, vd vniuerfalitate indepen–

-fcd pee [e-ipfam,quod

non func,fed-alia encitas par- dcmi:e , .aut alia .prnprietate fimili ': comparando

ticipatadependeat.per dependemiani difiin&am ab

il-

ergo aéHonem creatura: ad imernam ·Dei aéHo·

la,concedo maiorem obíolutc. Vnde quandodicicur, ncm , clarum -efi , aétionem ·Dei

d!C

non toium

caufa íccunda·vr operans depender a•Dco;rurc propo- •priorern natura vtrnque modo, ícilicet,

dign11a.

licio dcbet·intclligi non reduplicatiuc; ita ·vr opera-

re-,

cauíalitate;

í~·etmn

a:ternirate ; nam 'hoc

úo crcatura: dependcan1b opcratione·Dci; {ed po- modo aél:io crearura: ver.C pender ab aél:u Dei, ·&

rius deber intelligi ípecificatiuc ·; iea ·vt operatib aél:us-Dei pra:cedit :etenmate ipíam aétlonem creatu·

creatura:dependeac

a·

Deo, qui:pcr illam operacur. rre;

in hoc ícnfu non íolum aélio creann':i: ve

fic;

Nam operatio creatura:, quia ens

ll~eaturn-,

par- [ed er,iam ipfamer aétio•Dei exterior efi pofieríor na·

cicipaturn e!t-pctit talem dependentiam ab eme par- 'tura, qnam intérior all:io Dei; na¡n-vcrc'caufácurab

ticipato.

primo: Q!!ia vero ex alío capite

e1l:

ip· illa;

hoc fenfo ferc loqdumur authdrcs,'cumdicunc

fa dependentia , ícu ratio formalisdependcndi

ad aéHonem caufo: pnma:

eífc

priorem natura aébone

vnam rationem forma!em non poil1t dari alía inde caufa: fecunda:íccundunicaufalitatem,vt patet ex Ca–

e/l:,

quod ipfa.pcr-Íe

ipCam~

non.per aliam depen- prcolo fupra.

dcadi Deo., ac per

conf~quen.s

1quod ipfa -opera-

Ar vero loquendo de·aélione exwna,

t~m

Dei-,

tia·non ab7t>peratione•, fed ab operante incre;uo ·de> quam 'Cteatura: , lic ·non pocefi vna dici prior natu–

pendea!:

•quam alía prloritate 'C'aufa!icatis , quia vr afien.

Si autem operario-, feu aétío ·Dei fumatur., vrad- fum efi, cum fint vna ,

eackm aél:io, non po–

umit Capreolus i1

di!linét.

·1.

quad1:io11.

'1.

ani- cefi inrer cas imercedere vera cau-faliras ; nihildmi–

cul .¡. ad 7. pro aél:u immancmc,

[cu

volirione iplius nos tamen difünguendo fecundum ratldnem il–

Dei,hoc aurem modo adhuc-redltplicatiuc haber vcri- lam all:ionem , vr dl:

caufa prima vel vr dl: afe–

carem propolicio aduerfariomm,videlid:r·quód

op~r:i-

cunda dici pocefi per prius , ac principalius dfe

rario creatur:e non íolum depeudeac

Deo, qui ope-

prima , ·quam

fecunda ,

limili modo dicecur

ratur periHam,·fed criam

Deo vt agente,

operan- cauía •prima prius natura in.fiuere in illam a'él:loo

te, quiadl: verum dicerc aétionem Dei dcpcndcre a nem , qnam !i:cumla

•pdmo ·quia caufa •prima al–

'V-Olitione diuina ; quo [en

non folum allio 'caufa: tior dl:,

nobillori , 'magífqne independcnti mo·

fecunda: , vt optime aduenit ·Patcr

Su~rc:".Z

·; fed etiam do influit in dfeétum ; íec.undo quia 'can

prima

aél:io

~ranfiens

·cauf:e prima: ,

quando operamr rcfpicit per fe primo aétionem illam , íub 'quadam

cum creatu.a,

quando íola operatar procedic,

vniuerfaliori nticine ; nam 'caufa prima influir in

pcndet ab aétione int.:rna ipfius Dei ,

hocmo- qucmlíbec dfeél:um , vcl aéhonem , ex eo prrechl:

