344
The[auri lndici
T
itu!us X
f.
Cáp. 11.
rribrn)ali aliif\it, cuius obligationes ,cum iudicis
finr, íatis videmur perfpicu:r. Sed ílb fpeci3lis,
vt, quia €enlus prxdill:i in fauorcm Indorum
conf\i¡uti fum, ex quorum ílabilirnrc ingcmia in
eos relu!tam commoda)
&
coníequenrer com-
}.uditor
mune bonum valde indt:depcndet ;
Í~ruato
qai–
Rtgi,..,qui
dcm iuf\ici:i: moderaminc:, ícmper foueamr. Vn–
;udcx, m
de videcur corumunis iam fomcmia de opinione
~';;;~:-
pr~b:bili ,qu~~ i~dc~
complell:i poccfi,
~ti~m
d"um ¡u-
reltéta probabdton , htc Jocum non habc:c , lal–
dic.rcjux·
tem
gcneralit~r
loqueudo , & no1> de vn:i, aut
"'probn-
altera frnmnia in re non mulrum prxiudiciali.
b1liorcm
Natn ex eo fieret Indos grauia detrimema fubi–
qzmonrm.
turos,
&
communc
t:ciam
bonum iri non leuiter
immimtcum, lmm& in pari prob3bilirace idcm
vid tur dicendum , ob eamdem mtionem.
In
co tiquidem cum iure probabi!i concurrir
fpc-
J
cialis mifcrabilium perfonarum,&communis bo-
;:;;:n
,: 0 _ni
rdpe~us. Vnd~
fatis
verofi~il~tcr
di,iyocefi
llum ¡
1.di-m1mc¡uam a:qualttatem 1llam mns contmgcre,
C•ndi,
eumquia femper pro }ndis ÍUnr
fpeciafiJfon~
rationes,
diRn,
••t
vndc ius parris ad11crfa: foperacur.
~ando
(cili–
z';ª''ºba·
~tr
leclutis diétis rcfpcltibus i11s a:quale efi, nam
,~;~7,.'c-
¡j
illis exclulis ius Indorum debilius
lit,
per
rd~
peétusdiétos potdt ex:rquari. Tam autcm de–
bilc
eífc
pottfi, vt eciam illis adiunétis minus
probabile
lit;
&
dummodo
fit
abfolurc probabi–
Je, pottfi iudex, licet non ttneamr , in fuuorem
lndorum iudicarc. Dixi amcm,
liw
nOJJ1entAt11r,
quia valdealienum ab :rqLtitate,
&
ratione
dt,
vt
obligatio
fü
fenrmtiam ti:rendi contra cum, ct:–
jus cf\ potius ius 'eo cnim ipío iuf\it>a en illi ma–
gis debita
¡
vnde repugnar obligation<:m
dfo
ad
illam dencgandam
:
Uentgari e9im non debet
nec;ellariú 'nifi quarenus minus de iure en, cum
• ,..
ius obicéhrm iufiitia:
fit,
&
ira efi implicatio in
terminis , quod ius potiLts út, & quüd illi dcbeat
iuf\iciadencgari ;
&
quod
lit
iusdtbilius ve pro–
numiari pro illo fonr.cnria debeat,
&
Jrn:cqui–
eem
circaiudicem.
oMig<tio-
8
Circa Adminifiratorem vero obliga–
;,"
f\ámi·
tionts íequentes fUm ,ex quarum tranígre11ione
j,~':;:;;;~-
lcchale_p?teri_r c'.imen
inc.u~ri,
&
ita pr_o illis
.
¡;
D1co Pnmo. Adm1mf\rator cenluugi fub
·
:nohali cenemr eorum íolurionem íolici\e pro-
-1ffer1io
1.
curare, nec humanis reípeétibus eam reddere
:;;;,;,!:~;-
difficiliore.m;
r~tio ~fi
clara; qLtia contra officium
rurrandñ.
m
re gram delmqmt.
Dico fecundo. T cnerur, fi diao modo de–
Aj{mi•
2.
linquat ad damnorum ref\icucionecu. Confiar
•:,~:n;;/;· e~
eodcm.
Po~c
aurem
d~mna
co'.1tingere '·non
!,
11 ,,
11110 •
v1detur !1egan poíle.
N~m
lndr ex ceufuum
1
m.
penfionibus folent rnxas 1megrnre ,
&
illisdcfi-
cicmibus ad alia non fine damnis obuenientia
recurrunt, vendend0 íciliéet aliqua viliori pre–
tio, vel quid fimik.
·.
:J!:"::,,;:
Dic_o tercio.
Q!id~L1id
de accepti'?óe mm;1e-
mmm
. ,_
rnm d1étum
~fi.
Crptte puudem'.;
c1rca Prore–
,,,;.mm.
étorc~
,
~anrer
efi
~e ~dm1n'.f\rarore
diccn–
dum:
hect m
hoc non tta ng1da v1deacur obliga–
Cto ; guia _fi quid lndi tribuant, cum proprium
non
fit,
led ex honis
Communita~i'
, minús vi–
demur inuiti.
