0000747689

_338

Phyfica

Dífp.VI

11.

Cátlfa

efficienfi.

aliquarum rcrum ,

confequunmr ex

nat~rali

modo {ecundum quandam maiorem proprietatem 'veríficmir

·agendi eamm pcrtinet ·ad authorcm,& prout(orem na-

in viuentibus pra:fercim pcrfcél:is.

cura: Deum , vt hoc modo curo cauiis fccundis ad

Scio poffo excogitari alios diccndi modus ; nam

J'Íl-

·<1aendum concmrat.

~apropter

imcrdum efl: dcbl-

quia in p.erfe6l:ioribus ahimalibus femen nón 'perlicic

c~s

hic concurfos Dei ex generali ratione

natur~

,generationem,nili vt coniun6l:um fcrminor,ideo aliqui

·niuerfali-s ne peruercamr ordo vniuerfi , aut mate-

pmarunt animam iplius fcrmina: habe1e peculiarem

ria ,

fine forma maneat , vd

in nihilum

trah..

inlluxum prittcipalem in fubílamiali formacionc fretus.

{cat.

Sicut aquam moueri [míum ad rcplendum

aliis vero imperfrél:is viuemibus,pra:fenim plamis,

vacuum

efl:

folum ex cauía natura: vniueríalis , & ideo

dicunt aliqui formam geniti [ubílantialiter non excc.

·creditur ficri ex folo imperio ,

impulíu amhoris

derc formam iplius fcminis;vc apparer in critico,& aliis

·cius,nili fortaíle id muneris

lit

a•Deo commilfum ali-

;:iu[modi.Sed ha::c,

limilia piures habent dilliculra-

-cui intclligemiz, quia motl.\Slocalis non cxcedit aéli-

tes,quas hoc loco pcríequi nó licet,quia pédent mulcú

uitatcm,

minill:erium eius, de qu,o alias. Aliquan-

ex ÍCientiade anima,& ideo omnium.probabilior vidc-

do verodebetur talis concmfus ex propria natlfra, &

mrfememia,quam expoíuimus,& ipfamet experienria

·condicionealicuius agencis parcicuiaris,quod nó cfl:iap-

docer;ha:c viuencia efle·pcr fo minus fufficic1ma,maio-

cum alío modo communicare vel propugnare namram

•ribufque auxiliis indigere,non folum ad fubíl:amialem

fuam vt in generatione animalium perfcél:orum accide-

formam indnccndam, {ed etia1'n ad matenam diípo-

re credimus,& in hominis gencracione. Nam quia ho-

nendam ,

organizandarn,.vt in plancis conllar. Jmo

minis anima-non folum pcrfcél:iorJed ctia¡n altiÓris,&

inter animara iimplicia corpora facilius generan-

foperioris ordinis eíl:,cp1am rcliqua:'omncs,ideo ad ho-

tur , quam miíl:a : nullum ergo ell:

incon~cniens

fate–

minis generarionem non íolum maior concurfus Au-

indigere viuentia concu'rÍu Íllperiori ad libi fimilia

thoris natuneJed alcior cciam modus efficicndi anima,

generanda, quamuis i·pía non careant aliqna virrute,&

-necclfarius cll,fcilicer percreationem.

fit

vt hu-

a6l:ione libi proportionata ,

connaturali ; atqne hoc

manum Cernen ncquc inlln11nc1\talitcr poilit ad illam modo abunde Íarisfaél:um die pnramus fundamcntís

cfficiendam opcrari,fcd rantum ad organizandum cor-

priods Íentcntire: Probant e\1im fccüudam, & quar–

pus.fo

alioru1;i vero animalium criam pcrfcél:orum ge-

ram affcrrionem nollram , nihil ramen vrgtnt contra

nerarione,quia anima: materiales ÍUnr,educunrur de po-

primam, & tertiam , vt in diícurfo illarum faris dccla–

tentia materia:,& ideo potcll: femen iníl:rumécalitcr

fa!-

.rauimus.Secundá auté fententiarn nó exiílimarnus

cífe

tem concurrerc ad earum effc6l:ionem non tamen line

comrariam doélrina:

nobis rradica:, nec fundamenta

ope íuperioris caufa:,quc; foppleat affill:entiam(vt licdi:.

eiusaliquid;obllare poffunt,,

óflenfum cfl:.

cam)& aél:ualem influxum principalis forma:.

