746344

Difputatio X XI I

Sed:io

íenrcntia doccmc poffe Dcum cfficerc, 't mea

porcnria \'lliua v1de•t obieélum quod non–

dum c!l, v.g. l\nrichriftum.Tunc !ic,aélus ille

J1ci1 relationem tranícédcntalem,non ad pof.

!ibilitatcm Anrichrifti:crgo ad entitarcm cxi–

lhurcm illius. Maior en e na, quia omnis

'IÜus porcntia: cognofcitiua: d1c1t orclincrn

rtaníccndétalcm ad fuum obicélum primarium:

ícd ille aélus vidcndi hab t pro obicélo pri–

mario Antichriftum:crgo dicit ordinem traní–

cendenralcm ad illum. Minor non eft minus

cuidcns,quia poíiibiliras tranfiriua rcrum non

c.1di1 fub obicélum potencia: vi!iua: : ergo non

potcft rcpra:fentari pcr a!l:um potcntiz v1!iuz:

folum ergo rcftat quod rcpr;ríent mr Anti–

chriftus cx1ftens, vcl illud,quod erit cxin ns,

quando producatur

Deo,quod nunc non cft.

1cG

Si dicas,id quod producitur eft cootingcns;

rdatio autcm 1ranícc11dcnt3lis rcquirit termi–

num nccclfodum : ergo illud, quod produci–

tur

Deo 11011

dl:

terminus r lationis rranf·

ccndcntalis. Rcfpondebo negando fuppo!irum

li~~~c:~f.antcdc~tis,quod

ill.ud

Ítt

cor:iringcns¡argu~cn

ua in

«~mi.

cum

cniru ío.lum vtdcrnr focelkre 1 'got111m,

no rclarionisdum íuppomt nunc

cíl'e

1llud,quod falfum cíl:,

ua~íccnd

o.quia non cft.fed crit; tune autem erit contin–

ulu

gens;habeb1r t•lllen íufficientcm nccdfitatem,

vt tcnmnct rcbtioncm tranfcendcnralcm, qu:c

ncccffitas nihil aliud ft, ni!i quod illud non

po!Iit conuerti in impoíiibilc, qua: potcft dici

ncccffitas ncgatiua, ideíl: non concingentia in

illo

ordine;

non cíl: mirum quod rclatio

tranfccndenc1lts habc•t terminum ita contin–

gcntcm '.quia

ip~"a

ctiam rclatio 1ranfccuden–

talis en Ita COllUOgens,quat nus potcíl:

C(fc,&

non cíl'c.

Si itcrum dicas:crgo iam eíl'ct rchtio aél:ua-

lis Cinc termino : RcÍpondcbo conccdendo

coníequentiam de rclarione traníccdcntali; in

co cnn11 nil abíurdi, íed ncceíl'ario concedcn–

clum, vt probatum tft in ipía poffibihtarc.

108

Nota11dumeíl: quinto pro cxplicationc ho-

rnm terminorum faél:1b1le,produc1bilc,

co–

gnofc1b1le , quod !ign1ficant capacica1co1 in–

crinfecam in ipfo íubicél:q,cui attiibuumur,vt

Expl.ic.anturo!lc11d1

M<tapbJjica,Jif}11t.

contra

«~''.""' fa-

H urtadum: qua: capacitas co11not3t aliqucm

~~~c~bi~';,

aélum

i~1rinf.

cum,v

cxtriníccum,&

pe~

ad–

&c.pcrfcl\i. ucntum tp!ius aaus nullo modo d1ftru1tur;

bik.

altas dcíl:rucrcrur ipfa emitas rci;

q uando

r s en coniunél:1 cum ipfo

~él:u,duplici1cr

lo–

quimur de illo

aau,

v.g. quaodo materia pri–

ma eíl: aél:ualirtr coniunéb cum forma, d1ci–

mu~

de 11la, quod cft pcrfcélibilis,

quod

cft pcrfeél:a,quia ex vi illius termini

perfef11bi–

¡¡,,

nullo modo cx plicamus carcntiam aélua–

lem forma: in

maccria,qui~

id explicatur alio

termino, íciliccr ,materiam eílc in poientia ad

formam: quarc non cft ncgandum quod ma.

rcria lic pcrf,fübilis pcr formam, ctiamli

aél:ualitcr Ílt coniunll:a cum ipía forma,

modo dicicur res falla ,

foél:ibi11s,

hoc

abfolutc d1ll:um eíl: magis proprium, quando

potcnria pottft aél:uari pcr alias formas , vcl

all:us, qmbus aél:ualitcr non informaiur; vcr–

bi graua , hoc lignum e!l fafüb1le pcr alias

aél:.oncs,qmb 1s modo non fit,ncquc pcrficicur:

Et licct

e n

rm111us

fnélibi/id

dicerer carcn–

t1am

aélus,poíl'cr illi a1mbu1

1iCl1t materia ,

qu~

íl: 1nfur11 ata vnica forma, dici cur pcrfc.

aibilis,& informabilis per alias formas , qui–

bus nunc caret.

Notandum cíl: ícxto Ícu rccolendum id

109

quod

dixiinS11mm11lü,di¡pura1. 2.dub.io.ftél, 7 •

Pollib\Ic

di·

9{<á

ante

fing11/~

'.quod hoc

no~en p~íl

_ibi.le

~~~·~,~~~

dtueifo mo?o lum11ur

Summ1n1s logicis 1n

Logi~is,&

propoÍttiombus modalibus , ac Íumitur

Mocaphy6.