AJ{..rti•+·
9
Dico quarco. Adminifirator curare de-
"""".
her , ve quod ex ceniibus íoluimr
vcilicer
c::x–
:,a;;,.~:",,,
pendacur, fine
~orum.co11fiitutioni~
attenro ,
&jolut1r1irr.
1llorum,qu1bus td tradm1r, quod ex
ard
ccnf.ua:li exrrahimr, agendi modo obferuaro , licet
e~
nim ipíe adeífe non poílic in omnibus populis,
ve videat qualiter expendatur pecunia , curare ca–
men deber, ve ratio illius ab accipiemibus red–
dacur. Pecunia enim in Caciquiorum manibus
perirnlo efi fraudandt finis obnoxia , pro quo
exrralh
dl.
In c;¡uo quidem li diílimulare con–
tingat
ob
munera ab eifctem accep¡a, de grauica–
te deliéti confiar, ficut
&
de rcfürutionis obliga–
tione Communitati fociend:v omniu¡n eorum,
qua:eidem íubcraé'ca funr.
Et
licet obligacio
raHs
in defeétum pr:rcipuiddiitoris út,quiMamen de
Caciquiis fperari nequit foli<turos aliquando,
quod in víus noa debitos expeoderunt, prxcipui
fünc debirores reputandi ; vel conari, vr
Caci–
quij oppormne íoluam, ad id Iudicis officio dtli–
gem~r
inuoc:uo.
10
Di~o
quimo. Curaredebet ne
pecuni~ ~f;.
1
::~;
ex ceníibus
m
arcarn delata extrabamr, ve mutuo
ram
dtfo,,.
tradacur, íic fupremis· Magifiratibus pofiulanti-
dnu/j
~·bus,aut iubemibus. Q!ibus licet obfequendum
euni•m
ín,
fit,
dum pro potefbte iubem, obfifiendum ta-
•mmil–
men virilicer quamum faiua fubieétione pol1ic;
latR~,
nr
quia in co ordinarie loquendo
in~rdinace_ ~- ;;,~·
'"'
gunt. Et quemadmodum fi propna Adm1111-
firatoris pecunia exigeretur, omnia temaret, vt
locum non baberecexcraíl:io ; ita
&
pro pecupia
CommunitatumIndorum parirer
rcpu~nandum.
Soler namquc:: fic mucuo ac¡:epta diílicile reddi:
pro quo eciam efi
diligenc~r
infifiendum , ac
{i
de pecum:c: proptia: recuperacionc ageremr.
H a:c enim cfi regula optima , -quam Doé!ores
adhibere foleuc acf declarandum qualis dcbeat
dfc
diligemia eorum , qui res alienas admio,i-
firanr,
vnde
&
culpa: qualitasdeducamr, an íci-
licct
lata
,leuis , autleu1ffima
íit,
dequodié!um
alias.
Tír.
9:
11.
59. ,
. .
.
.
Alferti• IY;
1
r
D1co fexro. Admmr!lrator d161:us
foh-
rim•
·~·
citedeber cauere, oc expenfo: nimia: in redden-
peofar•,,.
da lndisEecu11il fiam ; folcnt etenim ad boc plu-
m•derdii<>;
res Mimfiri concurrere,& omnes volunt emolu-
••m.
memum , ex pallio pauperis , aut iuf\i , ve dici
folet, habere. In quo quidem pretio redimi ve-
xario folet : quod tamen Adminiílraror vitare
deber, iudice compellato : ni!i ta!is ille
forte Gr.
de quo nequeat quidquam Ípcrari vetandis
vex~
tionibus oppormnum;
&
regula cradica de
di!~~
gc::nrii\ pro pecunia propria in caíu pra:fenri non
penirus congruit
:
nam pecunia: propria: vnuí- •
quifque
~ft
dominns ,
&
ve eam recuperet, po-
tefi impedimenta íubornarione depellere; id,
quod efi in vfo apud eos ,qui ex arcis Regiisfiu-
dem.debita per Officiales reddi ad huiufmodi
minifierium deputatos. Pecunia aurem , de qua
agimus, Adminifiraroris oon cfi,
&
ita, vt phra!i
iuriípericorum quorumdam loquar ;
ex
alieno
corio non deber lo11gas corrigias faccre, & quod
iura cnuem,de alie110 dfe liberalis. Q.!..od fi con·
ti11gat ; quia iudicis fomulos co11ciliare fibi Hu-
det , co quod omnes ex vno quafi gremio funr,
peccarum eorum efi mani
l1,f\u"!,
&
ref\
imtion.isvinculum non obfcurnm;v.bi &.doh1inij tranlla-
tio nulla efi,eo quod id,quod datpr,efi alienurri, .
vnde & furtum commicrunt accipientes ,.& cúm "
cerrum út tos non ref\iruros Adminiflratori co-
1;1,lrll
boc
OMtls
íncumbit.
De
quo ba:c facis.
.
CAPYT