IOZ
Arnphitheatrum
MitericordicE.
Deus ex eo producit fine , vt hominibus aditi–
memo
Út
ad beatitudinis comparationem, illis
datur , vt iuíl:i íint, vt fcilicet iuíl:itiam , auc in–
choent , aut promoueant, vel in aliquo illius
fratu perficiant, quod modis
a
nobis expoíiris
Múdus gra.
obtinetur. Sic mundus gratia fonda tus dici po-
tia fúdacus.
ll.
d H b
h b
·
r
pr
l
Card.Caicr.
te~i, qu~
e.
rre~
a cnt c1rca
ve~
1
mn.;.
rn _
m1 noíl:n, vt v1den poteíl: apud Ca1etannm intc–
rim donec ad eum locum veniamus. Negue ob–
fiat quod additur, grati<r debere Íupponi fubie–
él:um,
&
ita creationem ,
&
id quod per illam
elfe
incipit , non poífe effeétum dici prreddl:ina–
tionis. Id enim nego, cum coníl:et creationé eífc
beneijr,:ium,
&
exiíl:entiarn ipfarn
J
gna res extra'
nihilum íl:atuatur.
~1is,
enim hoc negare poilit?
Gracia
ell
Vnde D. Anfelmns
libro de concordia pr1Cdefti11a–
cxificntia
tionú cap.
3. íic air: [ Ornnis creatura gratia exi–
crearura:.
fl:it, quoniarn gratis taéta eíl:.
J
Sic ille. Hrec
fa–
D.
Anfclm.
ne propofirio indubire veriratis eíl:. Horno gratis
accepit
a
Deo quod eíl:. Si gratis, ergo benefi–
tium eft,
&
gracia hoc quod eíl:,
&
eius qnod efi:
fpontanea creatiu.
Cum
ergo beneficium lit,íi ad
finem foperhaturalem ordinetur cum effeétu có–
fequendum, nihil deíiderari poreíl:,quominus ef–
feétus prredeíl:inationis
fü.
Q.uod autcm addeba–
tur pr:t'dell:inarionem hominum foiífe poíl: decre-
D
tum incarnarionis,qure hominum fupponit crea–
in:~:~:~¡~.
rionem in decreto Dei, mihi non eíl: verum ,
,.
nis
non fuir
oppoíirum oíl:endi alibi : mortuns eíl: enirn,
v
ante decrc.
ftlws Dei, qui erant difPerfl, congrcgt<ret in vnum
,
tum
crea-
vt ait D. Ioannes Euangeliíl:a.
cap.
1 1.
'i!.
5
1.
Fi–
;1~an~~;r.v.
lios, inquam,qui in a:te .-.?.Dei pra:finitione,iam
5
2..
erant ad hrereditate1
·.. ·
1ptibilem deíl:inati.
<i:ar
· olct.
Vide Cardinalem
emm.
18.
Si obiicias fequi ex diétis non dari proui-
dentiá naturalé, cum na.ruralia omnia pcr proni–
ln
Deo
~a.
dentiá pr.rdeíl:inatiuá difponantur.S<:'.quelam ne-
tur
prou1-
d
..
D
.d
.
1 .
dcntia
na-
go, .atUr
em.rr~I~
eo prom
ent1a~nat~lf~
i.s,qna
turalis.
res m fuos dmg1t fines,fed non íiíl:edo
in
ilhs,ve-
rum ordinando illas ad finem fuperiorern glorire
homtnum.Quemadmodum ex eo quod ars fa:no–
faétoria ordinetur ad equeíl:ré, non fequitur vni
dari tanrum equefl:ré arrern.Et ex eo quod fubal–
rernara fcientia ad fubalrernantem dirigarur,non
tollitur, quin prior vera fcientia
lit
reíl:imanda.
Si vrgeas fequi ex ftabilira doétrina , eleétionem
ad gloriam eífe ante prreuifa merita, q11ia Dcus
creauit omnia propter eleétos,
&
illorum fuit
gloria prreinrenta, cuius comparatione res nam–
rales habent rarionem mediorum, vtique fine
Élc~ioantc
illis neqneat obtineri. Refpondeo,vr hoc demus,
~r~uifa
me.
plures , ac grauiilimos placirurn illud habere
~ir~~sx
:::-
fautores. Sed vr ah opinatione iíl:a, quam
fir–
fcquirur.
mauimns doétrinam , eat penims i,ndependens ,
dicimus illud non feq ui ; fiare ramen rite , ac
reéte omnia eífe proprer eleétos, quia omnia
proprer gloriam hominum creara ; qui finis cum
in multis fi:uíl:retur, in
folis
prredeíl:inatis forri–
tur.effeétum ' Cúmque hoc proueniat
ex
pra:pa–
ranone congrua rerum ,
&
auxiliorum , etiamfi:
Deus non habnerit abfolutam volunrarem alo–
i:ire ante pneuifionem meritorum, dicunrur
~on
uenienter omnia propter eleétos difpoíira; illa
enim difpoíitio efi: virtualis eleého , vri de ali
a
diétum voluntate eleétiua huius ordinis proui–
dentia:
qUtejfione prct.cedcnti,
qu;r huc etiam ad–
fcifcenda , nam omnimodis przfenri eti:un cbn-
Naruralia
gruir iníl:imro.Cui forre aliquis doétrinarn qnan–
mam
fine
dam
P.
