Pfal.88.
Pars
I.
Verfus
l.
Qu~íl.
incid. If.
101
refpeél:u aliguoru
, bonum illud redundar in
omnes: omnes fiqui m in íl:am glori:r de alio-
rum bonis aél:ibus
fu
o charitatis ardore gau-
debunt, fomentque
í
riam pro diuina lauáa-
tione: qua: omnia ad earimdinem 1llorum per–
tinenr, fiue eífenri:ilem, fine accidenralem,ídque
foris cífe , vt effeél:us
·a:deíl:inationis Jinr , ex
diél:is eíl: faris fupérr<
e¡:tmn. Dc::inde.
;.prob:11io.
Eo ipfo quod creara
:•
.·
r
a
Deo proprer
homme•
difpofita ,
~~Jr,.
1cet il le gloriam
coAfeqnatnr , dignus
1/
Q
us íic ifla difp inens
amore fupernarurali : fa, o falrcm in beata vira
prxdelhnati illum propter hanc r-ationem ama–
bunr, qui amor pro mare:·ia habebit res orones
crearas etiam mínimas , & ira omnes
illa!
iura–
bunt ad fubflamiam beatitudinis,
v~l
illius or-
ln
m~n;m;s
narnem,1. Et in minimis quidern fofficientem
~f~gia
pio
eífe FrD Dei laudatione materi.
docct Salo-
ti:i~c
1
~:r~~
mon Prouerb. 3o.
j¡.
2
4.
0!!;• .
mt minima
na.
terrtr,
,
&
1pfa
ftmt fnpientiora
tibm.
Quis
Prou. 3º·"•
ergo hu1uíinod1 minimorum ar
m, qui in
1
+
ill1s fapiem1a: fuz:: adco prxclara imprdiir mo-
nimcnra, non adrniretur
l
Quis non pra:dicet ,
& affcél:u quam poreíl: viuaciíllmo compleél:a–
tur
?
Ar viuunr minima illa,
&
fapientia: exhi–
bent miranda prorfu argumenta. Bene illud:
de minimis ergo, & non viuenribus Spiritum
Eciam non
Sar.él:um audiamus.
fil!!;am dejiderabilia om1:ia
viuc:1Hib1•s.
opera ei111
,
ó ·
vfque
f/d
fcintillam qu.t eft conjide–
l:ccli.
4L.
v.
rare.
Eccli.
41 .
Y!.
2
3. Ecce fcinrilhm confide-
1
J·
racione digniflimam,
&
Dei pocentiam,
&
glo-
ri~ m
mirifice proteíl:antem. Vt merito ex illa
ad aurhorem progrediacl)r affeél:us, quod ibi–
Jbid.v.
J.6.
dem Siracides pra:flans, Ge claudic,
Et
quú
fa–
tiabit11r
vidn1
gloriam
eim,
Y!.
2
6.
Et locus qui–
dem adduél:us iuxta exemplaria Gra:ca , qua:
Janfrnius.
lanfenius citar , Jume haber fenfom. ( Vfque ad
fcinrillam efl conGderare , hoc eíl: , opera Dei
digna funt, qua: fpeél:enmr , & amentur, vfque
ad minimam fcintillam , in qua potenria Dei
cerni poceíl:. ] Quod autem de fcintilla diél:um
eíl:, de minima etiam dici arena poteil:, de flill:i.
roris , & huiufcemodi aliis, qua: nos niodo,
&
pra:rerimus , & pra:rereunr, íl:upentes tanrum ad
grandia; quaíi non grandia ex minimis coalef–
canr. N1l certe punél:o minnrius,
&
tamen cir–
ca illud quam anxia efl r hilofophorum inquifi–
cio
!
uot pro indiuifibilibus qua:íl:icnes? Et
l.uet adhuc eorum natura, q ianrumuis
fe,
aut
Periparecica , aut Zenonica fchola difcrncier, la–
ceb1rquc, donec lumine alriori perfofi vide:int
felices in ca:lo minimorum myfleria , & Deum
peo illis laudatione indefe!f.-i pr fcquantur. Ve-
D. Gregor
riíllme ergo diél:um
a
D. Grcgorio N yífeno
ora–
NyrTenus.
tione tertia de RefurreElione :
l
Omnis efficacia
Cum
lluno
Diuirla ,( id efl efficienria, auc oper.atio)
c?mi~
rcuaéla nd~ .
tem haoet íl:uporem,
&
conflernanonem.
J
Er-
go & in mini mis efficacia illius cum íl:upore,
&
Vltima pro.
coníl:ernacinne celebranda. Tandern Deus non
batio.
habuit decrerum creandi mundum fine refpeél:u
ad finem fupernaturalem , quod Apoíl:oli addu–
él:n probar authoritas. Mundum cerce creare
propter hominem voluit. Ve quid enim domus,
nifi vt habitarori deferuiac ? Ve quid palarium,
niíi ve R egl? Vt quid.conuiuium,nifi vt conuiue.
recumbat
?
Pro quo diuus ipfe N yífa: Pontifex
M!!dus
pro-
fic fcribit
libro de creatione hominú cap.
