0000747689

34'8

.phyíica E>ifp. V

111 l.

1Ye

(aiifa

efpcienfi.

e!eua~do

illud hlfhumentum,vt•pacet éx [upradiél:is.

Dicei :Ma1or ·perfell:io

cil:

opcrari folunr, quam

·cum inlhumcnris: ergo vt maiorem pcrfo&ioncm ha–

bcrer [ub!lanüa,melius dfcr;vt Cola operarc.tur, q.uam

culn iníl:rumcntis.

, 73

hocrc[pond~o,

perfo&ioncm non ccmli!lere in

• ·hoc qubd a&u

opcrcrur~fcd

in hoc quod polfü o¡ierari

agem. VndG Deus non c!l perfcél:us,quia all:.ucreao,

[cd

quia habct ómnipotentiam,vr•creet,ac pro1nde

cf–

operaciunm folum dl:-perfe&io agentis,& hrec con–

ccditur fub!lantia:,quod

lit

opera.tina folum,hoc

dl:

•habeat pomuiam vt poffir lola li nen haberet accr–

dentia,opcrari;vcl in cafu,in quo Dcus dcnegaret vnÍ'–

uerfalcm conwrfom accickntibus , vt tanquam in!ln1-

mcnta opcrarentur; vr autem non folum hahercc hanc

pcrfcól:ioneru, fcd otnnes non libi n:pugnani'cs'.ve pa–

cer ex r.uionibus foprafaél:is, didmusctianrelle

opc~

mtiuam fob!lanriam eleuz.ndo,

dando vircutcm i1r–

firumencis !ibi íubordinatis-; cum ·amcrn lici:t maior

perfcél:io-fit polfe oper-ari·folitaric,

íiac adiisuamP.

ne icfüumcnrornm;cum creatura comreél:anwneccf–

fari-0

cum illis, vt confcructur in

elfc,

indigeat

ad operandum vr parfum prius difponatur ,

hoc

liar pee accidcntia , & ex alío capitc linc naturalia

ncce!faria )

non libera agen tia

cae

oporaciuum

limul cum iilfi.t:umcntis , c!l·magis nccdf:fria perfe–

&io illis , qt1ia eft ·ex

ncc~lf11:acc

-c:d!lcndi ,

dif–

ponendi ,

·propccr perfefüoncm , &c.

ideo fe–

EjUÍtur,

·quod aians huius potcntia:

lit

magis neceí–

fuios ,

fcmper oriatur ,

eliciatur , licct aél:us

alterius nunquam cxecurioni manderur.

~ia

quod

magis necdl'arium e!l , magis pra:ualet,

lic non

mirum quod magis neccílaria operario Cllm in–

finnne1rti-s

.nimirum dcmr , q,nando in fub!lan–

tia agente naturalkoocnrrunt

neceíf.ari~

fom.per illa,

qua:

ad id=gunr, fcilicct infüumenca.

Ad id autem qood in vltnna parte confirmari'ohis

dicimr, refpondco canfam non

dfc

inada:quatam,

zut partialem ex eo quod limul curr: alia concurrat,

fed

eo quod ex iníufficienria vi·rrntis <a.d1uuen11.,

qnod·centingit, quanoo dua:·caufa: non fubordinatre

pEodlolcnAt

vr vidore e!l in potentia

viliu~,

Ípecie

impreíla. Si autcm·concnrrant dua: cau(x

fubordi~ta:,

vt iam dixi, 11011 indicatur infufficiemia, ncque ra–

tio cauf;i: i11ada:quata:,vt patet c;c di&is,íed poti11s in–

dicatur dominium vnius,& fopcriorít-as,&·aherius.íub–

icétio,

&c.qu

:c fopra late diximug.

:Ad temum argumcnmm rc(pondc!'o, accidentia ef-

infüumenta ex foa natura , arque adeo non poffe

habcre alia infüumenta

ne uctur prbcetfus in inlini–

tum , quia

ad vnum iníl:mmentum daretur aliud,

ad illud aliud debcret dari aliud ui!linél:um ' ac pro•

indc in inlinitum proccderemr. Pra:terca, quia ac–

cidenria funt impcrfcél;iora Cublhntia, rationccuius

11011 habmi ta11tam perfeél:ionem ·vr linc inll:rumen–

tis opcrentur,

poilint fine illis opcrari; fofficir c11im

qnod v'nam ex illis pcrfcél:ionibns acquirant

Cüa:

