0000747689

Phyfica

Diíp.XIV.

loco, eiu[que natura.

cum pra!Íentia. lit moiluseíl"entialitCr reí , ql!:E confii–

tuicur pra:fens per illam indc e!\: , quoel p¡zfcnúa de–

bcat

accommod~ri

in fua

cntitat~

reí cuius e!\: modus,

vndc

res e!l indiuiíibilis1pni:[entia ctiam indiui!ibi–

lis debet cíl"c. Excmp\um peno in pra:[cntia Corporis

Chrifü exi!lentis in Hofüa con[ccrata , Corpus enim

Chrifü,quia ell: modo indiuiíibiliin hofüa,vbi indiui.

ljbili confütuimr p1a:fcns el\ in fpccicbus hofü:z,quod

vbi corporeum dl:,& nihilorninusnó e!\: diuifibilc,!cd

indiuilibilc.~od

autcrn

lit

corporcum patct,quia efi

vbi,íeu pra:[entia Corporis;lic hrniliter vbi ilhus cor–

poris concraéti ad punétum ·mouerecur ab agente, &

acquircret in eo cafu vbi

ind~i!ibilc

licet carporeum,

quia non ortme quod corporeum e!l deber dlé: diuili–

bilc,nec:omnc quod mouetur licct corporeum acquirit

vbi diuilibilc,& extcnfum,lici:tacquirat

v~i

corporeú,

illud quod mouccur

lit

indiuilibilc Excrnpló cuiden–

tiffimo hoc demonll:rawr;nam quando mouetur

quá~

titas mouentur omnia conll:itutiua illius, quia motis

nobfs moucntur omnia,qua: funt in nobis, ed conllitu·

tiua quantitas,vel tanquam rcrmiui,,vcl tanquá vnio·

nis,ve! tanquam prima clcmenra,vt ira dic.i ex quibus

primo c011{tituirurquantiu s fum indiuilibilia;crgo ad

motum quan;iratis mouencurctiam indiuiGb1lia,vndc

ficm

per motum proprium quanmas acquirir proprii

pra:Ícmiam,rarionc cuius eíl: pr:rícns ín loco,ira ctíam

indiuilibilia quantiratis,qua: mouélUr ad rnotum 1llius

acquircnt line dubio íuam pra:fcntiam per matum

íuú,

racione cuius Íunt pra:fentia in loco íicuc tota quami–

tas,nihil cnim nifi per pra:íendam conllicuimr pra:sés

in loco, illa auccm przfencia indiuifibilium deber clfe

indiuiúbilis,& nó extcnfa,& nihilominus cll: corporca;

ergo úmilircr illud corpus,quod cll: redaélum ad plln–

ll:um,& ad motum alterius intea quod ,includitur mo–

uetur,line dubio per talem motum acquiret pra:fenriá

proportionatam Cuo moilo exi!lendi,ac proinde indiui–

libilem , & incxccnfam , etiamfi corporea

lir ,

in quo

nullum inconucniens rcpcricur

, fcd maxima con–

uenientia , & certitudo

ve ex exemplis politis

princip7.tú)

n motibus rcdnere. Sic tcxtus totusvíque

ad finem nihil illorum verborum babcns. Eccc tre;

vcríiones, velmi tres tc!les

contc!l~s.qui

omncs con–

uincunt aducrfarium ipíum finxiíle talia verba¡ in ore

ci,llm duorum, vcl trium eellium ll:at omnis vcrius,vt

profcrtur

Chri!lo Domino fomma veritatc : ergo

credcndendum ell potiu;; his cexubus , qui vnanimi

confen[u ecllificantur vc:ritatem,

aducríarium falfi–

cacis manifcfü:conuincunt ipfomque vinclunt, mani–

bus,pedibuíquc indiífolubil1ter, quia fooiculus triplex

difficilc rumpitur.

Ad cretera autcm verba vera Arifi. rcfpondrn dií–

crimen ponerc ipfum Philofophum ínter

lacion~m,&

motum localcm,& ctiam augmcntat'ionero,íeu dccrc–

tionem in hoc quod pcr a1ccrarioncm , qua: rc:pcrieur

verc inter qual1tates contrarias diíponcntcs ad diuer–

fas formas confüruentcs fobll:antialc

die

compoúti

poCfe mutari ínb!lantiam calis C!)mpoíici iD cuius ma–

teria rccipimr ralis altcratfo, v.g. lignum quod frigi–

dum ell:, & alteratur pcr produél:ioncm íummam ca–

loris vt ollo diffoluitur ac mutatur íinc dubio quoad

fobllamiam , & dcliucndo eíle lignum incroducitur

in materia iplius forma ignis,

rcfolt2t ignis, eccc

quomodo per alrerationem mutaeurqttoad fobll:anciá

compoíirum amittendo propriam íubll:anti;im , quod

non comingit in lationc; nam liceemillics moucamr

localitc nihilamittie compolimm ex vitalis motus

termini pr9duél:i pcr illum.

