Difputatio V. Seél:io Vº
Confinnarur vlrimo,quia aétus conrritio–
nis,& dilcétionis Dei Ínper omnia nobiliori
modo artingit Deum,quam peccarum venia le,
homincm emm ad Deum conucrrir fonnaliffi–
mc, peccacum aucem veniale non eíl: contra
D eum vr vltimum lincm , nequc aucrrir ab
illo, íed folum retardar , quacc1rns impedir
feruotcm charicacis , neque cíl: offcnfa Dei
proprie,cx qua racione
fu_,~~r~c mai~rcm_
gr_a–
uiraccm:ergo aétus concrmonis,& d1lcébon1s
Dei fuper omnia
c{l:
condigna facisfaaio pro
peccaco vcniali.
Obiicis primo, iuxra mentem Sanél:orum
16
~
Pacrum,id,quod
a
Deo oradone poíl:ulomus,
non noíl:ris meritis habemus, fed per mcram
mifcricordiam
Dei:arqui.nos in oracionc Do–
minica quoridie poíl:ulamus
a
Deo remiffio.
ncm peccnwrum venialium:crgo remiffionem
peccarorum venialium non confequimur no–
ll:ris mericis,fcd nobis conccdirur per mifcci–
cordiam Dci:ruinor eíl: dcfinicio Concili¡ Tri–
dcnrini
ftjf.6.c.11.
vbi probans quod iuíl:i ca–
dunt in pcccara venialia, id probar.quia iuíl:i
oranr,vt iplis remicrat Deus peccac:i venia–
lia, bis \•crbis.
Nam fojlormn i!la
vox ejl
&
humUis
&
verax,dimirte
nobis debir11
noj/ra.
16G
Ncgo maiorem vniuetíalicer diébm , quia
eciam pcrimus
a
Deo gloriam,& ramcn eam
obrcnruri fumus noftns mcriris. Dcinde,cum
pccimus remiffionem peccari vcnialis , pcci–
mus gratiam,& co11grnam cogirncionem,qure
lit
radix noíl:r:z: farisfafüonis, atquc ideo re–
miffio ilb eíl: gratuita in radice,non aucem in
fc,quia oíl: pcr veram,& a:qualem
facisfaéHo·
nem,vt probarum
di:.
Obiicis fecundo, excinél:io pcccari vcnia-
lis dicitur remiffio,liue 'illa liat in Sacramcn–
co,íiue excra illud:ergo lignum eíl: pro illa
cx–
tinétione nos nó poffe compcnfarc ad :Equali–
tatcm:pacet confequencia, linos compenfarc–
mus ad requaliracem pro pcccaro veniali, ex•
tinél:io illius non effcc rcmiffio, fed vera fo–
lurio dcbiri : arqui non eíl: folucio , fed rc–
miffio:crgo non compcnfomus pro illo ad a:–
qualirarcm.
Diíl:inguo anceccdens,dicirur rcmiffio mere
grari$,nego anrecedens, remiffio ex vi con.–
digna: íarisfall:ionis,concedo anieccdcns,
&
nego confcquenciani,
&
ad eius probationcm
concedo maiorem,& nego minorem de remi f–
fionc mere liberali, & gratuita. Et vr plurc¡s
difficulrarcs foluantur , aduerrc quod licct
poffir Deus non acccptare Í:\risfall:ionem pro
peccato veniali,poccrar cnim eam exigcre ti–
tulo fcruicutis; nihilominus Dcus renetur il–
lam admirrere, fecundum communcm ordi–
nem prouidcncire, quia gra.ti:z: habiruali dc–
biro connar11raliratis dcbira
efl:
gloria , ·
&
confequenrer d bita ÍUJJt media nccc!faria ad
confcquendam;vnum
auccm
ex mediis necef–
fariis eíl: rc1)liffio pcccari vcnialis:ergo dcbi1o
connaruralitacis dcbctur rci remiffio peccati
venialis,
&
pe~
confcqucns quod Dcus ac·
ceptcr fatisfaél:ionem
noíl:.ram
condignam
pro illo ; atque ideo
li
Deus operaretur per
porentiam
a
lcgibus ordimuiis folurnm,polfet
non acceptare talem facisfall:ionenJ ,
&
pri·
uare in a:rernum homincm glocia; boc autem
clfcr pr:r:cer naturan1 gríltia:,
&
peccari venia..
