747324

224 / 490

Au8ari/ lndici. Pars X.
emptor. l. rulittntts, prJ.{ertim in foro conflienti1,,
vbi tenetur quú proximo de omni damno e% dolo da~
to, vel lata culpa• .rle iniur. l. Ji culpa. Sic ille ci..
tans verb. Interejfe, vbi diftiné\:ionem eamdem
intcreífe intrinfeci & extrin[e·ci proponit1& ex•
cmplo confirmat, íic dicens: Vendidifti mihi vi...
tzum , qttod valebat viginti , & pretium tibi tradidi,·
nec dedifti: nunc autem valer quadraginta : & ji
traditumfui{[et, tantum babiturus eram, & de ho•
ff. de aét. empt. & vendit. l. fi flerilis. §. Cum
per venditorem intereffi extra rem , & extrinfecum
&c.
~il cima 372. Iuxta qure in refolutiGne prrefata a\i..
,.efal~tinnern quid videtur deíiderari, id fcilicet , quod ad in–
':addiutm ~d· tereífe extrinfecum fpdbt; licet e~ círatione
Aen umv1- S . d..n· 'd d .n p
Je¡¡tur. criptons prre t"'"' ,cum eo vt eatur º"'"us a-
ter confentire; curn alias in cm luris appareat
c:xpreífa deci\·Q citatis in legibus, & ita etiam
tenec P.Molina DifPut. 368. verf. Tertia Conclu–
/io, addutl:us aliasaNobis Tit.9. nu.64. Non eft
autem ita exploratumquod ad difcrimen diél:um
aíferitur , vt non poffit circa illud dod:rina fatis ,
veroíimilis adduci, ex qua limÍtandum videatur,
vt fcilicet damnum ad lucrum etiam ceílans de-
P.F:igund. beat ampliari. Pro quo ita fcribit P. Fagundez
Lib. 1. de Iuíl:itia Cap+ nu+ Qf!itftionem tra–
ltat egregie Reyno(us obfernat.9. per totam , & do–
tte refoluit ,ji perfona, cui quú eft debitor ,fit mcr–
cator folitus negotiari fuü pecunijf , tun~ qµidem
omnem obligatum ftmpliciter ad folutione11J damni 1
obligatum ei etiilm e1fe adfolutionem lu~r¡ cef!antú¡ .1.:
' t fecm fi non Jit mercator , quia tune noni p_m,nis oblh ·
gatus ad folutionem damni, ~bligatus eft ad folutiu--l
nem lucri, quia.lucrum & damnum fun~.re~ fottr
{e diuer[tt, & obligatio non extenditur ·ad ca[um &
rfS diuerfM: at Vero reJPeélU mercatoris , qui {o/tt •
negotiari{uú pecunijs , bu duo lucrum & damnum
in perfona illi116 moralíur vniuntttr, & pro v110 re–
putantur. Vnde egregie ait: Hite verba po/it14 in 'on–
traaibus Pefrdtfl & Danos expref!a infauorem i[...
lius, q"i mercator non eft, ad folum damnum emer–
gens referenda ejfe,non ad lucrum ceffans: expiejfa
rero in fauorem mercatoris 'ad vtrumque referená"
Jifle áubio ejfe.Sic ille citaos exReynofo Surdum,
Mafcardum, &. Scoba , & te~tum expreífum in
l. CQmmijfa. ff. .ratam baberi. Lket autem
hoc contra Sylueftrum , qui de damno 1 & n€ln·
c1e lucro cdfante , füam vult refolutionern pro–
cedere ; qura tamen etiam in mercatoribus foa
cffe etiam damna extrinfeca poífunt ,in illis po-
teft prredid:a locum habere dod:rina. , .
Notanrldáo- 373· Id autem quoa a prrefuo dicebator Au-.
l1'in" circ• d:qre de promiílione debitoris, ex cuius viola–
Í"lfum pro- . tione obligatio ad extriok:c~ et,iam damna con–
mijfomn. furgit, videtur difficile, quíc1 promiffio femper
in hoc contrad:u interuenit, dum ille 1 qui ven·
dit, pro traditione rei venditre ' fidem adíhingit
fuam. Ex eo autem quod fals?> promittat , & ita
promiffioni non fret , nihil minus habet ere- .
citor ' quanJ per íimplicem omiíiionem; quía
promiffionis falútas nihil prreter omiffionem re
ipfa ponit. ~eque faHitas non cognita aCrcdito–
re in cauífa eíle potuit vt ille Gbi non prouideret,
quia íicut quod non efr , nullum parit effeélum, ·
ita & quod non fcitur, quandoquidem rationale
agens media cognitione opetatur. Videtur ergo
traditicme ~aa:a iuxta prct~~~ ~.~~~~~ ~~ ~qu~~
litatem fatisfacere. Nifi fotte dec~ptio alía tn:.