Deinde eciam pcr diminutionem, feu dc:crccioncm

quantiratis, debet neccllario diminui fublhntia-, quia

cum fubll:anria in qua dabaeur ialis quantíras non

poffie pcrmanere fine q4anricace illa diminuta , cum

qua nccclfariam conncxionem habet fobieéli cum

forma,& cnm proprietare,ncqu

c: eriaro p

offit fubll:cn–

tarc qu•ntirarem, quam alía fübll:and.a íubfieJ1tat, ne

decur vna forma u:cidenralis in duplici fobicéto nc:–

celfc dl:, vt diminuta quanriratc

~uam

habebac non

patet.

· 1

c.um

Arillo~elis

pc_incip~o ~litum

reípon–

dctur,111lul habcrc cotra nos n1li vlt1ma111Ia verba,qure'

lic fe habent; quod motu nihil aliud _producarur, qua:

fiél:a Cune ab adueríariis,

vt pateat clariffime, cripli–

cem vcrlionem illius loci in mcdium proferam,in qui–

bllS nulla memoria illorum verborum fit.Duplcx enim

verlio vcrborum Arill:. qua: adducitur

D.Thoma Ge

haber; prima dl: rranllariu antiqua, cuius ha:c íunt

verba in ecxm,

né qui

nquagcfimo nono,vt ab aduería–

riis

dicitur.f~d

Go.vt

veritas cíl

:,& qua n

cquaquá íub–

ftantiam mmatquod mouemc motu.in eo,quod ferrur.

Secundum enim béíc folum nihil mutarur in eífc,licut

cius quod alteratur,qualc,eius autem quod augcrur,&

decremcntum patiens quanmm, ecce verba in quibus

finitur torus

eextu~

fexagclim!ls, qui ell: locus ab ad–

uerfariis addull:us,vbi nullum vcrbum ex illis fiélis ab

aduerfaciis repcricur;accipc eranflationé IoánisArgyro–

pili,vt id ipsú patcfiat,Q!!ia

itl

inquie, quod hoc motu

foicmr minimcdum fermr Cub!lantíá íuam amittit,íola

namquc latione nihil in bifce , qua: iníunr fibi muta–

tur, v¡ cum quippiam alreratur,

cú incremcota de–

crcmcntavefufcipit, in qualitate

lic

vt patee, arque iu

quantieatc mutatfo.Eccc textus line mencione illorum

ve1borum. Teniam vcrlioncm accipe adduélá

Con–

nimb.qua:

tic

(e haber.Hac cnim Cola. nihil,quod infic

mutacur,quomodo eius, quod alq:rarur qualiras cius,

q~o~

auge[cit,& decreícit qnantieas,ex eo amcm pcr–

fp1~1.

poteft maximc quod mouent

Ío!

ipÍllm hoc motu,

qui

111

loeo

fit

maitiml: proprio fe cieat,idque,q11od fe

mouec rcrum,qure mouenrur,

mouent principium,

Jincm cCfc atlirmans,perfpicuum itaque c!l lationé

, focccdente alia , diminualur ipfa fubllantia, ltcm per

augmentationem qnantitatis , ita vr addatur noua

parslfobll:antire, ne vd quantitas de nouo aduenicns,

aut exi!lat íine fubieél:o, :me pencrrcrur cum anvqaa

qua!]titate in fubicél:o 1llius,qure omnia abíurda íunt;

cr~o

pcr altcrariooem

V't

explicui ,

pcr dirninutio–

nem

vt.

docui, qui

funt

morus terminad ad quancica–

tem,& qualicaeem,& rarione terminorum talium mo–

tuum mutarur intrinÍccc fuh_fian1ia, fine pcr ddlru-,

étionern illius,liue per argumemum iplius, quod

mí–

nimc conringit in formali!Iimo mom locali,& in tc¡–

no acquilito per illum,

hoe cll difcrimcn quod po–

fuit Arill:oeeles , non quod aducríarij fibi chymc:–

rizabanmr,am fingebaur,quod patctcuidenccr ex iplis

verbis Arill:otclis , qux dari!l:ima mancnc, hac nuper

pofita: explieationis face prreeunrc no!lrámquc veri–

tarem apcrciílimi: rucntur. Verba hrec funt íccundum

verfionem Argyropili, Q!!ia id " qood hoc motu cic–

tllr minimc dum fenur fub!lantiam fuam amittir, vt

quippiam altcraeur ,

cum incrementa , decremen–

taue fufcipir , in ·qnalitate

lit

vt patct , atquc in

qua11tiratc mutatio ,

Jl:atim : fola namque latione

nihil in hiícc , qua: in fum ( id ell: in fob!lamia •

qua: incll: vo fubicél:um moms localis ,

vbi ac–

quilití per illur

n co modo

, quo concingit in altera–

tione ,

mom

termina.to

ad quanticarcm) íibi muta–

tur. Q!!_id clarius,

euidencius

Qyod etialn con•

fi(mat vcrúo anriqna, qu:t:

lic [o

h~bct,

P.e qua (id

cll: larionc)nequaquam fubfiantiam mutat,quod

mo~

uernr moru•in eo,quod ferrnr, ficur eius, quoJ alccra–

tur quale

ei.us,

quod augctur,

decrcrnc:ntum paticns,

quancum. Neque potell: dici quod íecundum men tecn

Arill:otclis, &

verita~ern

, verfctur hoc diícrimen in.

.ter motum localcDJ,& akcrationcm,&c.quod per a\'te-

tationcm