Difputatio V.
Seélio
l V.
qui:i non pó'terl
~d~quari
uri diuino qua:lico
ex pecbto , cu'm die ius pluris
lic
c¡uam om–
n1á obíeq1\i:t pura: crd'curx : íed nullu
m
ob–
fcquiurli pee n'iodum lneri1i pura: cccarnrz po–
tdl:idxl:¡dari bono remiffionis peccaci , dcpo–
füioni odiJ diuini , celJio11i iucis indignatio–
nis, c
m
calia
Cli
u ina iura ex pecearo pluris
fine qü:un otnnia obfcquia m;ricoria pura:
crcatura:: ergo omnin'o impoffibíle eh pura:
crdcura: tnercri de condigno alrcd bonum
rehliillónis pccca'ci mor'cális , licue
&
df
1m–
p!lffibHc ílüisfacere ad ll:qualica'rcm.
Dices q1íbél Deus acqúirn cluelex ius
d
blfenfa pcl::c:íri, alcerum co1bpenfacionis, al–
rhuln
lut!~
in.dignacionis;
~x p~ii~on~ulcum
haber
1lrcat1s
&
commod1 , fc1hccc 1us ad
aétio
~m
prope moclum infinici valoris,
&
valods dillini exrrlrifcci ,
&
proprcrca non
pi>'tclt
ra crcacura mcreri de condigno écf–
floncfü it.lds ifüus, quia vr de condígno me–
rcrtr'ur prlu lionem illrus inris, dcbcrct
dar~
rJ
?
~bll:~~i{1rrl
_
c¡iüo~, ra~ii ~,alcrct
, ,
c¡,uait'r~
v'~.ler
rlld
.rfHo,!n,finm 1'1011,ons, af
':!
uam rcf–
\:llcl
P.C
t
lus
ifluJ,
quia per pnuarlonem
Íll~m
ranlum incommodi pacicur
D
ui
,quan–
tlllii
cdl11111'6'di 11:íb'ercr pér
liioncm inflnfrí
l10noris
&
comrlaccn1ia:-; non po!fum aucem
iu'fie ¡Mua e afiqucm allquo éo'mmodo
&
vc.i–
liratc, nlli tancumdcm commodí & vril1tacik
illi
o/Rd/n ' quía in rila pdóacíonc' quam in–
undo , non reípicio ad bonutn, quod mihl
fc~uicur,
íed ad damnum quod alceri in
rcur;
liccc enim nullum emolumcncum aue vrilicas
ex
ea prluil'ciónc iUris mihi fcquacur ,
li
c:i–
men illc , qucm priuo illo iurc, paritur ex ca
priartcron~
mln
1
um damnuh1; debeo illi tan–
rum darc, quanti damnum a:-ftimatur , alio–
qul
ncln
die
x q\ialis comp'eníatio auc meri–
riim,
E.
alrero ve'ro iu
e
índl~n'ltionis
iufi:I:
r/ullum cóm1 od m lé'q'u'1'cur ipfi Deo, ícd po–
tirt$, v
ira' barbarédic~rn,
Cummus' dis&unus
&
dlrplicer¡éi
; quare ex ablacione l\uius iu–
ris potM Deúlrt lcuo ,
&
e.juli
1 bcro fuimno
disguíl:u, ac difpliccncia , & obli:lfo quod
ftlrl11110'
're
ilW odie • fciticel pcccaro : quare
et:
hóc dri
¿
ilihil eíl: i.n ca ccffione pd:1io
:r!Um~'bilc,
imo quo ma&is cxaggeracur illud
ius'",& rifa o~Ca,v
bcne alluertic l'.Arriaga
4,
róiJ.dílf.fd.[ttz.¡.,tÓ
mÍnus
pré'ciJ
haber. Po–
námtis' e
fuplu\ri ,
(i
aliquis ex mea iniuria
du8acqdl era, alteroin i\lS ad 'aé(Íonem ho–
llO
1fidrri ,
alcerum ad dolorem li.1mmum ca–
pili$, ce'
le'
illud
prÍmun~ a:fiimaciOn'~
&
prc–
ti~
?.i!}n!l¡i:i c'!;e,\ :,
H~c
ver'?. poíl:criu,s
nu~l.o
pre 10 elÍl:c a:finnand'um,& quanco quts mag1s
cxa'ggd~c·
illum dolorem , có mínus valcrct
a~latío
illius. Cerre
G
in hoc cafu aliquis ica
com ahcrá curli olfcriío , Dcn'nfoc tocum ius
ruunl aa a·é\'íoncm refücuíiua\11 honoris , qux
cib'i éofn'mocfa', &vcilis
etí,
cib1
rclinquo ,
ca·n~rúrñ
vo1o· eibí collerc dolo'rcm cap1rls , &
l1ác abla1ioncm
a
ce cmcrc, qbrimihi comm'ó;
da
ert,
quís dixcrie i1\ hoc caíu canru1n c!fe
ptecij
1
.d'a11~u
yro .illa
prlu~Ji~ne d~lorisJ.tquan'rn
e{{
111cenlío íllius. Cerre nu1lus na cílcr de–
lirus , qui hoc diccrec, imo
li
prhócns eíl\gra–
tis id ius dabic. Ad hunc igitur modum debe–
mos concipcre quod iufius pacifcacur cum
Deo. Domine duo cibi iura func acquilica ex
iniuria-Pc cñ , alcecurn ad aétioncm
&
obfc:·
c¡.t1iu1nfofinici pene valoris
&
hohori ,hoc rj–
bi
_in
afr~m
.relinquo , quia ncc p';!fum il\i
offerre altqu1d Z!Jlllllalcns: alterúm
dÍ
!t1s a'd
di!pli'cencl:!m ,
&.