Ad primum

in~ommodum

illius racionis reípon. 1 3

Nequc in hoc ell:· aliqna imperfcél:io, ve! inordina-

deo cauías

tila~

íccundas non dfe propric caufas re-

do natura:,vt íupra obiic;iebacur, fod cíl: naturalis con·

m~tas

, quia can

remora ell illa , ínter qnam ,

ditio,Íeu indigencia, quam fecum affcrt modusgenera-

cffe6l:u.m mediat caura principaHs fecunda

par–

tionis,& propagarionis, qucm talis fpecies natura íua

t1culans operatur non loco alteHus,Ced pcr

fe,'&

[e,

poíl:ulat. Sicut quod ad hominis generationcm reqni-

ncc fupplens vicem alrerius , itavr caufa remota

fo–

ramr infulio anima: pcr creationem, non ell: imperfo-

lum produxerir caufam proximam operantem non

él:io,aut inordinatio natura:,[cd condicio naturalirercó-

loco remota:

,(e~

per Ce ,

in cxemplo aui,& paren–

fequens ad ralcm hominis naturam,& ideo non eíl: ex-

tlS

parec;at vero tnter hommem gcnerancem,& filium

traordinaria illa aél:io,Íed debita ex communi legc,íup-

genitum

~1~n

mediar, níli íolum vis fc:minalis,qua: vir–

pofita iníl:icutione talis natura:. Sic ergo in pra:Íenti

cure homm1s operacur,

cauía vmuerfalis non per

dicmdum eíl: non omnino eadem,íed proporcionah ra-

[e , [cd loco homini$ generanris prod11cens JiHum ,

tione.

~ocirca

licue in homine non ell: ex.impel:fe-

lic

horno generans non ell: caufa remara, fed immedia–

ll:ione,quod vnus homo ncquc principaliter neque in-

,particularis , ac

per.coní~quens

ci actribuitur pro–

firumentalitcr poffit efficcre a11imani Ílla: limilem:ita

pric effcél:us,li autem d1catur

elf'c

rei:noram, id

e{I;

non

in alfü animalibus non (íl: ex impcrfeél:ione,qnod non

immediatc inlluentem effeél:um p;:r íuam entitatern

poITTnt totam vircutem principale01 ad cduélionem

hoc verum eíl:, fod hic modus remocre cau(re non dicí:

foaium formarum nccelfariam adhibcre,íed (olum

Íh·

tur proprius,& ideo non rollit,q uin

lit

vera,& propria

ll:rumentariam. Nam vcluci medium quendamlocum

caufa.

obtinem , &

qu~a

comparati,one

ani~a:

rationalis _mi-

. Ad

fecumlu~ in~ommodum

refpondco,ad vniuoca-

1 ;

;

nus perfe6l:as ammas, vtpotc matenales, habenr,1deo

ttonem gencrattoms non dcbere rcfpici caufam vui–

aliqualem

tfli~ientiamSaltem

inflrumentalcm adhibo-

uerfalem opcrancem loco particularis , fed particula.

re polfom ad illas effic1endas, quod non potefl homo;

rem, c111us loco operatur vniueríalis; cum autem hrec

quia vero compa'.ationc

ani~atorum

Ionge .perfe6l:io-

caufa

lit

~i?fdc'.11

Ípeciei

~um

effcél:u, vt horno reípe-

rcs ÍUnt formre v1ucnuum , ideo plura requirunrur ad

él:n homm1s, rndc eue111t , quod generacio hominis

earum dfeél:ionem,&

~xquilitus,

ac peculiaris modus

f¡r vniuoca.

generacionis ,

in~e

proucnit,

caa[:E

~art!cu-

~d Íccun~am rati~nem

_nego

al1t~ced=ns,

quia rna-

1 ;

lares non poffinr adh1bere totam vtrtmem pnnc1pa-

1or1mperfeél:to cll acc1dent1S,

mh1lominus operatur

lcm , Íed canmm in flrumemalcm ad illas efficiendas;

irhmediatc:ergo [ubllantia porerir

foniori opcrari im-

Nec vero quia príncipalis virtus non inuenitur in eis

mediare.

fofficiens , ideo neganda ell: eis ctiarn iníl:rumenta-

Ad rertiam rationem nego anrecedens; forma cnim

;lf

ria aél:io , quia ad hanc inuBniumur fufficicnter

[ubfl:amialis cíl: potens ad producendum accidens

proportionata: ,

non ad illam

, natura aucem

per

acci.de~

1t~a

, & ad .fobllantiam pcr_[e ipfam, vr pa–

dedit vnicuiqne Ípecici corruptibili virtucem,& aél:io-

ter ex d16l:is

probartone conclulioms;Verú enim el!:

ncm ad ,P_ropagandam naturam fuam , quanmm da.

quod

qualit~res

fine poremia: formarG,[ed nó ideo for-

potu1t 1.uxta capacirarcm , & modum opcrandi

ma íolú per accidencia

cít

poté$,Íed etiam per (eipfam.

eius •

~ ideo.

dedir homini , vr faltem difponendo

Vnde racio iíl:a adueríariorum ad íummum probat non

ª%er':t ahls t

~nfüumencaliter,aliis

vero eciam vt prin•

effc cxcludendam iníl:rumentalem a6l:iuiracem acci–

cipa

l~r~r,

q11oc1rca!oquutio illa,qua D.Th.& alij,vt fu•

demium; non vero probar hanc inlluentiam form:r

P.ra

v1d1m:s vocant cauías fecundas iníl:rumenta

prim~

cO:e impoITTbilem , aut mm effc neceifar¡am duobus,

itaque