Gontrad:u interue.nerit, quam íignificare volue~
rfr diél:us Auétor v~rbis illis : Nifi fuiffet debito•
ris perfuafione deceptm, vt fcilicet deceptio non in
fola promiffionis falfitate conítiterit, fed in alijs11
ex quibus in ~xterno foro potuit contraél:us d9-
lofus comprobari. . .
374. lux ta did:a autem , loqueado in cafos Acrom,,,,;. ·
prop~fiti fpecie ele frumento non tradito in ter- datio áotlr~
mino cgnfütuto, videtur dicendum, íi creditor ru. caf,,,iprt• •
panifi,ío viuat,idem dicendum de illo,ac de mer•Pefit1 • ,
catore, quia in illo damnum & lucrum cejfans in , ,
perfona illius moraliter vniumur & !dem eíl: in
e,xemplo de vino, fi circa illud, qui e·merit, ne..
gotiationcm excrceat. Vbi dicí potdl:,quando·
quidem cum res traditur > maior~m valorem ha·
beat , maiori etiam vendí poífe , & ita lucrum
non ceífare. Qyod guiaem ita accidere poteft
refpeltu fic foa:~ traditionís ~ nihilomjnus ftare
poteft, vt antececlemi tempere lucrum aliquod
ceffauerit: Et damnum acciderit,quod nequel\t
lucro pofr traditiorrem poffibili compenfarí. Si
autcm reuera ira e'1et , vt negotiatione Jiéb-lu-
crum prorfus reqniualens habw~tür ; dici tune...
poífet ad nihil ampliustcneri· d.ehitorem,nififp~ciali induftrire id eífet tribuenduro ,
q.ure antea
locum non habuiffet , etiamíi res foiífet tradita1
tune enim de lucri ceffantis d'ecrímento refarti•
epdo in debitore obligatio refultaret.. ·
·l ir.
'
'v
37;. p·Rrecedenti cafoi affinis eíl: alius , qui eo Notanü /id
guod fubtilis obferuationis habeat ali:- flrin1.- "'Í"''
quid , vi(us eft non omittendus. ~idam emic ·
c<mtum menforas tritici (fanecas vocamus)pre-
tio nouem regalium tradenda~ menfe Maio.
~o adueniente, cüm earum non efkt copia·,..a
creditorc petijt .v~nditor inducias vfAne ad Au.–
guff'um , pr0m1ttens [e túnc centmh & d'ecem·
tra~itur eo pretiu~ ~t?t d'ecem re–
galmm refponfom l1c1~um effe con•
traél:um ·, dummodo debitor·non,éompclleretur
ad exceífum illum, pretij tritici decem menfuri¡ .
explendum > cum ad pecuniam tantum tenere-
tur. Pro quo quidem ratio non m3dita; fed illa
proculdubio eft , ,obligationi prrefatre pecunia
fatisfieri poífe, fo~ en\m pretij fuppletur exceífus.
Cum ergo ohligatio tradendi tritici menfura, fit
pretio reftimabilis , nequit ad illam cornpelli de..
bitor , íicut ncque ad foluendum infpeciali pe•
cunia. Si ergo velit Creditor triticum úbi clari,
ex decem menfuri~ aliquid detrahendum , vel íi
integras petat , pretium aliquod adijciendum,
boni víri iudicio. Lket autem in cafu propofi.t:o
circa rem parui momj:nti·videatur c}ifficultas ver-
fari ; doarina,tamen ad contrad:m potcrit mo•
menti maioris exw~di. . •J,,. • • , . ,
• . l' 1 v•
376. ROgatum.eG an lndis .Chi1enfs, furuidre vim vmG..
& f<!~ocis indolis , poffit vendi vinum, tio 11nli&t11t
quo fine dubio .inebriandi, cum damnis.ingenti- pro chikn{í..:
bus ex ebrietate futuris. Et refpondit Auétor ~~.f:t·1 ~i
.n~fl:er. die 2S: ?4.art# I 59I, cum alijs ~atribus ;ef;lui'::;,,:·
tun~11d dfc·1llmt"m. P¡o quo a~duéb D. An- gatiu11.
L:.----'-· •• - - .. - ... - -- - -- · ·- - -- .. ( •
CQnlD1.l$