na–

tura: accommodatam, 11eque ex co quod illam habe–

re deber , colligi dcberc habere duplicem illam,

quam fobll:ancia: amibuimus , polfe operari nimi–

rnm

cum accidcntibus,

fine illis, quia hoc haber

fubílantia ra_tione maioris perfcél:ionis quarn ha–

ber fupra accidentia ; vnde

aliquando opcrantur

accidmtia cum aliis accidentibus , c!l ex infufli–

cientia ,

c::c

pa~tialitate

virmtis, non e" domi•

nio , quod habenr fupra in!lrumenta , eo modo ,

quo íubflanria opcramc , vr videre e!l in

ex~rn

pli~

Humd~

adduéHs , ex quibus non deber ar–

gui

ad íub!lant1arn , qua: opcratur cum in!lrnmentis

pe¡fcéHone formalitcr, lich

mated~iter

ex imper-

fell:ione opcretur fcmpcr ,-dum·habcr illa, quia·1;ihi!–

rum

e!l·agenSnaturale.

Vltima aurem·coníequemia illíus rtplicre·pótius

~!l

pro nobis;<¡uam contra nos.

·Ad vlcimum argumémurn•patetei'ÍUpradiél:is.

Virum dnx·c:at1fa

,ptinópales

toül'es·l>

·&

ada:quat<r1po(sirit

diuinitus

' ·operari Gmul

eundem

effeétum?

'SECTi0

Se.ntmtia

aduerfatia

propon.ituf\

Rin~a

Íentcncia oálferit nec narur.alicer ,ncc fuper-

natur~liter

ficri polfe , Vt ídem effcétus

duabqs

cauíis toralrbus oon fubordinatis eiufdem .gcneris ef–

licientiblls

:proced~t.

H'1nc {enlentiam dcfend1111t

$corus, Caietanns , Capreolus,

·Patcr Vaíquez)

rom.

parr. -UiG¡:mt.2.'9. -ca·p+ hanc (enrcnriam

ad[cribunc

Thornre

p. q.

1 .

arr.

¡.

p.q.81,

art.1. ad 1.

Puer V-aíquez his rationibus hanc Íententfam

probar. .

·Primo,

~ia

vt idern dfeél:us p'roccdereta duabus

cauíis rotalibus, procedere d.eberct ab corum inrrinfc–

ca ,

naciua virmrc , nullo modo

Deo clcuara, eo

quod ab eis procederet, írcur

fe.cundís caulis., & non

liéut :ib in!lrumenris , caufre autem propria ,

nati–

ua virtutc non elcuata:.operamur; acqui idem effeél:us

non pote!l prouenire

duabus cauíis rotalibus propria,

natiua virmte eornm efficienribus ;ergo nec (ecun•

tlum abfolutam potemiam

procedere porelb ídem

effell:us adllabus cauíis rotalibus-. Porro autem

~m·

dem clfeél:úm hon poffe prouenire

duabus

caulis.~o't·alib1:1s propria,

naciua virture cfficienribus,

preba~

rur; nam hoc modo non Íecundum potentiam

Dei.::lb~

íolutam, fcd

~aturalirer

id fieri poteíl: ·, vt patet; ríam'–

ralitcr aUtem ficri ncquit Vt idem clfeél:us proccdat

duabus caulis tatalibus,vt de

íe

pater1 ergo nequc

fu•

pernacuralitcr.

Secundo probamr, quia quod aliqnis effcél:us pen_.

tleat ab aliqua caufa,

ad eam rcfcratur indigencia:¡

necellitati illius debet amibui ; eo quod effeétus

non poflit

Íc ipío clfe,autcon[cruari,& ícko indigeat

alio dncienci ,

coníeruante, vt

lit,

ac proinde non

conuenit ci liberc,Íed ncceílario, ita vr ralisconncxio,

quam vocant depcndenriam , mutari , aur variari

pro voluntare non paffit permanente indigenria ;

& ncceflirate ; ·quocirca,íi cadcm res fufficicnrer

pen~

dear ab vnacauía, iam ab illa eius indigencia natura–

lis expleta cll: , ac proinde ita ada?quatc rcfpondct

vni caofa: tanquam fopplemi fuam indige)1tiam

vr ad altcram , qua rt"on indiget , rcfcrri ncqueat

tanq_uam ad cauíam ; nam cum fondamentum ralis

relationis dfe debcat indigemia natura: ,

ralis indi·

gcntia per alteram caufam abfoluta

lit ,

nullum

1;iancr naturale fondamcntum , qltO ad altcram

caufam

ref~ratur,

& ab ea pendeat ; neque enim pro

volnnrate ' fed pro indigenria po!lulat

caufa pende'

re,

hac

Cola

rationc dicimus, lumen non pendere

lapide)

ye!

li¡¡no '

lllil1

indiget vilo modo

efficacira