0000747689

Phyíica Difp. IV.

n'iinori bono , ícilicct cum formis aliis imperfcél:iod–

bus;crgo noo haber appetitum ad formas.

SECTIO 11.

Abqua ce,-ta notan/uf.

ADuertcndum

cum Diuo Thoma prima par-

tc,a ppctirum vt lic cffe propcnlioncm r i in bo–

num libi conucnicns.Dicirur propélio leu inclm:itio,

Vt difünguatur

potcntia, qu.c fupponitur ad appcti–

tUm,& dtcimr capacitasad bonum, appctitus auccm

Ícquitur ad capaciratem;dicirur in bonum,qu1a ad ma–

lum oon datur appetitus,& ideo capac1tas,leu poten–

cia qua: damr in aqua ad recipicndum calorcm non

dicicur appctitus

caplcitas mortis in homtne , qui

nullo modo potcíl: cali appcums nomine inligniri; dt–

euur in bonum libi conu nicns, quia appemus cíl: ad

acquircndam propriaro perfcél:ionem , qu:x: non po–

tcfl effe talis ,

non

lit

Gbi conuenicns. Pcrfeétto

cnim eíl: cotahtas lpirimalis, qua gaudct Angclus ,

quia talis perfi ébo non eíl: conueniens homtni , non

dacur ad 1Uam appccicus; iccm independencia non

!0-

lum cíl: pcrfeél:10; (cd

lumma

pcrfcél:to; fcd quia non

eíl: conu ·mens homini,non damr in homine appctims

ad itlam.

Appctims

autetn

ve lic diuidimr in appetimm eli–

cimm,teu vt mdius loquar clicit1uÍJ,

tn appecicum

innacm\1; nam ve ait Diuus Thomas, quiaappetitus

cutuslibet rci

forma eius proccdit ' ideo (e undum

diuerlimcm formarum deber diflingui diuerfitas ap–

pemuum , & quiaforma cfl duplcx, nacuralts ntmi–

rum,

intcmionalis, duplcx igimr

cll

appetitus. For–

ma naturalis dicicur phylica tribucns reí fpcctcm ,

vt a1üroa rationalis cíl: fonna phylica hominis ; In–

rcncionalis vero eíl: principturo cognitionis ' per

quod potenua: cognofcitiure cognofcum fua obicéb.

Cognmo aucem duplex cíl: , fenliciua ,

incelleél:i–

ua ,

ideo forma intcntionalis vna

di:

fenlitiua,

vt lpecics coloiis, per quam vifus cognofcit , aha

eíl: \1mellcéHua ve Ípccics intctligibilis Pctri , per

~uam

intellcél:us eum cognoícit , dicirúrque forma

'mcentionalis

imclleél-iua ; íecundum hanc igicur

diíl:inéHoncm formarum d1íl:ingucndi fum appemus,

ideo vous

cll:

innatus ,

iltcr clicitus vt dixi; in–

nacus,feu naturalis proccdit

forma naturali,dicims

forma cognitionis.

Appericus innacusnihil al!ud

ell:

quam naturaiis

propenfio, quaro vnaqureque res haber in aliquod

bonum fibi conuenicns, ac proportionatum , qure in–

clinacio in potentiis palliuis nihil aliud eíl: quam

nacuralis propeníio curo

íua

pcrfcéHone ; in aéH–

uis vero eíl: ipía naturalis facultas agcndi ; itaquc

in iis omnibus, vt ben/: aduerticSuarez , appetitu3

non addit aliquid viera ipfam rei naruram , vcl pro–

ximam faculratem , ratione cuius conucnit rei ta–

lisappetirus, nequc in hoc modo appetirns dHtingui

poten acfrus primus

fecundus , quia hoc modo

appeterc , non eíl: agcrc aliquid, [ed íolum habere

innacam talcm propenlionem, qualem haber graui–

tas ad cenrrum, cciamli nihil agat ; fed aduerte hunc

appetimm innamm, qui non eíl: clicirnsÍempcr oriri,

~onfcqui

potcnciam aliqua.m, vt dixi fupra ;

01~nis

emm paremia hoc ipío quod caree perfeél:ione

quam potcíl: habcrc rarione proportionis quam ha–

bct ad illam dicicur ipíaro appcterc ; compararnr

cnim cum illa pcr modum namra: cognofcencis

ap·

petcncis,qt;od nondum habcr,íed habcre poteíl: :quo

fit

vt potencia naturalis Íccundum

compar~mr

pcr

De Materia Prima.