·do debct intelligi " quod Diuus Thomas ait, in 3. quod aliquid cmitatis participar , caufa amcm Íc–

difiinél:. 3. qua:íl:.3. anic.1. aélioncs am'nium fecun- cunda femper influir fob aliqua pofieriori magifque

dorum agennum fundari fupcr aél:ione primi

ager.us,

dererp1iuata ratione emis; vade

lit

tercio, vt influ–

quia omnes fundantur aliquo modo in diuina volun- xus caufo:· prima: ex íe ,

ex íuo genere dicatul:

tate,

volitione ; tamen

ÍI

in rigore ,

proP.rictacc ctiam prioc fubfiftendi confequencia , 'qua'm ínter

Thcologicaloqucndum.lit nobis, dicendum dl: hunc prioricaccs natura: :Ari!lotclcs 'poÍUit; nam

influxu~

aél:um internum volunracis Dei ·non haberc propdam caufa: prima: fecundllm

fe ,

abíolute non pcn•

r,ationem aéHonis. qux dicit fluxum ,

tendentiam dct

cauía íecurtda; fed qu:intum efi ex foo gene–

ad terminum

fed habcre pocius rationem'principij, re potcll: clfC fü1c illa ; non vero

conuerfo l arque

quia vel dl: ipfaomnipotcntia Dei;vel

ratiouedifiin- ad hunc modum explicuit hanc prioritatem , fcu

guantur habet

vt ap.plicans

ornnipotcn~iam

Dei fubordinationem 'Diuus Thomas in

difl:in'ét. 4.

ag~ndum.

Q!!a.proptcr fecundum rigorofom roo-

Scotlis in

cod~m

1. di fiinét 3

·&

2.:

'dill:in–

dum IJl'iuendi íl:andum

e{1:

foluÍioni prima: ,

af- él:fon.37. atque eifdcm modis 'eic'ponitúr illa loquu–

.firmandum, non porfc aétionem, crc,l[ura: manare, tio libri de cauíis, pI'opolitione prima , qure talis dl:.

aut pendere propriC ab aétionc Dei , nequc

con- [Caufa prima prius agit in caufamm ,

vehemcn–

ue1fo aél:ionem Dei poffc proprie cauíare aél:ioncm tius ingreditur ipfum.) Vbi Diuus Thomas etiam in

creatura:; quia ídem non caufat [e ipfum , nec pea- commmentario candem inrerprecationem · adhibet.

det a

íe

ipfd. Item quia allio Vt .aél:io folum caufat adiungcns ex Proclo : [Caufam prius influere' quia

foo modo tct't'nlñm'n.

ell: caufa pcr modum via:, caufa !celinda non agit; nifi in virmt't eius-.] Q!!a:

aétio autem Dei non efi via ad aél:ionem crea'turre, loquutio vltima exponi dc'bet verbis Diui Th'o.

fed ad cffeél:um;ncqueaél:io eíl: terminus

allionis.Ad

ma: 3. contra gentes capite ·70. vbi

lic

aít. [ Virms

vinuerfalcm igitur influxum prim:e caufre folum [pe- inferioris agcntis pender ex virrnre fupe'rloris , in

él:ar , Vt Qmnis altio cauf.r: fecund:e procedat

VO- quant'um fupcrio'i dat inferiori vim\tein agendi;

hintate,& potentia ipfius primre caufa:,non vc'ro 'qudd vcl conferuar caro ; oporret igitur 'quod aélio

in~

procedar per aliam aélionem extremam , cum necef- férioris agcntis non folum

li't

ab co pcr virtutem

fario petat procedere pct

ipfum Ílnmediatc

VO•

propriam , (ed pcr vitturerfl omnium fupcriorum

luntate,feu virtute Dei. Vnde proprius dicimr, aél:io- agcnriu'm; agit enim ih virmte omnium.] Agere

nem creamra: elreeciam a Deo quam ab aétione Dei; enim iñ Virtute nihil aliud efi , quam agerc pet

fic e!fe ipfum concurfüm Dei ' per qucm virrnrcm participatam

fuperiori virtute '

&..

<le–

Deus curo cteatura concurrit ad elfeél:um prodn- pendenter in íua aétionc ab alluali influxu cius , vt

'Cendum.

fopi:;i cxplicuimus ,

eodem modo dicitm virrus di·

Hinc facilc dirfoluitur aliud punllum fa:pius ta- uina virrns omnium caufarum, quia ot'nhes caufar,

~um

ab .aduccfariis • videlicct de ,proprictate narur:i: omncs alln adiuuat,

conferuat ; t1a:c ergo duo

fnf–

i~t~r

aéboncmDei'

~él:ionem

crcatur:e; eíl: enim licinnt ,

per fe requimnt11r

a<ól

veriratem limilium

-d1íhngnendum primo cum eximio Doélorc de aélio- loquutionum.