660
Amphitheafrum
Mifericordia:.
Icr. r
?·
facrificauemnt omni militi.e ca:li.
Ierem. 1
9.
Y!.
1 ; .
"" l
J·
Et
Ge alibi.
Ü ·lt
ergo illorum crearío , vt non
ita necelfar ia hominibus , omitcarnr ?Secund1
etiam non ita videtur exaél:a :
tum
quia non
omnes ita argumentari fcinnr, vt facile totum
ex parte deducant,
&
Ge errori locns, quem in
ludreis non parlim vidi:nus irrepGlfe. Turn
etiam, quia adhuc perll:at difficultas, cur fcili–
cet poíiturus partem Vares , omiferit nobilio–
rem ? Diuns Hieronymus ira locum iílum
expo~
D Hiero-
nit, vr iuxta illius m<mtem omnis videatur dif–
°';mu< de
fi.:ulras ablegari : Sic enim fcribir: [ Haud du–
t~•ra
viucn.
bium eíl: huius muudi plenitudinem
i
te pro–
cium
c:xpo-
crear:im. Sed
&
illam viuorum rerram, in qua
me.
plenirudo fanél:ítaris te introducenre inhabira-
bir, tu pra::paraíl:i eleél:is tuis.] Sic ille. Non
er~
go ccelorum omii't creario , fed nomine pleni–
tudinis terrre Ggnificati illi, quia ibi cum ple–
nitudine fanél:iratis bonorum omnium confl:at
. plenitudo. N ulla.ergo rerrre plenitudo eíl:, G de
Infola illa
hac noílra loqnamur, :id illam ccdeíl:em pleni–
plcrmudo.
rudinem comparara. Vnde in libro creationis
fic legimus :
In prmcipio creauit D em c<Elum
&
GencC.!1•
terram. Terra autem erat ir,ani<
&
vacua.
Gene(
1.
Vol-&:.,
or~i
_: c?r non
&
alia: voc('
cre~orum pa.r~es
enam d1camus aptas ddignarc:? CL1m prreferum
ea pro illis ratie>
lit,
quam adduximus , Polos
inquam Arl'l:icum
&
Antar&icum ad crelos
pertinere. Qgi hanc rarionem, vcl altaram fupe–
rius minus probauerint,
~oeliorem
exhibeant,
q
mL5 nos, para
ti
ab omnibus difcere, li.congrm:-
re videantur, libenrer ampleél:cmur.
~ia
vero
rario
a
Cardinali Bellarmino priori loco addu–
éta,
&
auél:oriratem
a
Doltore tanto ,
&
fuam
eriam
h1~et
congrnitatem , iuxtá illam noíl:er
poteíl: affeél:us excitari. Vates namqµe ccelum
Vares ,·ce·
relinquens Deo,
pr~relfos
eíl: dld terra:: plenitu-
lu~
reliii–
ctinem exponendam, fecundum id quod alibi ab
qu1t Deo.
eodem proclamarum :
Ccelum ca:li Domino: ter-
ram autem dedit filii.J {tm_inum,
Pfal.
1 1
3
•.
t.
J
6.
Píal.,1
q.
Qi.
Tui
fu11t
cali.
Sinr equidem, vt ea inhabi-
v
16.
tes cum Cceleíl:ib11s cuis palatia h11ninofa.
Tua
)"err_am
1
ad-
.a.
.
5 ..
fc .
.
b d'.t'l.
.
rcribit
l0-
e1.
terr~.
1c 1p
e m
rerer?um ene 11.LUS,
qm
minibus,
&
tam late patentem" plenamque omni bonorum
plenam
vt
ac dehrian11:n _gen · e , fices homioibus dilargi-
eornm
r~
tus. Vult ergo Vates rex noíl:rum excitare
affe~
e_riga" gra–
éh1m , dum tanram Dei erga nos beneficentiam
wudo.
oíl:endit , longiffone iuxra ac lati!Iimc perparen-
tem : Et vt hincad illud bonorum omnium pe-
il.
1.
&
i..
~omodo ._¡nanis
&
vacua, qua:: vh
'
díqne repleta aquis : illis enim adimpletio i
.
Scriptura rribuimr?
~i
implet quafi Phifon.
7ccli.~
4
•
6
adimplet
quaji
E 1tphr11m.
Eccli.24 .
il
.3
5.
&
,J a
gns conGderatio confcendat., ad quod his
ru–
. :\·_,dime-neis pra::p;uamur. Exercearur in hifce, vt
.'
1e ·eatur illa:
a
magnis afcendat ad maxima:
.quo
,~-una.
dncit illorum comparatione, in
paruis
fe
mens gratam exhibcat, in quibus
íi
Eraa
parua
minlls inueniatur grata, terribilem in magnis
1
lla~fic
enim
r.,
f · ¡ .