Mcraphylicis d1Cputantibus de rcrum poffibi- cis•

litate , hi cnim accipinnr iuxta propriam no-

minis fignificationcm, pro non rcpugnantia

rci ad cxiíl:cndum : vnde omne quod potcll:

cxiíl:cre , antcquam cxiíl:at , dicirur poílibile:

Summifta: vero logici non loquun1ur iuxta

hanc acccptioncm , quia non

cíli

pcculiaris

refpcélu neceíl'ari¡; nam illud , quod ncccffa–

rium cíl:, antequam exi!lar,

cll

lpoffib Uc;exci–

pinnt ergo pflffibilc, quatcnus dcnotat prz–

d1catum conu nire prn aliqua

di~

rcntia tcm•

poris indctc1minacc , íed non ncgat quod cala

przdicatum íubicél:o poffit conucnire pro om–

nibusd1Jfc1cntiis tcmporis : vnde ad fui

vc–

ri 1atc111 folum rcquirir quod conucniac pra:di·

catum pro aliqua dtlferemia rcmporis :

Ílt

exemplum propo!iuo panicularis de incíl'e ,

ad cuius veritatem folum requiritur quod prz–

dicaium conueniat alicui íubictlo¡ non tamcn

negar qnod conueniar omnibus,v1 in hac,ali–

quis homo cft animal, vcdrns huins Íumitur ex

co quod Petrus,vcl alius homo

Ílt

anima\;non

lamen nega1 orones homincs erre onimal ; i1a

criam poffib1lc: vnde ha:c propofido eft ,. ra,

Petrun1 cffe onimal eft poffibile, id eíl: animal

potcft conuenirc Pc1ro in aliqua d1tfcre111ia

temporis,ncmpe hod1c;non tamen nega1quod

conueniat 1lli omni 1empore

vt ib1d1m latius

cxpono.

No1a11dumeft fi:ptimo quod podibilcdupli-

cite~

fum1tur,vcl phy!icc, .ve! lo&ic:; phylice

Polli~:I~

fo.

Íi~mnur,

quatcnus

dcnom1~atur

a diuina om-

}"itur phyli–

rnpotcnua, vt

forma extrtnfece denominan- cc,vcl logi–

tc,

modo qua

d1fPm111ione aél,1Ha,MerRpl7J·

ce.

(ic•

dixi quod amabil11as fum1tur ab

amo

re;

alio modo fumi rnr poffibrle , quatcnus on-

noiac cxiftcnuam non repugnaturam in fe

eíl'e ; qua: cum

lit

cx1ftcntia ab alio (

lo-

quor de crcata) necclfario

quirit illud Jlilld,

\jUO

h.1beat ciÍC/Jllem

terml!lllnl ,

CUll1

quo nec !fario conncétirur:

in quo conti-

ncrnr, quia eíl: in illo

vin~s

pu1 n• eam p10-

ducc1c.

Not~ndum

oél:auo, qnomodo

lit

inrdligen- .

dum axioma 11lud,ob

afü~

ad potentiam

be-

;~~~~~~~

ne val r argnm 11tum,qu1a !i fc11Íus 1ll1us

lit

a.:lu

po·

quod ex q11oc11111qne aét11 poc n colligi

ali-

tcnmm va.

qua poicntb ,qua:

lit

talis rd'pcél:u illius aélus, lcr a1gumó–

eft íalfum,vt patet in hac propofiuonc iuxta

mm.

ícntenliam negantem Deo aél:um primum

porcntiam i111cll1gwdi., Deus inrclligit: ergo

porcft imclligere. ldem pam in hac propoli-

rione. Deus cxiHir : ergo poit ll: <xiíl:cre ;

dl:

cnim

faifa

fenfu

c·xplica10 , quia ex1ft n11a

aéh1alis

excrc11a e!l de concepru quida11a-

ti110 Dei: vndc nulla eft po1cn1ia

exinen-

dum,íed conlinir in fumma all:uali1ar1• ii1 exi–

íl:endo,quarc axioma hoc fol um vcrificamr in

rdws,qua: habcnr aél:ns d1ftinll:os

potcntiis,

ve in hominc cft vetum dicere, homo int lli.

git : ergo pote!! in1elligerc, quia

i'n

hpmmc

cft por

aél:ina,& pilfiua ad inrel ligcndum

di!linél:a ab ipfo aau intcll1gcndi,& id o t tiam

P P

valct