De
'lJamhiJ
emergente•
,ohligadonis ad lucra ;
&
damn:I refulcaricis;
ifiud fubiicic,fi vafallus ideo Regi,auc alceri Do-
' mino ccmporali mucuum dec, quia merico cimec
f
ore
ab
eo vexandum , auc graues moleílias ab
co paíforum, nifi mucuum illi dec. Pro quo
&
Socus
Lib. 6.
Je iufliti4, qu.efl.
1.
iÍrt.
3.
Cond11f.
3.
In eadem calUs fpecie loquens:Rarus aucem efi,
qui on¡ninogracuico cribuar,
&
ica iuxca id;quod
generalicer accidic, iudicandum. Sunc aucem a–
liqui nimis opule11ri, qui neque¡mc roca, quam
habenc, pecunia negocíari;& fi mucuum dec mu'–
tum eis rellac, quo polTincdamno cuilíbec fuper–
uenienci obuiam ire.
Et
hi folenc gracuico mu–
fuare Regí, quia úc gubernancíum graciam úbi
:id mu.Jea
necetfaria~
aufupamur
¡
v~de
calibus
pra:mmm nullum cnbuendum pra:cer 11lud;quod
ipGs efiex gracicudine debicum , 2uc debic9 alío,
qui iullici:r. non
lic.
Pro quo Auélores videndi
lf•aA<in..
apud Bonacínam
D_if}111.
3.
Je 1ontraFJi611sf2!!•tfl·
3.
PtmElo
2.
1111m.
6.
7.
&
8. nec efi, concrarium
quod cum aliis addic
1111m.
9.
eum df.e
vl\i.~arium
tnencalirer, qui dac mucuo pecuniam Principi;
fpemns lucrum ex mycuo camquam prerium, &
_in. recómpenfariorlem non gracuirnm, nec libe-'
talem l filie princípalicerfperec, úue minus prin–
cipalirer; Gue alias non dfec
muru~¡arius
fine
ea
~Jpe,
tiue .eriam mmuacarius fuilfec
o~ ~i:i¡iciciam,
vel ob aliutn finem. Í.oquicur enim de mucuan-
J
ce ob recompcnfacionem non gracuicam, qua lis
S/H•"·
_non eíl ea de qua loquimur; fperare c;ni(ll-(om–
,.,,,,,,,,¡~
modum ex munlo eriam prerio a:ílimabile,dum–
.,¡
m1U••
,
modo ex iuílicia:del;ico, non
fir
cribuendum;
i:;c
'Clt
litur.
menre omnium,vc ipfe :lic; t;radir Caramuel
mlm.
740:
vbi piures allegac; cuius
1
&
dpfüiha alia
exn11m.
7
36.
confonac; fcilicec polle mucuum
darí obligando aliquem ad id,quod alias cenetur
facere. Q!_od & docec P. F1lliucius
TraEI.
34.
nmmr.
94.
cu~
ergo Rex dcbeac gratificari libi
' fubuenieiltibus ,non eric contra rationem murui
: ú propcerd ipfi cribumm
,
.
.
C.mpm{11·
133
~od
aucem ad expenfas amncc,
&
ti•n•
'llli
•
damna ex mora folucionis fecuta, polfe com–
!"''.""'' .
pelifarioncm.ex1gere in conlcientia: foro¡certius
JJ!li
mdi·
cíl quilm vt debeac pluribus demonílrari. Poce–
¡;;'¡,;f
runr ergo fic fi-audaci .vcLcompenfacione in .i1s,
••mnil
&
qua: occurrenc.
In
quo quidem gubcrnancmm
1<J>t•fo
confcienria: videnrur oneranda:,vr foluanc,fcien–
'!"•
fa/u.
,c~s
Regium pacrimonium iis compenfarionum
11onnn.
periculis
a
Mercaroribus verolimilircr fuciendis
cxponendum. Dici
enim
nequic Gubernacores,
dum mucuunr cxigunc, ve chefaurum annuum
impinguent, uegorium Regis vcilicer gerere; c1lm
.c:nim id, quod mutuo accipicur
úc
quam primilm
foluendum, quod in pra:feori efi auaum, anno
efi fequcnri,
e
R,giochefauro decrahendum ,
&
femper arca: Regia: immenlis debiris oneranda: :
quod quidem non videcur iuxca Regiam dfe
voluncarem. Rex ergo hac racione nihil plus ba–
bee,
&
alioqui
da~lhac9mpenfacioaum
pacicu¡:
func ergo illa gubernaotium illaudabili proceden–
di modo cribuenda ,
&
ira Regio patrimonio fu:i
inregritas pet reílicucionem iuxra prudens
fá–
cicndam arbirrium , cribuenda.
~od
cune
cd–
fabic, fi reílirmio damnificacis liac , vnde fpetari
-po!lir eos 3cC1mpenfationibus ex Regiis iuribus
f.iciendis abílcnruros. Sed c¡uis erir, qui ica re–
fticuac
?
vidccur fanc Rex commodi.ITimc lacere,
Thif11uri
lndidTdm.
r.