Sed ccrre
Clllll
ced o illa pariter nobis propoGa
Et
uid-
&
in illius corhpararione: ornnis cerra: plenimdo
C)Uidq aliud,
VaCUÍtaS
&
ÍnanitaS efi:,
CUITI
in illo folum Ve•
illius.
com.
ri!Iima plentrudo reperiatur. Sed hoc allegori-
~
parac_ione
cum elfe ac myílicum dicenr doél:i,
&
hic lirre–
~!~~1::',; ui-
ralcm fen{um veíl:igamus. Dici ergo potef1,cúm
na
fa~is
ex-
Prophel:a.ca:los
&
terr~!n
Dei elfe
clam~1ir,ipfo
pofitio.
rum creattonem fuffiCJenrer expretliffe : nam ex-
cellenriíllmum eo loquendi modo dominium
illorum exmlir, qnod proculdubio in ipforum
produél:ione fondamr; vnde
&
deílruerc illok
Georgius
potefl:, hanc enim vim h:ibet fententia illa:
Tui
Scoms.
funt
ca:/1
,
&
tua eft terra.
Ideo (ic cecinit Geor-
gius Scotus :
•
,
7ístem.e,
ccrdique Opifex.
,
~od
autem ad crearionem terra::;
&
partium
cius fpecialius defcenderit, proprerea fuir, vr
quod inicio libri creationis dixerat Mofes, de–
clararet amplius,
&
prophericis luminibus Pro–
phetarnm clariffimus illnílrarer. Dixerat qui–
dem Mofes quod iam audiuimus,dum pofl: caz–
li ac terne creationem ad rerrre Vacuita tem
pro~
grelfos íl:acün'. Aitergo Vares:
Tui
funt
creli
,&
tua eft
tem1.
Creaíl:i quidem Dómine in prind–
pio cazlum
t!I
terram , ideo illi mi , ideo eriam
&
illa cna. Nec rnmum ru a , curn inanis-& va-
repulfam par\ecur. Graili!Iime ad h:ec B.Laure,n-
maxirna
tius Iuíl:inianus
in libro de conuer(atior¡e Monafti-
confcquen-
ca _c11p:8.
Loc~itus,
_cuius ha:c firnt.
v~rba: [~i ~taurcn•
enun
1n
paruis negligens eíl:, fublimmm dono-·
cius
lufiin~
mm
omnino indignum fe facit : atqni in paruis
fideljs exifrit, fpirimalíum dirabicur mulcitudi-
nt"
~ratiarum.J
Sic ille.
r
•
~,,fl,.~rft;fu~isft~ rf.dfd$'t~~;f.t
VERSVS X 1I
I.
Thabor
e§
Hermon in nomine tuo
cxulta–
bunt.
:
tuurn brachium cum poten_tia.
Hebra::is dure partes
1
i.
ac
1
3.
§.
l.
cua' ftd eriam cum pleniíllnia' quia tlla ef1
E
X 1'
o s
J
T
·"'º
L
I T T .E R
~.
eriam illius ampliílima plenitudo: ab Aqnilone
,
ad Atiílrum tua
íi.mtomnia, Dominus vniuer- 67 2.
sii'!fü
IRVM
~ fa~e',
Vt cUm Deum
vti
forum
tu
es , t¡uia
tu
omnia creaíl:i,
&
mundi
¡l~~
cerio
:í:n
ac terra:: nimis longe la-
hoc a?dificium ab iplis rerra: fondamenris erexi-
t~que
parentis au ,,brem magnificum Vates
fa~
íb.
~lid
ergo mirnm G :rdificü1m 1i1ifcricor-
pienriffimu~
pr
:·
1
~ric,
ad duos terca: fanél:a:
dix poffis in ca::lis coníl:ruere;íi Amphirhearrum
dtfcendar monte
f~ninime
omnium maximos,
illud foblime in cerra viucnrium, in quod omnis.,.vrpore nec Arme ·•·. , nec Macedonicis
~
Pyrc:-
Er
non
p!enitudinis thefauri locupleti!Iimi conuehendi.f
neis, Pernuianis,alii que celeberrimis
exa::quan~
conm nncn
~liter
ctiam
¡~offec
ncgori11m ifh1d expediri, G dos. Vbi in
p~imis ~araphrafi:Js
Chald:ei explo-
Thabor
&
d~
alia.
d1camus Agmlonem ca:lum lignificare, Gcu
denda fentenna, qm du0shos montes pro
d1.ia-Hcrmon
eriarn Meridiem, duos inquam Polos cre li fixos,
bus cerra- parribus , Orienrali fcilicet arque Oc-
pro O riente
g uibus fo.ris inrelligimr
&
ipfos crearos cados, cidentali poGros videt1r arceíl:ams : vr
~e ~mncs
&
O . ciclen·
vnde
&
ca:lum vocarur Polus , quod ap11d Poe- qu:nuor panes
a
Pe .,phera poliras acc1p1a!llUS. ce
~ofüos
ras pafllm occnrrir. Sicur enim Oriens pro
ca:~
Illius verba ,fonr:
TI?
'borab Occideme,
&
H er-
e:,;¿~,
·
lo
fu
mi poreíl, inrelligirnr enim
fol,
nobili!'fima
mon
ab
Oriente, in nomine tuo landeJ dic11nt.
~em ~haldz~s.
ccdprmJ1 portio, ;mt ccel.i pars? ex qua · iderur
fecur~1&
Georgius Scorns, i'ta canie,
\
1
1
1