,·
Circa ·cen{UJ emptionem
maiori
pretio~
177
oppofo1,
J,nte1Jti&
~,
FAtlimi.
l>.Lefi. u~.
2.69.
Contrarium tarnen fuos haber,
&
qui·
d.emauétoritatis minirne contemnendre Patro..
nos: fic enim tenet P.Leílius.
Lib.2. de
lufl.
&
Iure.Cap.22.Dubit.7.vbi
ita
fcribit:
Re(pondeo,&
(lí&o Primo: Si cenjitS i/le habeat pretiNm
l~gitimum
"Príncipe conjfittdum, non videtur pojfe emi mino–
re pretio
,
quam initio faeriJ cre.itus
:
poteft t1tmen
1tndi nuiiore.
Ratio
eft quia taxatur pretium in gra–
tíam venditorum
,
ne miferi l'endítores, qui propter
inop;~m
coguntur cenfum vendere
,
&
~mptores
ro–
·iare
,
minori pretÍO cogantur e
j[e
fOntehti: non aU•
tem
ne
maiore pofint vendere
,
(t.
emptorem inue–
niant. QJ!are cum pretium legitimum confiftar in
indiuifibili, non foteft
mimu
dari. Vnde videmus
in
Belgio punfri eos, qui tenf
as,..dttm
primo creantur,
em11nt minore pretio quam
16.infingul~,
non autem
eos, q11i "'ndunt maiore.v.g. 18.,vel
20.i11
jingul1t.
Sic ille.
·
P.Mglin~.
P.Molina Difput.393. Verf.
Vtvero
fic ait:
S!.!!.amuis cenfus redimibilis in hoc Regno poft eam
legem
(fcilicet Philippi Secundi an.1563.)
licite
non·pofit emi minori pretio
,
quam
ad-rati~lem
14.
pro.vno
(ita tune temporis , curo iam fint.
20.)
poffe tamen licite vendí maiori pretio
,
&
fa
pe
v[u
~eni1e
vt maiori pretio vendatur
,
nempe ad ratio–
nem.
15.aut.16.
pro vno. Ratio eft quoniAm lex illa
in /oliús J1enditorisfauorem eft lata
,
vt non poflit
1mi ex illo minori pretio, quam ad
rat~onem.
14.
pro
1no
~
ip{e vtro vendere pojfet maiqri pretio
,
ji emp..
torem inueniat
:
aliquando autftn euenit vt maius
pretium inueniat,quia[unt multi emptores cenfuum,
&
pauci venditores
:
aut quia.cenfiu, qui venditur,
1ft
valde {ecurus
~
&
i
n loco emptori rnagis accommo–
datt,
&
quüd emtitur
maio.ripretio cum minoriperi–
tulo quud cito
&
facill: redimatHr.
Tantum prre–
tatus Scriptor : quod quidem in eo , quod de
fe.
curitate dicitur ,
pr~fenti
(vt hoc interim dica–
mus) occafioni venir adaptandum , cenfus enün
valde íecurus eft,
&
piures
funt
emptorcs,
quam
venditores.
tligius
Eligius "Baffzus
ir¡
Floribus
Theolo~iit
moralis.
Baífaus.
Yerb. Cenfus nu.
18.
fic habet:
C~nfas
non poteft
tmi.minori prttio
qu.aminitio fueric &mitus, quanda
pretium legitimurn
A Príncipe conftitutl/m eft
,
qui~
t11xatur pretium in gratiam venditorum,poffet tit.men
rendi maiore
: 11ndepuniuntur in Belgio qiti minore
pretio
qu~m
16.infingula emunt mt{u1,dum primo
"eantttr.
Sic ille citans P. Leffium/upd
~ ~·
Filliucium
T~aa.
3
5.
num.
290.
vb~
pro eo ni-
.J>.P"etrus
Oáar.
hiJ.
'
P. Petrus de Oñate
fupra. nu.9
r. ita fcribit:
Septimo obferua priediétám legem (
Philippi
2.
)
nullD modo prohibere ne cenfus maiori pretio creen·
''" ;
{ed ne minori
:
vnde hodieque creari poterunt
•d rAtionem
24.&
2
5
.pro vno, fi partes libere con–
ueniant: quia h"c taxa non l1ita eft in fauorem cen–
f
Ullrij
'
&
ad v(uram
&
iniuftitiam ablegan•
d~m
,
qutt eo mim'u timeri poteft, quo magis pre–
tium' eenfus excrefait.
Sic doétus
&
indefatiga·
1'ilis frudij Pater, cuius ego
&
admirator
&
te..
.
fiis.
JRgidius
JEgidiusTrullenc.h
Tom.2.lib.7.cap.21 .dub.8:
·Trullcnch.
nu.
3.
Poteft tamen
(inquit)
'Vendítor maiori pretio
1endere' quamfit a lege taxatum
.:
nam pretilt. cen-·
f
m taxanntr in fauorem venditoiis
,
ideft
,
vt emp–
.
tores minoris.emere non pofint
:
venditores tamen
pluris po.lfe v1ndere: ne
failim
mifeti
ve.ndit~~es q~
inopiam vilius vendere cogantur.
Citat
P.