bdium peccati
&
occcaco-
1is: priuacio huius iuris cíb1 incÓlnm'oda noll
ell' rell pocius vcilis ' quia leu!e
{'e
hac
infi–
n rca dí!Pliccmia,
&
ve b arbare dlcam , in–
finird cflrguíl:u ,
&
ob1el'tb
t11ii
tJ1bn~opcre
aiíplicenrc: vcrumcanlen quia
{>
1iíu'aci3 ba¡c
ch vcilis Perro , pro
h~c
vcílfcarc qu:lm
iilc
acc/pi r, ego off. ro
ribi mcum
r'nc({rum ,
quod v aler quanru1ri gracia ,
&
glona ; quls
dicac mcritum deberc
die
a:quale il1i cllfgu–
lhií,
& difplrcencía:- diuina: , quam péilius DcJs
vellec non habere , pcrinde ac
(j
c!fcc clolor
incenliffimus ,
&
no~
porius
c~?i~,cnÍ(11'a1~aum tantum
cífe
mcrt tum
CUITI
VCllttaCC qu:un
accipit Petrus ex priuarionc illius iuris : a<qui
ha:c priuano non valer eancum , quanrum ot·
(enflt. a e ius ad
indig,n:uioném racione il–
lius : er&o ucc meritum
d
·bec illi a:quari, fed
foH
atccpta: vtiliraci.
Í-Ianc cxplicarioncn1 olim fuggeffi Alíqui–
bus n'ímium pri>pcnlís ad conrrariam
fcncen–
ridm.
S d
eomrá, nullum
obfcqu~uNi'
pura:
ércáruhí! ¡>"c:ilcll: e!fe a-qua le iuri comp' níaci? –
nís: ergo n'cc iuii iufia:
indignaríonis. Pro'–
b acur conícqÚcntia
'
ius
indignádónis
¡J_
íl:a: etf a:qualís ordinis dinini ac efi
ius· com~
pcníarionis, imo b?c íu,s efi
~cl uc~
íec,un?a·–
rium
con~quens ~nmanum
1llud 1ns 10d1g–
nacionis : ergo obícc¡uium quod efi ina:-quale
fecunclarío iur1 companfod
onis , deber & ne–cclfario eifc iniqualc iuri
indignacionis.Pro~bacur fecundo cadcm coníequcnc1a, ius in–
dianarionis cfi eiuídem ordínis cum offenfo:
fcd
nullum nofirmn obíequium pocctl acce–
dere ad ordi1Íem offcnía: : ergo néc ad ordi–
nem iuris incligna1ionis. Tt1nc viera: crto ncc:
ad mcrírnm cbndigñurn rcípeél:u ceffion1s talls'
iuris indígnariorlis , c¡nia vbi dce!l
a:qualica~
cum·aliquo,non poecn erre cóndignitas' nc–
~ue
l'.er modu1\1 mcriti , cum c!Tenria merid
condigni
confifi.acÍn ea a:qualitatc: ficm nec
P.º'~n
dfe condignira's vi íacisfaéHonis, qt1ia'
deed
nofiris obícquiis
zqu~licas
cum iurd
compcníacionis. N'cc procfeff
qu~d
Deo non
e!fee vcile rale ius indignacionis, quia rancum
acccndcndu~n
eíl: an
lic
req~·J:'
&
{j
¡~~ l)~rr
lic, non ene noíl:rum obfcqu1;r1n cond1gnum
ccffioi1is iu11s ind1onacíonls iu x.N'ec
dií~li
cencia/eu d1fgehufd\uinus
e
comparan~J~'
<l!ígt1ti_11i
i},1
ertº.r'f
,ofFcní.i: t¡éía: in
cap~li:
••
h1c enun horno
Ja:~icur
& da
mrnficarnr
m–
rrlnfece , qnalie'er non
da1-Hni/
i.ca~tr Deus~
a:que enim oea1us efi
liue homines pecccnr
l1ne
non,liuc illi offi 1arnr 1Ücrirum,
&
íacisfa-'
é'tío a:qualls,Gue non. Ódndt eciam conficld–
mca vtil'ir:ire a'cc,rcfcencc
pc~~~cori
, cuí
me-'
rcrecur ceilio i ris di11i11a: inc!lgna1ionis, non
p 1ocefi noíl:rJn;
o~íequ'lum,
e.f!e
req~al~
!lli.
o;ne~~io '.Cl~n, h~,c
fit
~upCCl~S ap,cnt~
tn–
d1gnttatCpeccaror1s,l!C e1uídem relifien112, vt
ampli~~ ~~pl~c.t~º
\n íolu
1
t\<?ne
argum~nt~JÚ;
. 0011,c:s
pn~nº•l'\'.rus how~
cum
¡¡;~aua
c.i:¡n-
1rucus potcíl: rbcren de concl'1gno al11s pnmam
!lf.aeian; : ergo
& '
remíffio1;'em
pe~c,a,ti
morra-.
hs.
P
0
robatuc
~ón'íef)u¿~tia' ,
fC•{ijffio peccaci
1
moe
ali~ e~ effe~,;'s f~.r~
1
a)~s :itira~'. g~jlt·a:,
tea'
qui
merernr formam,farrcm 111d1reélc me–
retur