1.
&
l.
P'er homi
(
Ec vniuerfus orbis fecundum crearionem fu:un
~-~re
or.
cerra , marigue pararns aíl:abac : fod qui his
Nyn:
g
vceretur inrerim non er::ir.
~ondum
námque
Amphitheamsm Mifericordi.e.
magna hiec & pretiofo res horno mundi domi•
nus aderar : nec enim decuerat prius exiíl:ere
Pretiofa
IC$
principem, quam illa querum gereret principa-
horno.
tum : fed vbi cunél:a ei fubiicienda parata funt,
~a1.n confeq~ens
erat
appare~e reél:?~e~n;
Quia
Rcx
in
míi·
1g1tur
~dun
qnoddam re:gm domic1ln:1m
futi'l~
do.
ro reg1 crearor vniueríiratis effccerat, id autem
~rat terra~
in
fu
lee,
maria , & fuper ha:c ca:lum
m modum
came~a:
cmuatum, diuitias vero re-
pofuerat regni mulriplices : propterea nouiíli-
mus in hunc mundum introdultus eíl: horno;
non vt viliffimum in exrremam partem proie-
Ideo
pollrc~
él:us, fcd quem decebat gen:tum mox
elfe
re- mus
inrcc
él:orem. Nam ficut quidam optirnus inuitator
ctcatuias.
non prius ip domum pranforem, quam pra:.:.
p¡iret epnlas, introducir, fed omnem apparamm
inflirnens, domúmque congruenter exornans ,
difcubimm quoque, & menfarn, & cretera,tunc
ad pra:paratas iam delicias conuocamm inui-
tar. Inxta hunc modum diues,
&
copiofos no-
íl:ra:. conditor educarórqne
fubíl:a~ri:;e .
bonis
Velut
con–
ommbus replen , h:ibiracnlum mund1 hu1us, &
u:ua,
ptop·
magnas has epulas variafque difponens , fic
1cr
qucm
inrrodnxit hominem , dans ei opus , eximium
illa:.
cuíl:odire mandarnm, quo non apperitu rerum
non ex.cantium .fed priefentinm poífewone gau-
deret.
J
Ha:c 1lle, qui bus fimilia habent alij Pa·
tres de hominis op1ficio agentes, vt veritas ha:c
coníl:antiíllma dcbear reputad. Si ergo mundus
propter hominem,& horno propter finem fuper·
nacuralem,fit inde mundum,& omnia in eo con-
tenta , velut adiu
ipG attributa, quibug
ad finis fui confec[
ererur.Tunc vlrra.
Deus per fcientiam condmonatam pra:nidebat,
4
quod fi res pr<ediél:as hommibus rribueret, eo-
rum quidam bene illis forenr vfuri, alij non ira:
quando ergo illas producere fiatuir, ex rali vo–
lunrate faéta efl inter illos difcrerio, vtdiél:um
iam fupra, & ita voluntas omnia diél:a crean-'
di ad pr;edeíl:inationem fpeél:at , vt pote fpe–
cialiíllma prouidenria, aut illit1s portio princi-
palis.
2
7. Ad ea, qua: in principio qu;efl\onis vi-
Obieéla
Col–
debanmr obflare, refpondeo omnia de quibus
uuntur.
diél:um, etG nacuralia fint, fimul e-lfe gratiam
per extrinfecam ordinacionem,,,9nod efl faris,
ve aliquid
Gr
pr;edeíl:inationis effeél:us vt furen-
tnr illi , qui nobis in vltima alferrione viden-
tur aduerfari. Non
qui~em
ex eo quod fuppo-
íira volunrace creandi , poflmodum ordinario
fuperuenerit , fed quia ex fine pr<edefünacio-
nis creara
funt , &
ita non folum earum
vfos , vt aligui exifümant , fed rerum ipfa-
rum fobtl:antia: effeél:us pra:deflinationis funr.
Pelagij
m~s
. Quod vero addirur ex
L·.
Auguflino, eíl: pror-
quam
di–
fos infirmum, Pdagins enim non vocab¡n gra-
ucrfa.
ti:im ipfam naturam per ordinarionem Dei ad
finem fupernaturalem, fed ex co ramum quod
a
Deo grari, eíl: creara ; & id dicebat fuffice-
re fine auxilio aliquo, non folum fupernatura-
li,
fcd etiam fine narurali concudi. ; hunc enim
penirns fufluliífe oíl ncN...in m:iteria de gratia
cum irrefragabili teíl:e , Dino inqnam , Hiero-
nymo
in Dialogo contra Pela1•iano1.
Cllm
vero
ait
f?·
AngnflijuS C:hriflnm
nobi~
no_n merm!fe
granam 'quanom10es' fed qua iufü elfemus '
id dicit, quod efl fane veri!f:mum , quia eífe
hominem pra:ci
e
gr:itia redemptionis non eíl:,
neque ad ilbm per fe ordinatur , & ira non
illam commendac Apoíl:olus. Quidquid ergo
1
3
Dcus