Leflium,
&
Salonium.
.
Mag.Ioannes
a
Cruce in Direél:orio
con[cien-..
Mau-.Ioan
•
n1.
·
n
6
·
· 1
·
¡;,
'
ttit.Pruepto
7·x..YitJ"
.Artt.
I.n,:.3·
Ita oqu1tur:
a
Cruce,
Cen(U6 redimibiles funt taxati
'in
Hifpanifl pro vi-
· ·
ginti in pecunia numerara,& coram Tabellione r/.A-n•
t1 fidem de bis. Vbi hon taxatur pretium verfm ma–
gnitudinem
'
/ed verfm p1iruitatem
;
cum jit
faª"
taxatio in fauorem vendítoris.
Hrec ille.
.
Bonacina
Tomo
2.
Difputat.
3.
de Contraélikus
.
.,
n,,
,
n
p
n
·
i..
.d
Bonacwa.
x.i!if.p
.4.
unwo vnico num.42.
Nofl
Vt
etur tamen
-
negandum,
ait,
quin cenfuarim poj?it,femel redem-
pto cen{u cenfum alteri vendere maiori pretio quam
vendiderit primo cenjitori
,
ji pretium cenfus /atitu•
dinem
h~beat
( itlxta diéla de ven.ditione) boc enitn
non eft vetitum ip{i venditori. Sic
did:us Aud:or.
Ex quo ciare fequirur emptorem maius pretium
poífe foluere,alias ftare non poteritvendirio rna-
iore pretio:.
ea
de cauffa quia lex non eft: poíiti
'
in
fauorem cmptoris,
fed
venditoris.Lic~
autem
non loguatur in cafu taxati
a
Príncipe pretij, lo·
quitur autem
iuxta
Bullam B.Pij
V.
&
vndeci-
mam Claufúlam de pretio nec augendo , neo
minuendo. QEibus prremiffis.
.
270.
Dico Primo. Sententia affirrnans,quz
A.fferti4
,;·
tot grauium Scriptorum auétoritate munitur,
P.'::''*''~
.
J1.
rr.
Jd
b b.. .
fc
ª11•rmAt11111,
non P?ten non ene
&
va
e
:rr~
a
rlis
&
ecu..
&
;/ii
114
ra. Illms
~unda~ent~m e~
d1él:1s confiar, quia
fund•m/JI~
ab adduél:is Scriptonbus mculcatum
:
pretibm
111111.
fcilicet in vendentium gratiam conftitutum, ne–
grauarentur venditores,idGue moderatioce con•
uenienti ; quod tamen fecundum
fe
fped:ato
contraétu augeri potefr ; vnde videmus fapien...
tiffim0rum virorum confilio cenfum ad ratio-
nem
I-f.provno ad rationem 20.excreuiífe. Et
de maiori incremento aélum ante annos aliquot,
&
n1mor efr fparfus ad
30.
Subuehendum , in
quo fure effe rationes conuenientire poterunt, ve
oppreffi hac
rn~Ie
refpuent , fiad prreterita
fe
extendat lex, vel
ú
ad futura, id habebitur, quod
eft iarn diu defideratum , pecuniarn fcilicet per
contraébtioaem augefcere,
&
ignauiarn homi..;
num ad vtiliter
labor~ndum
cxcirari. Et quidem
vt vidirnus ex P.Oñate pretiurn
a
20.
ad z
5'
.po•
teft excrefcere,
íi
circa illud partes libere conue..
niant: Ergo auétoritate Regia etiam
ad
30.
po-
teft augeri. Sicut in cenfu irredimibili accidit,
de quo P.Palausfapra
Punllo
22.
§.1.nu.7.
licet
cnia:i tune pauci fine emptorcs
futuri ,
ex eo ca..
pite decrefcit valor communiter in alijs,
in
hoc
tamen aliter philofophandum , quia ipfa
rarita~
cmptorum per
fe
intenditur
a
Principe incremen·
to valoris ob cómrnune Reipublicre bonurn, cir-
ca quod Cardinalis Lugo, qui affirrnatiure etiam
e
d'
ti
r.
r.
•
•
1
.
d
,n·
.
:ir 1oa
$
rauet ientent1re, ita oqu1tur
Tomo
2.
e lu
1
.ttt"
Lugg
Di{put.26. Sell.3.
n11.1.
de pretio cenfusagens:
•
Aliquando enim lege comm1mi tax1ttur
,
&
qui•
dem taxatio bu non fieri {olet quoad excejfum
•
fed quoad diminutionem
,
in qua niaiiu pericu-
lum v{ur4. effe poteft
,
ncmpe -vt cenfus non mi•
11or-i pretio ematur,licet[upra il!ud poj!it quocttmque
pretio vmdi: qui exceffiu, non erit contra legem pofi..
tiu11m,
pottrit tamen ejfe contra legem natttralem,fi
vere excedat valorem communem talis ,·en[us
,
qui
l'e.ttditnr: ficuti etiam j eclufa lege pofitiua peccar(
p~ffet
contra legem natur1tfrm,fi minori
pretio
em¡~
retur
f~nfos,
qui in
&~mnumi
1-jlimatione plus va..
º
lm1
1