Previous Page  368 / 908 Next Page
Information
Show Menu
Previous Page 368 / 908 Next Page
Page Background

344

The[auri lndici

T

itu!us X

f.

Cáp. 11.

rribrn)ali aliif\it, cuius obligationes ,cum iudicis

finr, íatis videmur perfpicu:r. Sed ílb fpeci3lis,

vt, quia €enlus prxdill:i in fauorcm Indorum

conf\i¡uti fum, ex quorum ílabilirnrc ingcmia in

eos relu!tam commoda)

&

coníequenrer com-

}.uditor

mune bonum valde indt:depcndet ;

Í~ruato

qai–

Rtgi,..,qui

dcm iuf\ici:i: moderaminc:, ícmper foueamr. Vn–

;udcx, m

de videcur corumunis iam fomcmia de opinione

~';;;~:-

pr~b:bili ,qu~~ i~dc~

complell:i poccfi,

~ti~m

d"um ¡u-

reltéta probabdton , htc Jocum non habc:c , lal–

dic.rc

jux·

tem

gcneralit~r

loqueudo , & no1> de vn:i, aut

"'probn-

altera frnmnia in re non mulrum prxiudiciali.

b1liorcm

Natn ex eo fieret Indos grauia detrimema fubi–

qzmonrm.

turos,

&

communc

t:ciam

bonum iri non leuiter

immimtcum, lmm& in pari prob3bilirace idcm

vid tur dicendum , ob eamdem mtionem.

In

co tiquidem cum iure probabi!i concurrir

fpc-

J

cialis mifcrabilium perfonarum,&communis bo-

;:;;:n

,: 0 _

ni

rdpe~us. Vnd~

fatis

verofi~il~tcr

di,iyocefi

llum ¡

1.di-

m1mc¡uam a:qualttatem 1llam mns contmgcre,

C•ndi,

eum

quia femper pro }ndis ÍUnr

fpeciafiJfon~

rationes,

diRn,

••t

vndc ius parris ad11crfa: foperacur.

~ando

(cili–

z';ª''ºba·

~tr

leclutis diétis rcfpcltibus i11s a:quale efi, nam

,~;~7,.'c-

¡j

illis exclulis ius Indorum debilius

lit,

per

rd~

peétusdiétos potdt ex:rquari. Tam autcm de–

bilc

eífc

pottfi, vt eciam illis adiunétis minus

probabile

lit;

&

dummodo

fit

abfolurc probabi–

Je, pottfi iudex, licet non ttneamr , in fuuorem

lndorum iudicarc. Dixi amcm,

liw

nOJJ1entAt11r,

quia valdealienum ab :rqLtitate,

&

ratione

dt,

vt

obligatio

fenrmtiam ti:rendi contra cum, ct:–

jus cf\ potius ius 'eo cnim ipío iuf\it>a en illi ma–

gis debita

¡

vnde repugnar obligation<:m

dfo

ad

illam dencgandam

:

Uentgari e9im non debet

nec;ellariú 'nifi quarenus minus de iure en, cum

• ,..

ius obicéhrm iufiitia:

fit,

&

ira efi implicatio in

terminis , quod ius potiLts út, & quüd illi dcbeat

iuf\iciadencgari ;

&

quod

lit

iusdtbilius ve pro–

numiari pro illo fonr.cnria debeat,

&

Jrn:cqui–

eem

circaiudicem.

oMig<tio-

8

Circa Adminifiratorem vero obliga–

;,"

f\ámi·

tionts íequentes fUm ,ex quarum tranígre11ione

j,~':;:;;;~-

lcchale_p?teri_r c'.imen

inc.u~ri,

&

ita pr_o illis

.

¡;

D1co Pnmo. Adm1mf\rator cenluugi fub

·

:nohali cenemr eorum íolurionem íolici\e pro-

-1ffer1io

1.

curare, nec humanis reípeétibus eam reddere

:;;;,;,!:~;-

difficiliore.m;

r~tio ~fi

clara; qLtia contra officium

rurrandñ.

m

re gram delmqmt.

Dico fecundo. T cnerur, fi diao modo de–

Aj{mi•

2.

linquat ad damnorum ref\icucionecu. Confiar

•:,~:n;;/;· e~

eodcm.

Po~c

aurem

d~mna

co'.1tingere '·non

!,

11 ,,

11110 •

v1detur !1egan poíle.

N~m

lndr ex ceufuum

1

m.

penfionibus folent rnxas 1megrnre ,

&

illisdcfi-

cicmibus ad alia non fine damnis obuenientia

recurrunt, vendend0 íciliéet aliqua viliori pre–

tio, vel quid fimik.

·.

:J!:"::,,;:

Dic_o tercio.

Q!id~L1id

de accepti'?óe mm;1e-

mmm

. ,_

rnm d1étum

~fi.

Crptte puudem'.;

c1rca Prore–

,,,;.mm.

étorc~

,

~anrer

efi

~e ~dm1n'.f\rarore

diccn–

dum:

hect m

hoc non tta ng1da v1deacur obliga–

Cto ; guia _fi quid lndi tribuant, cum proprium

non

fit,

led ex honis

Communita~i'

, minús vi–

demur inuiti.