Ruiíij fuprafeét.
7.
n11m.
9.
aptam exiíl:i–
rcfpcth
r;i,-
met ; ait enim, quod eriamíi res narurates nullo
~~cn~~;fc
1
modo eífent gratia, po!fent eífe pr::Edeftinacionis
eff.:étus, ex eo folum g11od requiruntur, vr pro-
f'.r:e~dli<>i
ducatur gratia: ad pra:dc '
1
1narionem enim pcr-
tionis dfc–
tinet non folum grati:i
>
íi
/1
l'ra:paratio illius per
~u~d~cct
e1, qure ipíi necc!fari.
~lnr.
Sicur pr:eparario
·
uiz.
tcmpli non folum dicir nt'•:ornm
c~rruétionern,
&
coníl:ruétioncm
rcrnph , fed 1pCarn en:im
N
.
i·
S d
'
·d
on placee
aream, lapides,
&
1.
'1..
e
cene non
vi
:'.O
i!lius do.
quornodo illa poilir
(l.
;r~.
-neri; nam curn n:m1ra-
éhina..
lia bona , eo
'ip ·-
'rn~.'.\
prreddl:inationc pro-
cedant, ad grar
,. / ;bnrur
~ neg~t
non m
ipíis conliderari fu
t:.
~~:~ualis
refpeffi1s,
&
or–
dinario ad finem illun/fL1periorern , qu<e quid1:m
graria efl:.
~10d
íi
pei: poilibile
vel
impoffibile
non ordinarcnrur , nullo modo haberenr rario–
nem effeétus pra-defl:inarionis : íine ordinati11ne
enim,
&
eleuatione nequeunr ad gran:e,
&
glo–
riz
prode!fe negorium.Non ergo apta eíl: in!hru–
to nofüo illa. doétrina,
c.1n:e ve
vera
elfer,
caufam
noíl:rarn
1
·
> '
prornonerer, vbi
in
rebus fpe–
ciale preti
~.'·iquirirnus,ob
quod
mifericordi~
diuime che
.~,s
augcatui:.
COR O L L A R I V M.
Ex
doDlrina
.,~u.J:.flio~ú
prttceden:ú
,
p?'ó
excitando
ajfetlrJ,
e§
monbiu
inffruendú.
19.
v
Idimus diuinorum bencfici_orum
fo-
Dillino:um
pra numerum mnltiplicatam mulriru-
bcn~ficiori
dinem, fupra dics frecnli, fupra arenas maris,
cnarr. b1iis
fupra pulueris rninuriora corpufcula, de guo ad
mulmudo.
Abraharh.diétttr1:_1 :
Faciámq11e femen twem
jirnt
puluerem terne.
Si
qitu
poteft hominurn numerare
G~ne(
1
¡.
puluerem terr.c , femen quoquc tuum num rare poterit.
v.
16
~
Genef.
1
3.
ir,
t
6,
fupra aqure gurras, fupra fofis·
atomos , fupra ignis fcinrillas,
&
indirníibilium
minime numerabilern colluuionem. Quomodo
ergo non Gr cordirus affelbnda rererniras, vt di-
uinas mifericordias in iis fp!endentes per fpatia
diffuíiffima pra:dicemus
?
Sed eíl: quod affeétum
noíl:rum
in hoc mifericordiarnm cataclyíino
nimium quantLim accendat. Non conrentu
PmioG'li·
Deus tot conrulilfe beneficia, ea ornanit pretio-
ma
ill
i,dum
fülime, dum effcétum elfe pra:d frinarionis vo-
~De~
efr"c:.
luir , íicque gratias gratia: confumrnanffim:e
";~d~n;~a
nobiles appendices. Gratia qnidem fupra orn-
;¡
0015
effc-
. nem eíl: narurarn, ideo enirn gratia cíl: , eáque
l1:a.
racione omni natura nobilior , íicur aunan,
&
íi
non pcrfeétiffimum , qnolibét n'>biliffimo ar-
gento nobilius,
&
non viuenrc viuens. Gratiam
ergo Dem minimx cuigue namr:t particHh
fu_
perponit , imo eam gratia conueíl:it, vt lit illa,
etíi viliilima alias , iam
tora
pretiofior namra ,
habeárque horno in narnrre iÍla porrione permo-
5 .
r~~
1
mi–
dica quod plus a-íl:imare debeat , qnam íi
toram
n~~tiílima
naturam , quanra qnanta efl:, íibi
in
illa recog-
pr~riofi~r
nofceret arrriburam.
Qme
beneficia
dnm
íine
vniuc~sa
limite multiplicantur, plus eíl: , guam
íi.
innu-
natura.
mer:e mulriplicarenrur natura::, vt hominis com-
modo fuhfernirenr. Quomodo ergo non inar-
defcat affrél:ns , dum hrec folidil1imis funda-
~am d~mentis fubnixa conremplamr
!
Numeremus
;~t:\P~nt
cum Seneca munera naru ra: aligua , pro qui-
étus inflá.
bus
merito exclamet ille: [ Parurn dedit naru·
mari.
ra , cum fe dcd
t]
lib.
4.
de beneficiú cap.
4 . Sc:neca·
Sed pergit ille
cap. 5.
[
Vnde ilta, qua: poílJdes
l
qua-