modum complacencia:

an;oris .cum fua pcrfcélione,

quatenus uíl: lib1abl

olutc co

ucmens:at veto potcnua

quatcnus priuata lua

perfi.é

l:ion_c

mparatur per mo–

dunl

dc~dcramis

illam quam lccundum

quod~m

modo

J1c1t~r

amare, & non babee; quocirca quams

poccnua pnuata lua p.:1fi ébonc dicaur h:.bcic arpe–

mum ad dlam

piopt r a vulgo dicaur p11uauo–

nem

die

cau!am

app~mus,

n quia

pnuarionc

onacur aliql.ú<l 1calc quod fit aut dtcacur ªfptmus;fcd

quia pomma caicos lua pcrftébcn

c<.n

aratur d -

hderami td ,_quod non

ha~ct,

nc.bis tlltm

gnoí–

ccnt1bus dchdc:num cíl: caca be

n m q

uo cailmus

htnc parce> quarc

probarioubu~

Oc.él

itbUSdlCatur

appeutus

in~atus

metaphoncus

in¡ 1c.p11us, rano

c111m

en'

qma cum appetcre in propuo11 geneie Jic

amare, qnod

~ll

propnum a!feébua: pot<nttre, & po–

tcntt~ naturah~,

quam lequnur appetitus mnatus non

lit

c~cél:~tia.fcu

amans proprii:.lnde cu nit quod pui–

pen!to, leu proporno innata Ínter poremfam natma–

~1:~;.&

fuum obicél:11m bonum non

lit

propric appc-

Appctirus

clici~iuus

cíl: propcnlio, qua: fcrtur p<:r '

propnum aél:um,111 bonum ve bonum.Dicirnr in bo–

num vt

bo~u.m,

qui.a cum talts appcmus pra:Íuppo–

ponat cogumomm, mdc cfl vr tn bonum propric co.

gn~fccndo

iltud vr

conuenic~s

rendar,& curo hic ap–

pcmus pra:

uppona.~

r.ocennam propnc effcétiuam;

mde

~fi

quod propnc ltt tahs , duo igttur func in hoc

ªPP.c~tt~

cre:uo;vnum :n i:acultas appctcndi aliud, ap–

pecmo 1pfa pnmum rcnnott iam nomé.appet1rus, qui

in ÍCnlinuum & racionalcm dmidttur

cundum

ftn–

Úti~um

rauonale principtum cognofcendi, qua: fe–

qu'.cur:

h.tc

aurcm appemus Ctlam en innatus,fi gcne–

rattm d innaro loquamur, qma cum ipfa natura in•

gcnitus eíl:

dicit naturalcm propenftoncm ad

bo–

uum conucnicns,quia vero,ve alt !>uar 7.,ita cíl: inna–

tus, Vt

fit

ctiam ehc1ciuus,aél:us appctiuonis, qua e n–

dit in bonum formaliter

quatenus bonum en ideo

cond1fünguicur ab appemu purc rnnaco

fecu~dum

quod repericur,en aélus appc1 ndi qm propric dicicur

appetitio,vel appetitus elicicus,& mhil aliud ell quam

aél;~s

elicic_us ab appctitu elicitiuo, & diciente,

boc

cíl: a potenna cffeél:ioa,v.g.volumarc quo amat vcl dc–

fiderat bonum,& hic appetitus nunquam cíl: innatus

faltem in nobis.

. Aél:us aucem appccirns elicitiui qui appctirus cli-

ctt11s dicicur, cíl: in uiplici ditferenria, alms aéhis cfl:

c!rca.b.onü quacenus pra:Ícindit jb abíenci,& pra{e

11 •

dtctt.ur

amo~, ~hus

cfi circa

b~num,

vt pra:Íens,

& polfcllum

d1c1tur complacentia , aliud eíl: cir–

c11 bonum abíens,

di.cimr delidcrimn ; ha:c auccm

nomina amibuuncur appcritui naturali ,

innato·

fcd nota quod ídem appccitus fine mutarionc

fo¡ :

quando potencia cuiusen coniungitur cum aéh1 auc·

perfeél:ionc libi connarnrali dicimr complaccnria, li

aucem

talis potemia carear aéhi dicüur dclidc:–

rium.

Cardinalis Caiecanus in primam parcem Diui S

Thoma: qu:eíl:.

7ÍJ·

notar ícpcem cíle differcntias in–

tu appetimm innarum ,

dicic11m , quos natura–

lem

animalem vocac , ex qt1ibt1s qt1atuor qum

pra:cipuc Íunc numeraba : Prima cíl: quod appeci–

tus innatus (cu namralis incn omnibus rebus , eli–

citiuus alltem íolum eíl: in cognofccncibus ; Secun–

da. , appetitus nacuralis Ícquicur naturam , clicitus

aurem cognicioncm. Tercia , namralisnon ell aéhts;

fcd propcnfio qu:cdam rci ad fuam pcrfeél:ionem.

qure dicimr appcricus eliciciuus , cll

facultas ap–

petcns ; elicitus anrcm aéhis cmanans

faculracc

appctcnte.

Q~arra

eíl: ouod appctitus

natura-

lis