AJ{..rti•+·

9

Dico quarco. Adminifirator curare de-

"""".

her , ve quod ex ceniibus íoluimr

vcilicer

c::x–

:,a;;,.~:",,,

pendacur, fine

~orum.co11fiitutioni~

attenro ,

&

jolut1r1irr.

1llorum,qu1bus td tradm1r, quod ex

ard

ccnf.ua:

li exrrahimr, agendi modo obferuaro , licet

e~

nim ipíe adeífe non poílic in omnibus populis,

ve videat qualiter expendatur pecunia , curare ca–

men deber, ve ratio illius ab accipiemibus red–

dacur. Pecunia enim in Caciquiorum manibus

perirnlo efi fraudandt finis obnoxia , pro quo

exrralh

dl.

In c;¡uo quidem li diílimulare con–

tingat

ob

munera ab eifctem accep¡a, de grauica–

te deliéti confiar, ficut

&

de rcfürutionis obliga–

tione Communitati fociend:v omniu¡n eorum,

qua:eidem íubcraé'ca funr.

Et

licet obligacio

raHs

in defeétum pr:rcipuiddiitoris út,quiMamen de

Caciquiis fperari nequit foli<turos aliquando,

quod in víus noa debitos expeoderunt, prxcipui

fünc debirores reputandi ; vel conari, vr

Caci–

quij oppormne íoluam, ad id Iudicis officio dtli–

gem~r

inuoc:uo.

10

Di~o

quimo. Curaredebet ne

pecuni~ ~f;.

1

::~;

ex ceníibus

m

arcarn delata extrabamr, ve mutuo

ram

dtfo,,.

tradacur, íic fupremis· Magifiratibus pofiulanti-

dnu/j

~·bus,aut iubemibus. Q!ibus licet obfequendum

euni•m

ín,

fit,

dum pro potefbte iubem, obfifiendum ta-

•mmil–

men virilicer quamum faiua fubieétione pol1ic;

latR~,

nr

quia in co ordinarie loquendo

in~rdinace_ ~- ;;,~·

'"'

gunt. Et quemadmodum fi propna Adm1111-

firatoris pecunia exigeretur, omnia temaret, vt

locum non baberecexcraíl:io ; ita

&

pro pecupia

CommunitatumIndorum parirer

rcpu~nandum.

Soler namquc:: fic mucuo ac¡:epta diílicile reddi:

pro quo eciam efi

diligenc~r

infifiendum , ac

{i

de pecum:c: proptia: recuperacionc ageremr.

H a:c enim cfi regula optima , -quam Doé!ores

adhibere foleuc acf declarandum qualis dcbeat

dfc

diligemia eorum , qui res alienas admio,i-

firanr,

vnde

&

culpa: qualitasdeducamr, an íci-

licct

lata

,leuis , autleu1ffima

íit,

dequodié!um

alias.

Tír.

9:

11.

59. ,

. .

.

.

Alferti• IY;

1

r

D1co fexro. Admmr!lrator d161:us

foh-

rim•

·~·

citedeber cauere, oc expenfo: nimia: in redden-

peofar•,,.

da lndisEecu11il fiam ; folcnt etenim ad boc plu-

m•derdii<>;

res Mimfiri concurrere,& omnes volunt emolu-

••m.

memum , ex pallio pauperis , aut iuf\i , ve dici

folet, habere. In quo quidem pretio redimi ve-

xario folet : quod tamen Adminiílraror vitare

deber, iudice compellato : ni!i ta!is ille

forte Gr.

de quo nequeat quidquam Ípcrari vetandis

vex~

tionibus oppormnum;

&

regula cradica de

di!~~

gc::nrii\ pro pecunia propria in caíu pra:fenri non

penirus congruit

:

nam pecunia: propria: vnuí- •

quifque

~ft

dominns ,

&

ve eam recuperet, po-

tefi impedimenta íubornarione depellere; id,

quod efi in vfo apud eos ,qui ex arcis Regiisfiu-

dem.debita per Officiales reddi ad huiufmodi

minifierium deputatos. Pecunia aurem , de qua

agimus, Adminifiraroris oon cfi,

&

ita, vt phra!i

iuriípericorum quorumdam loquar ;

ex

alieno

corio non deber lo11gas corrigias faccre, & quod

iura cnuem,de alie110 dfe liberalis. Q.!..od fi con·

ti11gat ; quia iudicis fomulos co11ciliare fibi Hu-

det , co quod omnes ex vno quafi gremio funr,

peccarum eorum efi mani

l1,f\

u"!,

&

ref\

imtion.is

vinculum non obfcurnm;v.bi &.doh1inij tranlla-

tio nulla efi,eo quod id,quod datpr,efi alienurri, .

vnde & furtum commicrunt accipientes ,.& cúm "

cerrum út tos non ref\iruros Adminiflratori co-

1;1,lrll

boc

OMtls

íncumbit.

De

quo ba:c facis.

.

CAPYT