·
dum 3 fupremis Gubcrnacoribus fo Hif¡ianiam
redeuncibus donaciu2 poílulac, fic cnim,
&
fibi
confulic, & eorum cotilcienciis, fcicmer, auc in–
fcienrium conliliis circa Regium patrirhonium
oneracis.
1
34 T
mio:
ób vlfücarn 11ccuniam annis
c_irr•
1'1·
proxime daplis, cuius & modo dolendi ellcélus
11
•
1
~m
P•·
frn~iuncur
; in
du~ium
vercicl.Jr!
qTrom_odo
fi~
d
<,;;¡:,;iu,
foluendum ; qui mucuum ded1c anee alíro¡;auo-
'""'/o/–
nis ediélum. Pro quo videnda; qua: diximus
"'"""'°
fi1pr~
Ctp.
4.
diflimlr.
& concrouerfom valde eíl, .,,,,.,,,,,_
an fuma excance ediéli prófere11d: cirea imminu-
cionem valoris poffK licri
fo
lurio tocidemargen-
teis ,quoc mutuo daci füerunc, cilm iam minoris
elle valoris videancur eo ipfo, quod proximc fine
fuum valorem amilfuri. Modo enim !Une minus
vciles, quia non cric, qui vendere pro illisvelir
iuxca valorem prifiihum, neque ad alios contra-
élus admircenmr. Aliunde autem dum de immi-
l)Urione valorisediélum non excae, videncur pri-
.fiinum recinere, vnde
&
credicores compelli pof-
Jimc vé accipianc; circa quo,d
135
Dico primo¡ li mucuans pecunfam vi-
AJ{ertio r:
_tiacam erac feruaturus vfque ad cempul publica-
In••l'effe
cionis ediéli, nequc in mucuacionis aélu aliquid
fal~i
•
111
•/i
· fuíc circa folurionls modum in fpetiali cbnuen-
,,;;n,,fa,
1
~um,
foci.sfaci.r
~ui corid~m
_argcnceosreddíc, ce-
:;::,.;,-
1amli mmons 1am valons hnt. Hoc renenc non
·
foltlm qui exiílimant lieri faris reddcndo cam-
dem quamicacem, quos adducit Caramll,el.
num.
cf30·.
ledetiam ex iis quidam , qui aliter circa id
fon1iunc, ve Syluefier.
v,
J'fttr4.
Jl!!4J.
1
5. qua–
renus affirmac , quod non licec mucuarc pccu–
nia¡n, quam ICio breuicer minuendam in valore.
•ve alía eiufdem precij foluacur; nifi qua11do illam
_mp¡i:
ellem cxpenfurus. Pro quo Aletandrum
9,dducic
i11 q11od!iberis.
Ex quó viderur ídem fcnci-
re in cafu, quo qµis mucuaucric nihil de. mucua-
tionc cogicans1 Ge enim cum feraacurus pecu-
niam elfct
j
&
non mox.expenfurus, 'nequir pe-
cu¡iiam maioris valoris exigere, vel.Jlb i1mlro ac•
cipere
1
iam enim haberec lucruin ex mucuo.
Qi!odcamen non ita accidir,cum pecuniam mC1x:
t:rac expenfurus; quia ídem luarum 1 quod modo
babee, Geexpendens babuillec. Pro t¡uo etiam
cílP.Bauny. 'JjJ[l.6.f2!!~fl.37.Dub.6.
vbi fic
¡>,
B~
ait :
fi
pwmi.u ad
Jiem,
4111
ump11s,q110 e•rum pre-
rium erit 4Hélius, fam•IHmstr41 m111uam,
tanr11111-
•
Je"'.;-, .m11t114wio per.ere
pott~.
&c.
~aberur
ergo
::J::.:•
rauo 111 mutuo de lcruaod1s pccunus r
&
Ita ílcJe
tm
.,,,¡¡.
valor crelcar. fiue diminuacur,eadém efi haben-
111;.
•
da racio; & quidcm quando atlgccur prccium•
Ratio cur debeac calis refpellus haber!, llJa cíl,
quod mucuans
~x
beneficio decrimcnctim pare-
recur, ad quod- nulla lex obligar, vndc fua tibi
elfecdamnofu.charicas, vtciracus Auélorarguit,
&
eíl facis compercum :acqui cum decrcf'éic v:llor
&
caocumdcm reddirur, ac illud quod rhuruans
crac feruaturus, nullum damnam incurrir; ergo
,nulla in eo iuíliciz violario c!l,
&
Ira neque o–
bligario reílirutionis Ec quidcm quodín rcbus,
.circa quas conrraélus-exerccncur , halscnda
lit
ncio cemporis fcruandi, vcl non feruandi illas,
negari nequic, quia lic habccur manifuílc in
Ctp.
N.ut\g•mi.dev!Uris,dequo iamdiüúm: ergo G-
milirer in pecuni1 , quia quoad hoc eadcm om-
Co1ttr11ria
nipa
ratio
ell.
Fatcor coocrarium cenere Nauar-
'f/t•&r
Pd
ram