lis,quod
ex
natura
fua
en
c.ompeJJfabilc
pcr
vires gracia: in nobis inrrinfecas, in quo'di–
fiinguttur
a
pcccaro morrali • cuius rcmiílio
non exigirur debito connarura liratis ab
~li
quo principio in nobis intrinfcco
Ex quo
colliges quod prorniffio
&
paélum
r.o
requi–
rirur in Deo vr peccarum vcniale
íir
remiffi.
bilc fccundum iufüciam prowdentialcm Dei ,
fed folmn vr Dcus ccncarnr ex iuíl:icia com–
murntiua illud remittete,
Obiicis tercio, peccarnm venialc eft pro–
P-riiffima
&
veriffima iniuria Dei : ergo non
poffumus pro
e<:>
fatisfacere ad :rqualirnrem ;
paree confeqaenria,res iuferioris ordinis non
poccíl: ad:tquare rem fuperioris ordinis : fcd
peccarnm veniale en fuperioris ordinis
vt–
porc iniuria,& offcnfa Dei, & noíl:ra fatisfa–
étio eíl: inferioris ordinis : ergo noftra facis–
fall:io non poren ada:qua re pcccarum veniale.
Dices primo quod pcccatum veniale cíl: in–
iuria leuis Dei,
&
moraliccr cenfecur parui
momenri.
Sedconrra,res fuperioris ordinis, quamuis
mínima lir in eo ordine, femper excedit rem
inferioris ordinis,quamuis hrec crefcar in fuo
ordinc ; ve
a
nobis probacum cíl:
{eflionib1u
f11periorib1U
:
fed pcccatum vcniale tn iniuria
fuperioris ordinis moralirer vtpore iniuria
diuina,de cuius racione eíl: quod Gr in ordine
fuperiori,& no!ha facisfaél:io,quamuis crefcar
cíl: inferioris ordinis: ergo peccarnm veniale
quamuis minimum fit
m
racione offenf:z:
x–
ccdir omnem noíl:ram farisfaétionem morali–
rcr
,&
confequenrer non poccíl:
cífe
requalis
&
condigna facisfaétio pro illo.
D ices fecundo pcccatum vcnialc non e!fc
proprie iniuriam Dd.
Sed contra primo , peccarum venialc eft
Jimplicirer peccatum:Ccd omnc illud , quod
cíl: limpliciccr pcccacum eíl: propria iniuria
D ci:ergo peccauun vcniale cíl: propria iniuria
Dei. Probarnr maior primo , peccacum vc–
nialc eíl: contra pr:r:ceprum non minus quam
morrale:fed illud quod en contra przcepcum,
cft íimplicircr pcccarum : ergo peccatum vc–
niale cíl: limplicirer peccarnm. Probacur ma–
ior, quia eft pr:r:ceprum de virando pcccato
vrniali:fed quando cft pr:cceprum de virando
aliquo aél:u,eum faccrc eíl: concra pr:rceptumi
ergo facere peccatum vcnialc eíl: contra prre–
ceprum. Prdbarur rnaior dcmcndacio,dc quo
dicitur
Leu.9.Non
mfnti<mim,&
Eccle.7.
Nolt
ve/le mentiri omne mend11ci1m•.
Vbi prohiberur
omne mcndaciú:erg,0 me,ntiri eíl: cótra pra:ce–
ptú:crgo eíl:peccacú & iniuria Dei,quia tranf–
gred i prroccp1ú corá ipío Legillarore cíl: iniu–
ria illius : ergo pecca1ú vcniale cft limplicitcc
pcccarú
&
iniuria Dci,licecnon lir rá grauis,li–
cur pcccatú morrale:vcluri pcccara cótra pro–
:ximos
tlÓ
Cune
peccata trque grauia>ac peccara
co11r.raDcum exprcffe, ve
etl:
odium Dei, &
blafp'hemia conrra illum , non ideo delinee
o!fe peccarum,& iniuria limplicirer. Secundo
pcobarur eadem maior, furcum magnum,
&
furcom paruum
func
eiuídem fpcciei in rario–
ne furti : fed furtum fnagnum
't!l:
pcccacum
fimpliciter: ergo
&
furcum p-aroum eft pec–
carum Gmplicicer. Maior cft cerra , quia fur-·
tmn magnum
&
paruum tendunr circa ídem
obicél:um,nempe ablarionem reí aliena: inui..–
to Domino,quaotitas cuim maioi>,aur minoE
Gg
.i
matcdz,.
170